1724

**1724. po kalendarima**
Gregorijanski	1724. (MDCCXXIV)
Ab urbe condita	2477.
Islamski	1136–1137.
Iranski	1102–1103.
Hebrejski	5484–5485.
Bizantski	7232–7233.
Koptski	1440–1441.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1779–1780.
• Shaka Samvat	1646–1647.
• Kali Yuga	4825–4826.
	Kineski
• Kontinualno	4360–4361.
• 60 godina	Yang Drvo Zmaj; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11724.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1690-e 1700-e 1710-e – 1720-e – 1730-e 1740-e 1750-e
Godine:	1721 1722 1723 – 1724 – 1725 1726 1727

Ovo je članak o godini 1724.

Godina 1724 (MDCCXXIV) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

12. 1. - U Kini je zabranjena Sekta Nebeskog gospodara, tj. katolicizam: edikt cara Yongzhenga o zabrani propovijedanja, u oktobru protjerani misionari, osim onih u Pekingu.
14. 1. - Španski kralj Filip V abdicira u korist svog 17-godišnjeg sina Louisa I.
18. 1. (kalendar?) - Holandski brod Fortuyn nastavlja sa Rta Dobre nade put za Bataviju/Džakartu sa 225 ljudi - više nije viđen.
22. 1. - Generalni kapetan španske Rio de la Plate Bruno Mauricio de Zabala proterao Portugalce sa istočne obale, osniva grad San Felipe y Santiago de Montevideo.
24. 1. - Ruski car Petar Veliki u Sankt Peterburgu osniva Akademsku gimnaziju, od koje potiče današnji Petrogradski državni univerzitet.

8. 2. (28. 1. po j.k.) - Ukazom Petra Velikog osnovana Peterburška akademija nauka, prethodnica Ruske akademije nauke.
17. 2. - Senat Dubrovačke Republike naredio da se spale sve knjige Talmuda oduzete dubrovačkim Židovima.^[1]
18. 2. - Statut Beograda predviđa da se sa Dorćola, tj. Dunavskog (Nemačkog) Beograda, isele Srbi, koji odlaze u Srpsku ili Gornju varoš (oko dan. Saborne crkve) ili Novu donju varoš, tj. Savski Beograd (Sava-mahala, Savamala). Prema Stanju Kraljevine Srbije, u 15 distrikata ima 446 malih i velikih sela^[2]
20. 2. - Praizvedba Händlove opere Giulio Cesare u Londonu. U oktobru je izvedena i Tamerlano.

7. 3. - Umro je papa Inocent XIII.
mart - Francuski Code noir, propisi u vezi robova, proširen je i na Lujzijanu u Americi.

April/Travanj – Jun/Lipanj

april - U Irskoj se širi prvo od tzv. Drapierovih pisama: Jonathan Swift se pod pseudonimom protivi nametanju privatno kovanog bakarnog novca u Irskoj, čiju ustavnu i finansijsku nezavisnost afirmira.

18. 5. (7. 5. po j.k.) - Koronacija supruge Petra Velikog, Katarine.
22. 5. - Totalno pomračenje Sunca, u sh. krajevima prekriveno najmanje 95% diska^[3].
23. 5. - Car Petar I uputio kijevskom gubernatoru naredbu da se obezbede sredstva za život novopristiglim doseljenicima, Srbima iz Austrije - ljude sakuplja Jovan Albanez^[4], 1724-25. je došlo oko 1.000 ljudi.^[5] Sveti sinod ruske crkve odlučio ove godine da se Srbima pošalje učitelj (Maksim Suvorov stiže 1726).^[6]

29. 5. - Kardinal Vincenzo Maria Orsini je izabran za papu Benedikta XIII. (do 1730). Bavi se duhovnim stvarima, dok administraciju vodi Niccolò Coscia.

