Bitka kod Mikale
| Grčko-perzijski ratovi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Grčko-perzijski ratovi | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| grčki polisi | Perzijska Monarhija | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Leotihid | Artaint | ||||||
| Snage | |||||||
| oko 50.000 | oko 40.000 | ||||||
Bitka kod Mikale bila je jedna od dvije velike bitke kojima je okončana perzijska kontrola Grčke tokom Grčko-perzijskih ratova. Bitka se odvijala 27. 8. 479. pne. na padinama planine Mikala suprotno od Samosa na kopnu Jonije. Bitka kod Mikale rezultirala je razaranjem glavnih perzijskih snaga u Joniji i uništenjem perzijske mediteranske flote. Istog dana je bila bitka kod Plateje, gdje su Grci također pobijedili. Perzijska vojska je bila prisiljena da napusti evropsku Grčku i Joniju čime je na pola vijeka završen period perzijske vladavine.
U proljeće 479. pne. razni jonski gradovi su se pobunili protiv njihovih perzijskih vladara. Perzijanci su bili jači i pretilo je slamanje pobune, pa pobunjenici traže pomoć od zapadnih Grka. Sastali su se predstavnici nekoliko jonskih gradova u Ateni sa predstavnicima Sparte i Atene. Komadant perzijskih snaga u Grčkoj Mardonije prijeti Atenjanima ako ne ostanu neutralni. Atena i Sparta odbijaju i pripremaju se za rat. Kad su Mardonijeve snage došle do Atene, građani Atene su se povukli do Salamine. Mardonije je mislio da će se Atenjani predati, pa je postavio kriterije predaje. Atenjani su odbili da se predaju.
Sparta je pripremala za rat sa 5000 svojih vojnika i 35.000 vojnika od saveznika. U posjetu im je došla delegacija sa Samosa tražeći pomoć. Pokrenuta je grčka flota od 110 brodova sa Dela pod komandom Spartanca Leotihida.
Perzijanci odlučuju da se sukobe sa Grcima na kopnu. Otplovili su do obližnjeg poluotoka Mikale istočno od grada i formirali su zid od svojih brodova. Kada je stigla grčka flota i našla prazan Samos smatrali su da su Perzijanci pobegli izbjegavajući bitku. Grci nalaze Perzijance na obali sa već oformljenom bojnim rasporedom. Leotihid je pozvao sve Grke sa Samosa da se ne bore u perzijskoj vojsci i da tokom bitke izdaju Perzijance. Perzijanci su onda razoružali vojnike Grke sa Samosa, a njihove neprijatelje Grke sa Mileta su postavili da čuvaju odstupnicu, puteve prema pozadini.
Grci su se iskrcali sa brodova i spremili se za bitku. Spartanci su bili na desnom krilu, a Atenjani na lijevom. Atenjani su prvi krenuli sami u bitku. Nakon kratke bitke Perzijanci su bili prisiljeni da se povuku u tvrđavu, koju su prethodno pripremili. Atenjani su zauzeli i tvrđavu. Preživeli Perzijanci su bježali, a Grci sa Mileta koji su im trebali čuvati odstupnicu su se također okrenuli protiv njih, tako da je malo Perzijanaca došlo do Sarda.
Kada su stigli Spartanci perzijski logor je bio opljačkan, a brodovi na plaži uništeni.
Spartanci su predlagali Atenjanima da evakuiraju jonske Grke i dovedu ih u Grčku, jer su smatrali da nije vrijedno truda stalno braniti jonske Grke kad god su napadnuti. Atenjani nisu htjeli da tako gube svoje kolonije i prihvataju jonske gradove u savez protiv Perzije.
Kad su porazili Perzijance, Spartanci su se vratili kući, a jonski gradovi su ušli u savez sa Atenom formirajući Delski savez. Atenjani počinju pokazivati sve veću nezavisnost od Sparte, što će kasnije dovesti do Peloponeskog rata.