Wikipedia chińskojęzyczna
| |
| Data uruchomienia |
11 maja 2001 |
|---|---|
| Liczba artykułów |
1 454 456 |
| Zarejestrowanych użytkowników |
3 633 352 |
| Administratorów |
64 |
| Kamienie milowe | |
| 100 000 artykułów |
12 listopada 2006 |
| 200 000 artykułów |
31 lipca 2008 |
| 1 000 000 artykułów |
13 kwietnia 2018 |
| Strona internetowa | |
Wikipedia chińskojęzyczna – prowadzona w języku chińskim edycja Wikipedii uruchomiona 11 maja 2001[1]. 11 listopada 2011 roku chińskojęzyczna Wikipedia miała 384 072 artykułów, co dawało jej 12. pozycję wśród wszystkich edycji językowych.
Nazwa Wikipedii
[edytuj | edytuj kod]Chińskojęzyczna nazwa Wikipedii została ustalona 21 października 2003 po uprzednim głosowaniu. Nazwa (chiń. upr. 维基百科; chiń. trad. 維基百科; pinyin wéi jī bǎi kē) oznacza „Wiki-encyklopedia”. Transkrypcja słowa „wiki” jest złożona z dwóch znaków: 維/维, oznaczających połączenie czegoś za pomocą sieci (również za pomocą Internetu), oraz 基, oznaczającego fundamenty (najczęściej budynku). Tak więc nazwa może być interpretowana jako: „encyklopedia, która łączy (zbiera) fundamentalną wiedzę ludzkości”.
Jednakże najczęściej w języku chińskim słowo wiki zapisuje się nie jako 維基 / 维基, lecz jako 維客 / 维客 lub 圍紀 / 围纪, które są również transkrybowane jako „wiki”. Jako rezultat użycia takiej nazwy, terminy 維基 / 维基 stały się znakami rozpoznawczymi projektów Wikimedia Foundation[2].
Podtytuł Wikipedii chińskojęzycznej to: 海納百川，有容乃大 / 海纳百川，有容乃大. co oznacza: „Do morza spływają setki rzek. Jest ono zdolne, by wszystkie przyjąć i dlatego jest takie wielkie”. Podtytuł to pierwsza część dwuwiersza stworzonego przez Lina Zexu za czasów panowania dynastii Qing.
Cenzura w Chińskiej Republice Ludowej
[edytuj | edytuj kod]Wikipedia chińskojęzyczna oraz inne wersje językowe były w Chińskiej Republice Ludowej kilkukrotnie blokowane. Pod nadzorem cenzury powstaje Baidu Baike, nazywana także Baidupedią.
19 października 2005 chińska cenzura całkowicie zablokowała dostęp do Wikipedii. W rok później, 10 października 2006, została zdjęta blokada na anglojęzyczną i inne wersje językowe Wikipedii[3], jednak bez dostępu do części haseł, dotyczących m.in. Falun Gong i wydarzeń na placu Tian’anmen w 1989 roku[4][5]. Chińska Wikipedia pozostała mimo to nadal zablokowana[6]. Po siedmiu dniach wszystkie wersje językowe zostały ponownie całkowicie zablokowane[7]. 15 czerwca 2007 roku blokada została zdjęta, jednak ponownie bez dostępu do części haseł i chińskiej wersji językowej Wikipedii[8]. Po dwóch miesiącach, 31 sierpnia, serwery Wikipedii znowu zostały całkowicie zablokowane[9].
2 kwietnia 2008 blokada Wikipedii, także w wersji chińskojęzycznej, została całkowicie zniesiona na krótki okres[10]. Blokada na Wikipedię chińskojęzyczną została później na pewien czas przywrócona i ponownie zdjęta 31 lipca 2008; jednym z powodów zdjęcia blokady mogłby być Igrzyska Olimpijskie odbywające się w Chinach w tym samym roku[11].
Blokada wersji chińskojęzycznej została przywrócona 19 maja 2015[12]; pod koniec kwietnia 2019 roku blokada została rozszerzona na inne wersje językowa, a także powiązane projekty Wikimedia Foundation[13][14][15].
Wersje językowe w pozostałych językach chińskich
[edytuj | edytuj kod]Ze względu na dużą różnorodność języka chińskiego (jego odmiany często są klasyfikowane jako oddzielne języki[16]) wersje językowe Wikipedii istnieją także w poszczególnych językach chińskich, takich jak mindong, wu, gan, hakka i klasyczny (dawny) język chiński. Istnieje również Wikipedia w języku kantońskim oraz Wikipedia w języku minnańskim.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jason Richey, [Wikipedia-l] new language wikis [online] [dostęp 2021-06-20] (ang.).
- ↑ Tłumaczenia słowa „Wikipedia” w języku chińskim.
- ↑ China government unblocks access to Wikipedia’s English-language version. 13 października 2006. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ Wikipedia unblocked, but is Nanny throttling Youtube uploads?. 12 października 2006. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ I’m In Beijing and Here I Go... 12 października 2006. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ China PARTIALLY unblocks Wikipedia. 11 października 2006. [dostęp 2010-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 grudnia 2006)].
- ↑ The Nanny changes her mind: Wikipedia blocked again. 17 listopada 2006. [dostęp 2010-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lutego 2007)].
- ↑ English Wikipedia unblocked in China. 18 czerwca 2007. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ Wikipedia Blocked in China Again. 6 września 2007. [dostęp 2010-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 czerwca 2009)].
- ↑ China uncensors Wikipedia. 3 lipca 2008. [dostęp 2010-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (10 czerwca 2011)].
- ↑ Chinese net censors unblock BBC, Wikipedia. 31 lipca 2008. [dostęp 2010-01-26].
- ↑ Charlie Smith, ContributorCo-Founder, GreatFire.org, We Had Our Arguments, But We Will Miss You Wikipedia [online], HuffPost, 18 czerwca 2015 [dostęp 2021-07-26] (ang.).
- ↑ Wikipedia blocked in China in all languages, „BBC News”, 14 maja 2019 [dostęp 2021-07-26] (ang.).
- ↑ g i inni, China is now blocking all language editions of Wikipedia [online], ooni.org, 4 maja 2019 [dostęp 2021-07-26] (ang.).
- ↑ Wikimedia Foundation urges Chinese authorities to lift block of Wikipedia in China [online], Wikimedia Foundation, 17 maja 2019 [dostęp 2021-07-26] (ang.).
- ↑ Chinese | Ethnologue Free [online], Ethnologue (Free All) [dostęp 2024-06-22] (ang.).