23. 6. - Rusko Carstvo i Osmansko Carstvo sklapaju Carigradski sporazum kojim dogovoraju buduću podjelu Hotakijske Perzije, odnosno njenih područja na Kavkazu - ali ova je do 1735. povratila ranije izgubljene teritorije. Već za nekoliko dana osmanske trupe bagdadskog Ahmed-paše opsjedaju Hamadan i Erevan.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

16 - 17. 7. - Sukob između jezuitskih đaka i luterana u Thornu/Toruńu - luterani su demolirali jezuitski samostan - odmazda u decembru.
leto - Razaslat ferman da se na skelama i prelazima hvataju oni koji su ostavili ralo i zaputili se u Carigrad; oko Skoplja je u julu i avgustu uhvaćeno 50 muslimana razbojnika - muslimanska sirotinja napušta selo i odlazi u gradove, fermani za njihovo vraćanje su donošeni još 1719-21. Kasnije: poslat je izveštaj o jednoj družini iz Skadra koja je ubila šest ljudi u Bosni.^[7]

31. 8. - Mladi španski kralj Louis I umire od velikih boginja, a zbog čega je njegov otac Filip V, čiji mlađi sin Ferdinand (11) još nije stekao punoljetnost, prisiljen ponovno preuzeti prijestolje (do 1746).

1. 9. - Osmanlije zauzele Hamadan - grad je opustošen, većina stanovnika je stradala. Sledi i Jerevan 28-og.
24. 9. - Osniva se Pariska berza - Bourse de Paris (od 2000. Euronext Paris). Pristup ženama je zabranjen do 1967.
24. 9. (kalendar?) - Melkiti u Damasku izabrali prokatoličkog kandidata Kirila VI Tanasa za antiohijskog patrijarha, ali vaseljenski patrijarh Jeremija III će poslati svog kandidata, Silvestra. Melkiti se tako dele na Antiohijsku pravoslavnu crkvu i Melkitsku grkokatoličku crkvu (papa je priznao 1729).
30. 9. - Osmanlije opsedaju Tabriz.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

2. 10. - Građanski rat u jarubidskom Omanu: pošto je zbacio svog brata Saif bin Sultana II, novi imam je Muhammad bin Nasir - dok se Saif ne vrati 1728.
11. 10. - Bitka kod Shakar Khede: Nizam-ul-Mulk je porazio Mubariz Khana, nakon čega ga mogulski vladar priznaje za guvernera Hajderabada (do 1748) - začetnik je dinastije Asaf Jahi koji su nizami do 1948.
11. 10. - Umro korejski kralj Gyeongjong, nasleđuje ga brat Yeongjo (do 1776).
15. 10. - Otvoren Teatro Nuovo u Napulju (prva zgrada stradala u požaru 1861, druga radi 1864-1935, treća od 1985).
15. 10. - Jansenista Cornelius van Steenoven je posvećen za nadbiskupa Utrechta - papa ovo osuđuje u februaru, ali Steenoven svejedno umire u aprilu. Početak Starokatoličke crkve u Nizozemskoj.

novembar - Urinarna bolest Petra Velikog je fatalno pogoršana time što je, navodno, zagazio u ledenu vodu da bi spasao neke mornare (umire u februaru).
11. i 16. 11. - U Londonu obešeni Joseph Blake zvani Plavokoži i Jack Sheppard. Čovek koji ih je uhvatio, istovremeno i kriminalac, Jonathan Wild, oporavlja se od Blakeovog napada prošlog meseca (obešen sledećeg maja).
26. 11. - Willem Mons, kamerher ruske carice Katarine, pogubljen nakon optužbe za proneveru i da je njen ljubavnik - glava je sačuvana u špiritusu.

2. 12. (kalendar?) - Mitropolit beogradski Mojsije Petrović izdaje Uredbu od 57 disciplinskih pravila za ispravljanje neurednosti koje je zapazio u vizitaciji ove godine.^[8]
7. 12. - Torunjski tumult: pogubljena su desetorica luterana, na čela sa gradonačelnikom Johannom Gottfriedom Roesnerom. Protestantska crkva, škola i štamparija su predate katolicima.
14. 12. - U Kini je po treći put kreiran položaj vicekralja Zhilija, ostaje do 1912 (provincija Zhili, Čili, je oblast oko Pekinga).

