Zegrzynek
52°28′58″N 21°03′34″E/52,482778 21,059444| kolonia | |
 Brzeg Narwi w Zegrzynku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Jadwisin |
| Liczba ludności (2006) |
4 |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-140[2] |
| Tablice rejestracyjne |
WL |
| SIMC |
0008243[3] |
Położenie na mapie gminy Serock  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu legionowskiego  | |
| 52°28′58″N 21°03′34″E/52,482778 21,059444[1]
| |
Zegrzynek – kolonia letniskowa, położona nad Jeziorem Zegrzyńskim w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim, w gminie Serock[3][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.
Zabudowa Zegrzynka łączy się z zabudową podwarszawskiego Jadwisina.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zegrzynek jest dawną osadą fabryczną; resztki dworu i młyna z 1838, położonego nad Narwią przy ujściu wąwozu Szaniawskiego, od drugiej połowy XIX wieku były w posiadaniu Zygmunta Szaniawskiego, a następnie jego syna Jerzego Szaniawskiego[5], dramaturga. W leżącym w dół rzeki Zegrzu istniał wówczas most drewniany[6], przez który można było przejść na drugą stronę Narwi, w kierunku Jabłonny i dalej do Warszawy,
W XIX wieku, w Zegrzynku, powstał zakład przemysłowo-zbożowy[7]. Nad samym brzegiem Narwi stanął czteropiętrowy, murowany młyn, wzdłuż brzegu budynki administracji, nowoczesne magazyny i domki robotnicze. W 1880, w Zegrzynku osiadła Wanda i Zygmunt Szaniawscy. Zygmunt Szaniawski był fachowcem z zakresu przetwórstwa zboża. Pełnił rolę kierownika młyna i zarządcy folwarku. Powierzone dobra doprowadził do rozwoju. Młyn dawał zatrudnienie kilkudziesięciu osobom. Nowoczesne magazyny były wypełnione towarem, a w pobliskich domkach nad Narwią zamieszkiwały rodziny robotników. Czas dobrobytu zakończył pożar[7]. W 1902 ogień zniszczył młyn. Zakład przemysłowo-zbożowy zbankrutował. Robotnicy wyjechali. Okoliczna ludność została bez zajęcia[7].
Przed całkowitym upadkiem Zegrzynek uratowali Szaniawscy, którzy na nowo rozpoczęli działalność gospodarczą. Domki opuszczone przez robotników postanowili zamienić na kwatery letniskowe. Już w następnym roku Kurier Warszawski publikował ogłoszenia zachęcające do przyjazdu do nowo otwartego pensjonatu oferującego wygody[7]. Renoma kurortu prowadzonego przez Szaniawskich spowodowała, że przez wiele lat, od połowy czerwca do końca września, Zegrzynek tętnił urlopowym życiem warszawiaków[7].
Po utworzeniu Zalewu Zegrzyńskiego powstał tu dom wycieczkowy PTTK oraz stanica wodna, w latach 70. XX wieku istniała przystań statków spacerowych Białej Floty[8]. Dwór Szaniawskich spłonął w 1977 w tajemniczych okolicznościach, prawdopodobnie został podpalony przez dwóch młodych pijanych mężczyzn, którzy wdarli się do budynku[9].
Od 2012 roku w miejscowości działa klub żeglarski Mila Akademii Mateusza Kusznierewicza.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160810
- ↑ Jadwisin, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 369 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Jacek Szczepański: Zegrzynek na dawnej pocztówce. miejscowa.pl. [dostęp 2012-11-26]. (pol.).
- ↑ Historia zegrzyńskich mostów. Średniowieczny bród, potem mosty drewniane i stalowe - Gazeta Powiatowa [online], gazetapowiatowa.pl, 1 lutego 2019 [dostęp 2020-03-21] (pol.).
- ↑ a b c d e Historia Zegrzynka. dwory.net. [dostęp 2009-05-29]. (pol.).
- ↑ Jadwisin - Klub Mila Zegrzynek - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2020-03-21].
- ↑ S. Stanik, Samotnik z Zegrzynka. Studium o Jerzym Szaniawskim, Świadectwo, Bydgoszcz 1998, s. 174.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zegrzynek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 563.
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Kolonie | |
| Osada leśna | |
| Część miasta |
|
| Część wsi |
|
| Osada leśna wsi |
|
