Przejdź do zawartości

łysy

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: lysý
łysy (1.1) mężczyzna
łyse (1.3) opony
łyse (1.4) wzgórze
łysy (2.2)
wymowa:
IPA[ˈwɨsɨ], AS[u̯ysy] ?/i
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) całkowicie lub częściowo pozbawiony włosów na głowie
(1.2) o zwierzęciu: pozbawiony sierści
(1.3) pot. o powierzchni lub przedmiocie: pozbawiony właściwych sobie elementów
(1.4) pot. pozbawiony wysokiej roślinności, lasu
(1.5) pot. o koniu: mający biały, podłużny pas, idący od czoła do nozdrzy[1]
(1.6) gw. (Łowicz) liliowy[2]

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) łyse (1.1) zwierzę[3][4]
(2.2) pot. żart. księżyc, zwłaszcza w pełni
(2.3) środ. łow. jeleń bez poroża
(2.4) środ. karc. as[5]
(2.5) środ. więz. członek męski, penis[5]

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(3.1) łysy (1.1) człowiek
odmiana:
(1.1-4)
(2.1-5)
(3.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) łysa głowa / osoba
(1.3) łysy teren • łyse drzewo / wzgórze • łysa opona
synonimy:
(1.1) bezwłosy, nieowłosiony; eufem. z wysokim czołem, z ministerskim czołem; gw. (Górny Śląsk) glacaty
(1.2) wyliniały
(1.3) goły
antonimy:
(1.1) owłosiony
(1.4) zalesiony
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. łysina ż, łysinka ż, łysa ż, łysol m, łysek m, łyska ż, łysienie n, wyłysienie n, Łysiec mrz, łysość ż
czas. łysieć ndk., wyłysieć dk.
przym. łysawy
zdrobn. łysiuchny, łysiutki
przysł. łyso, łysawo
związki frazeologiczne:
jeździć jak na łysej kobylełysy jak kolanoznać się jak łyse konie
przysłowia: co po grzebieniu łysemunie każdy łysy plebanpierwszy łysy do misypróżno łysego golićtaki dobry łysy jak i bez czupryny[6]
etymologia:
prasł. *lysъ
uwagi:
tłumaczenia:
(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: liliowy
(2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: księżyc
(2.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: as
(2.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: penis
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „łysy” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Halina Koneczna, Dialekty a język ogólnopolski, „Poradnik Językowy” nr 2/1949, s. 3.
  3. publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Hasło „łysy” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „łysy II” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  5. 5,0 5,1 Hasło „łysy” w: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 20, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1994-2005, ISBN 83-900203-3-5, s. 56.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Druk Emila Skiwskiego, Warszawa 1889–1894, s. 278.