Kroz godinu

U požaru oštećena pravoslavna Stara crkva u Sarajevu.^[9] (opravljena 1730).
U Beogradu osnovana civilna bolnica.
Cetinjski manastir je obnovljen nakon razaranja 1712.
Među krajišnicima u Slavoniji (Koprivnica, Đurđevačka, Ivanićka krajina) raste otpor plaćanju kontribucije (poreza), delegacija ide u Beč da zahteva poštovanje privilegija.^[10]
Nemira je bilo i među graničarima u dan. Vojvodini, pa je teret smanjen. Mersi u Banatu osniva zemaljsku miliciju za zaštitu kolonista od hajdučije.^[11]^[12]
Dovršena izgradnja Blenheimske palače u Engleskoj.
Centar Banjaluke izgorio u požaru.
Bodroška županija ukinuta i pripojena Bačkoj^[13] (u članku se kaže da Bačko-bodroška županija nastaje 1802).
Počela eksploatacija Rudnika, gde su dovedeni Sasi iz Erdelja, vadi se i prerađuje srebro, olovo i željezo.^[14]
Arsenije Jovanović izabran za koadjutora, tj. naslednika patrijarha Mojsija.^[15]
Župna crkva Majke Božje Karmelske u Kuterevu.
Fahrenheitova temperaturna skala.
Američki jasen stigao u Evropu.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1724.

23. 1. - Arsenije Glić, franjevac, pisac († 1773)
22. 4. - Immanuel Kant, njemački filozof († 1804)
7. 5. - Dagobert Sigmund von Wurmser, habsburški feldmaršal († 1797)
22. 5. - Marc-Joseph Marion du Fresne, istraživač († 1772)
2. 7. - Friedrich Gottlieb Klopstock, pjesnik († 1803)
10. 7. - Eva Ekeblad, znanstvenica († 1786)
1. 11. - Mihalj Šilobod, svećenik, matematičar († 1787)
12. 12. - Samuel Hood, 1. vikont Hood, britanski admiral († 1816)
Dimitrije Sabov, osnivač gimnazije u Karlovcima († 1803)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1724.

7. 3. - Inocent XIII., papa (* 1655)
12. 3. - Ajuka, kalmički han (* 1642)
30. 5. - Petar Keglević, veliki župan Požege (* ca. 1660)
13. 6. - Toma Kovačević, povjesničar, kanonik (* 1664)
1. 7. - Johann Homann, kartograf (* 1664)
31. 8. - Luis I, kralj Španije (* 1707)
6. 10. - Charles Rivière Dufresny, komediograf (* 1648)
29. 10. - William Wollaston, engleski filozof (* 1659)

Reference

↑ I TOGA JE BILO! U Dubrovniku pred javnošću spaljivali židovske vjerske knjige. dubrovackidnevnik.net.hr 17.02.2018.
↑ Istorija s. n. IV-1, 117
↑ Total Solar Eclipse of 1724 May 22, NASA
↑ Istorija s. n. IV-1, 235
↑ Сеоба Срба и Украјина (историјскокултурни и етнофолклорни поглед). rastko.rs
↑ Русија и Балкан. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 92-3
↑ Точанац, Исидора. Прописи митрополита Мојсија Петровића за свештенике и парохијане. iib.ac.rs (PDF)
↑ [https://www.rastko.rs/rastko-bl/umetnost/likovne/srakic-ikone/srakic-ikone_bih_l.html Ikone Bosne i Hercegovine (16-19. vijek)]. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 187
↑ Historija n. J. II, 1142
↑ Срби у Румунији од раног средњег века до данашњег времена. rastko.rs
↑ Historija n. J. II, 1130
↑ Historija n. J. II, 1350
↑ Historija n. J. II, 1354

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

Vanjske poveznice

[1] I TOGA JE BILO! U Dubrovniku pred javnošću spaljivali židovske vjerske knjige. dubrovackidnevnik.net.hr 17.02.2018.

[2] Istorija s. n. IV-1, 117

[3] Total Solar Eclipse of 1724 May 22, NASA

[4] Istorija s. n. IV-1, 235

[5] Сеоба Срба и Украјина (историјскокултурни и етнофолклорни поглед). rastko.rs

[6] Русија и Балкан. rastko.rs

[7] Istorija s. n. IV-1, 92-3

[8] Точанац, Исидора. Прописи митрополита Мојсија Петровића за свештенике и парохијане. iib.ac.rs (PDF)

[9] [https://www.rastko.rs/rastko-bl/umetnost/likovne/srakic-ikone/srakic-ikone_bih_l.html Ikone Bosne i Hercegovine (16-19. vijek)]. rastko.rs

[10] Istorija s. n. IV-1, 187

[11] Historija n. J. II, 1142

[12] Срби у Румунији од раног средњег века до данашњег времена. rastko.rs

[13] Historija n. J. II, 1130

[14] Historija n. J. II, 1350

[15] Historija n. J. II, 1354

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]