Zenon Wiktorczyk

Zenon Wiktorczyk
Wik, Wiktor
	; Grób aktora i satyryka Zenona Wiktorczyka na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
	porucznik
Data i miejsce urodzenia	17 lipca 1918 ; Stanisławów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	27 marca 1997 ; Warszawa, Polska
	Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie ; Armia Krajowa
Jednostki	8 DP AK,; Zgrupowanie Żaglowiec,; batalion Bełt
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa; powstanie warszawskie;

Zenon Wiktorczyk
Imię i nazwisko	Zenon Bolesław Wiktorczyk
Data i miejsce urodzenia	17 lipca 1918 ; Stanisławów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	27 marca 1997 ; Warszawa, Polska
Zawód	aktor, reżyser teatralny, konferansjer
	Odznaczenia
	;

Zenon Bolesław Wiktorczyk (ur. 17 lipca 1918 w Stanisławowie, zm. 27 marca 1997 w Warszawie) – polski aktor estradowy, reżyser teatralny^[1], satyryk, konferansjer, dziennikarz, porucznik Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, powstaniec warszawski.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Tadeusza, zawodowego oficera, i Zofii z domu Polak^[2]. Miał młodszą siostrę^[1]. Przed wojną ukończył Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1936)^[3] i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie studia medyczne^[1].

Żołnierz kampanii wrześniowej 1939, bronił stolicy dowodząc plutonem w 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Później działał w konspiracji jako oficer Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego, był dowódcą „Oddziału II Georga” IV Kompanii i 8. kompanii w batalionie Bełt. 2 października 1944 rozkazem nr 38 komendanta Okręgu Warszawskiego AK został awansowany do stopnia porucznika. Nosił pseudonimy „Wiktor” i „Wik”^[1]. Po upadku powstania więziony w obozach jenieckich: Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice), później przeniesiony do Sandbostel i ostatecznie do Oflagu X-C Lübeck, w którym doczekał wyzwolenia. W 1945 wraz z kolegami z oflagu założył w Lubece teatr rewiowy.

W 1946 powrócił do kraju i zamieszkał w Katowicach. Parał się dziennikarstwem, pisał recenzje teatralne, występował w audycjach radiowych. W 1949 przeniósł się do Warszawy i związał się z radiem, które przyniosło mu wielką popularność. W 1954 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim^[4].

Był założycielem warszawskiego Teatru Buffo, Kabaretu Szpak, członkiem radiowego Studia Piosenki Zespołu Dziewiątka i Teatrzyku piątej klepki^[1]. Znany przede wszystkim jako współtwórca i gospodarz audycji radiowej Podwieczorek przy mikrofonie, którą prowadził przez ponad trzy dekady.

W latach 1950–1983 pełnił funkcje kierownicze w Polskim Radiu w Warszawie. W latach 1950–1968 kierował Redakcją Humoru i Satyry, a w latach 1973–1983 Redakcją Rozrywki. Był także wieloletnim działaczem ZASP-u, m.in. przewodniczącym Sekcji Estrady oraz członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zmarł 27 marca 1997 w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 29-6-3)^[5].

Filmografia

Miś (1980), reż. Stanisław Bareja – minister Władek Złotnicki

Publikacje

Estrada – Materiały repertuarowe dla estrad Cz. 3, Kabaret Szpak, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1975

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 listopada 1995)^[6]
Krzyż Walecznych (2 października 1944)^[1]
Krzyż Zasługi z Mieczami (15 września 1944)^[1]
Złoty Krzyż Zasługi (8 lipca 1954)^[7]
Warszawski Krzyż Powstańczy (1981)^[8]
Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1985)
Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1977)
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1971)
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1978)
Honorowa Odznaka Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1977)
Medal 30-lecia Polskiej Estrady (1979)
Medal 75-lecia ZASP (1993)

Nagrody i wyróżnienia

III nagroda w konkursie Polskiego Radia na słuchowisko rozrywkowe, za tekst Tajemnica skradzionego słuchowiska (1963)
Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za reżyserię radiowych audycji satyrycznych: Radio-kabaret, Trzy po trzy oraz Radio-variete (1965)
Nagroda Ministra Obrony Narodowej za kierownictwo i reżyserię programów zespołu estradowego POW – Czarne berety (1967)
I nagroda na międzynarodowym festiwalu w Barcelonie za słuchowisko Pistolet (1969)
II nagroda w konkursie Naczelnej Redakcji Programu III PR na słuchowisko współczesne – za tekst Weekend (1970)
„Złoty Mikrofon” za całokształt działalności aktorskiej i reżyserskiej za polu satyry radiowej i audycji rozrywkowych oraz twórcze poszukiwania w dziedzinie słuchowisk (1973)
Nagroda I stopnia Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości i działalności w Polskim Radiu (1982)

Źródło:^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-04-15] .
↑ Powstańcze Biogramy - Zenon Wiktorczyk [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-02] (pol.).
↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1936. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-04-15].
↑ Zenon Bolesław Wiktorczyk. 1944.pl. [dostęp 2023-04-16].
↑ Cmentarz Stare Powązki: ZENON WIKTORCZYK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „za wybitne zasługi w pracy artystycznej”.
↑ M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160 „w 10 rocznicę Polski ludowej za zasługi w pracy zawodowej”.
↑ Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „ Stolica”. Rok XXXVII, Nr 21 (1794), s. 15, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-02].

Bibliografia

Zenon Wiktorczyk w bazie filmpolski.pl
Zenon Wiktorczyk w bazie Filmweb
Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
Katalogi Biblioteki Narodowej

Linki zewnętrzne

Zenon Wiktorczyk w bazie IMDb (ang.)
Zenon Wiktorczyk w bazie Filmweb
Zenon Wiktorczyk w bazie filmpolski.pl
Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .

[EncyklopediaTeatru-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-04-15] .

[2] Powstańcze Biogramy - Zenon Wiktorczyk [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-02] (pol.).

[3] Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1936. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-04-15].

[4] Zenon Bolesław Wiktorczyk. 1944.pl. [dostęp 2023-04-16].

[5] Cmentarz Stare Powązki: ZENON WIKTORCZYK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19] .

[6] M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „za wybitne zasługi w pracy artystycznej”.

[7] M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160 „w 10 rocznicę Polski ludowej za zasługi w pracy zawodowej”.

[8] Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „ Stolica”. Rok XXXVII, Nr 21 (1794), s. 15, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-02].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]