T-14

T-14
	Dane podstawowe
Państwo	Rosja
Producent	Urałwagonzawod
Typ pojazdu	czołg podstawowy
Załoga	3
	Historia
Prototypy	2013[potrzebny przypis]
Produkcja	od 2014
Egzemplarze	20[potrzebny przypis]
	Dane techniczne
Silnik	ChTZ 12Н360 (A-85-3A) diesel 1105(1500) KW
Transmisja	8-biegowa, automatyczna
Pancerz	reaktywny, stal 44S-SW-Sz
Masa	48 ton
	Osiągi
Prędkość	80–90 km/h
Zasięg pojazdu	>500 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 × armata czołgowa gładkolufowa kal. 125 mm 2A82-1M / 2A83 152 mm; i 1-2 karabiny maszynowe kalibru 7,62 mm
	Użytkownicy
	Rosja
	Multimedia w Wikimedia Commons

T-14 – rosyjski czołg podstawowy opracowany w 2014 i produkowany w zakładach Urałwagonzawod w Niżnym Tagile. Znany jest pod nazwą Armata (ros. Армата) od nazwy zastosowanej platformy gąsienicowej. Nosi fabryczne oznaczenie „obiekt 148”.

Historia

Prace nad konstrukcją prowadzono po 2000 roku w zakładach Uralskiej Fabryki Pojazdów (Urałwagonzawod) jako część projektu uniwersalnej platformy bojowej Armata^{[potrzebny przypis]}. Podczas projektowania korzystano z doświadczeń uzyskanych przy projektach Czarny Orzeł oraz Obiekt 195, mających swoje początki w latach 80. XX wieku. Celem projektu była budowa uniwersalnej platformy bojowej służącej do opracowania wielu rodzajów pojazdów wojskowych. Po raz pierwszy prototypy rodziny pojazdów zaprezentowano na wystawie Russian Arms Expo w Niżnym Tagile we wrześniu 2013 roku^[6]. Pierwszy prototyp rozpoczął testy dwa miesiące później^{[potrzebny przypis]}

Czołg ten został zaprezentowany po raz pierwszy na paradzie z okazji zwycięstwa w II wojnie światowej 9 maja 2015 roku wraz z pozostałymi pojazdami z rodziny Armata^[7]. O niedopracowaniu czołgu świadczyło, że podczas próby defilady 7 maja jeden z czołgów doznał awarii układu napędowego i próba jego odholowania nie powiodła się^[5]. Pojazd do końca 2016 roku miał przejść państwowe testy i zostać oficjalnie włączonym do rosyjskich sił zbrojnych^{[potrzebny przypis]}. W 2015 r. zapowiedziano, że do 2020 roku miało zostać dostarczonych 2300 sztuk tych pojazdów, natomiast dwa lata później przewidywano już tylko zakup^[8] 100 sztuk. W pierwszym kwartale 2020 wstrzymano prace rozwojowe nad silnikiem czołgu T-14, co przerwało prace nad jego wdrożeniem do bliżej nieokreślonego terminu^[6]^[9]. 8 października 2022 roku zauważono pojedynczą sztukę T-14^[10] w rejonie miasta Ługańsk podczas inwazji na Ukrainę.

Charakterystyka

Czołg podstawowy T-14 opiera się na gąsienicowym podwoziu projektu Armata. Zastosowany pancerz 44S-SW-Sz został opracowany do zachowywania swoich właściwości w warunkach arktycznych^[11]. Załoga umieszczona jest w wielowarstwowej opancerzonej kapsule odseparowanej od zasobnika z amunicją^{[potrzebny przypis]}. Kierowca zajmuje stanowisko po lewej stronie, dowódca po prawej, a działonowy pośrodku^[5]. Czołg ma zdalnie kontrolowaną bezzałogową wieżę wyposażoną w armatę 2A82-1M kalibru 125 mm z zapasem 45 pocisków. Ponadto w wieży umieszczony jest współosiowy karabin maszynowy. Drugi karabin maszynowy kalibru 7,62 mm umieszczony jest obrotowo na wieży, sprzężony z głowicą obserwacyjną dowódcy^[5]. Początkowo przewidywano, że obok armaty czołg będzie uzbrojony w działko automatyczne 30 mm lub granatnik automatyczny kalibru 57 mm i karabin maszynowy kalibru 12,7 mm, lecz nie zostały ostatecznie zastosowane^[5]. Pojazd posiada zarówno aktywne, jak i pasywne systemy obrony własnej. Wyposażony jest w system radarowy typu AESA działający w paśmie Ka bazującym na rozwiązaniach z samolotu PAK-FA^[12].

