Przejdź do zawartości

październik

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: pȧździernik

październik (język polski)

[edytuj]
wymowa:
​?/i, IPA: [paʑˈd͡ʑɛrʲɲik], AS: [paźʒ́erʹńik], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) dziesiąty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego); zob. też październik w Wikipedii
(1.2) st.pol. listopad[1][2]
(1.3) st.pol. wrzesień[2]
odmiana:
(1.1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikpaździernikpaździerniki
dopełniaczpaździernikapaździerników
celownikpaździernikowipaździernikom
biernikpaździernikpaździerniki
narzędnikpaździernikiempaździernikami
miejscownikpaździernikupaździernikach
wołaczpaździernikupaździerniki
przykłady:
(1.1) W październiku zaczyna się rok akademicki.
składnia:
kolokacje:
(1.1) w październiku • dwudziestego października
synonimy:
(1.1) daw. oktober, pościernik
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. październikowy
rzecz. paździerz mrz
związki frazeologiczne:
zob. też: przysłowia o miesiącach
etymologia:
od słowa paździerze i okresu międlenia lnu i konopi – paździerze były odpadkami z tego procesu[3]; inne, dawne nazwy dziesiątego miesiąca w roku to, za Taszyckim[4]: listopad, listopadł, paździerzeń
uwagi:
W polszczyźnie w znaczeniu (1.1) od XV w.[3]
Niepoprawne jest wyrażenie w miesiącu październiku; poprawnie: w październiku.
Gdy podajemy datę, używamy wyrazu październik w dopełniaczu, a nie w mianowniku, np. pierwszy października, nie pierwszy październik[5].
zob. też październik w Wikicytatach
zobacz też: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 119.
  2. ↑ 2,0 2,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Październik” w: Słownik staropolski, red. Stanisław Urbańczyk, t. VI, Instytut Języka Polskiego PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1970-1973, s. 8.
  3. ↑ 3,0 3,1 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 419.
  4. ↑ rozdział XXIII, Nazwy miesięcy w: Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. Witold Taszycki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976, s. 136-137.
  5. ↑ Jan Miodek, Sienkiewicza 30, mieszkania 5, w: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław 1987.

październik (język wilamowski)

[edytuj]
zapisy w ortografiach alternatywnych:
pȧździernik
wymowa:
​?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) październik
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. październik
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Wilamowski - Kalendarz i czas
źródła:
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=październik&oldid=8460144”