Wojna na Ukrainie

W kwietniu 2023 roku czołgi T-14 zostały wysłane w rejon walk na Ukrainie, w maju zaś tego roku weszły do walki z siłami ukraińskimi^[13]. Wobec jednak nasycenia ukraińskiej obrony zachodnimi środkami przeciwpancernymi, i utratą przez Rosję na Ukrainie około 2600 czołgów różnych typów, już do lata tego roku czołgi T-14 zostały wycofane z Ukrainy^[13]. Według wywiadu brytyjskiego, T-14 na Ukrainie były w złym stanie technicznym^[13].

Pozostałe pojazdy z rodziny Armata

T-15: ciężki opancerzony pojazd piechoty^[14]
TOS-2: samobieżna wyrzutnia rakiet termobarycznych krótkiego zasięgu^[15]
2S35 Koalicja-SW: działo samobieżne kal. 152 mm^[15]
BREM-T T-16: pojazd ratunkowy^[15]

Zobacz też

Czarny Orzeł – projekt czołgu poprzedzający T-14

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Tomas Hirst: Russia just unveiled its new Armata battle tank. Business Insider, 2015-04-21. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).
↑ Дизельный двигатель 12Н360. [dostęp 2015-04-23].
↑ „Армата” против „Леопарда 2" и „Абрамса”. [dostęp 2015-05-08].
↑ В интернете выложили фотографии танка нового поколения „Армата” – Российская газета [online], rg.ru [dostęp 2017-11-20] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tomasz Szulc. Nowości moskiewskiej defilady zwycięstwa. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2015, s. 9–12, czerwiec 2015.
↑ ^a ^b Mu Xuequan: Russia to reveal newest Armata tanks in 2015. Xinhuanet, 2014-11-18. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).
↑ Wielka defilada w Moskwie. Rosja pokazuje swoją najnowocześniejszą broń światu. Onet.
↑ Putina nie stać na Armatę, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-08-01] .
↑ Tom Porter: Russia: Top secret T-14 Armata tank revealed on film. International Business Times, 2015-03-25. [dostęp 2-015-04-24]. (ang.).
↑ T-14 Armata In Luhansk: Russia’s Most Capable Tank Finally Deployed For Combat in Ukraine – Reports. Military Watch Magazine.
↑ Denis Kungurov: Secret new Russian tank could be deployed to Arctic zones. Russia Beyond The Headlines, 2014-11-14. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).
↑ New Armata universal combat vehicle platform equipped with radar as the T-50 fighter aircraft.. Army Recognition, 2014-01-26. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Maya Carlin: Russia's T-14 Armata Tank: A Game Changer or Simply a Big Joke?. The National Interest, 1 lutego 2024. [dostęp 2024-02-02]. (ang.).
↑ В сети интернет появилось видео тяжелой БМП Т-15 на базе Арматы. [dostęp 2015-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2015)].
↑ ^a ^b ^c Следующий – Т-14. [dostęp 2015-04-23].

[yahoo-1] Tomas Hirst: Russia just unveiled its new Armata battle tank. Business Insider, 2015-04-21. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).

[2] Дизельный двигатель 12Н360. [dostęp 2015-04-23].

[3] „Армата” против „Леопарда 2" и „Абрамса”. [dostęp 2015-05-08].

[4] В интернете выложили фотографии танка нового поколения „Армата” – Российская газета [online], rg.ru [dostęp 2017-11-20] .

[defil-5] Tomasz Szulc. Nowości moskiewskiej defilady zwycięstwa. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2015, s. 9–12, czerwiec 2015.

[cn-6] Mu Xuequan: Russia to reveal newest Armata tanks in 2015. Xinhuanet, 2014-11-18. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).

[7] Wielka defilada w Moskwie. Rosja pokazuje swoją najnowocześniejszą broń światu. Onet.

[8] Putina nie stać na Armatę, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-08-01] .

[9] Tom Porter: Russia: Top secret T-14 Armata tank revealed on film. International Business Times, 2015-03-25. [dostęp 2-015-04-24]. (ang.).

[10] T-14 Armata In Luhansk: Russia’s Most Capable Tank Finally Deployed For Combat in Ukraine – Reports. Military Watch Magazine.

[11] Denis Kungurov: Secret new Russian tank could be deployed to Arctic zones. Russia Beyond The Headlines, 2014-11-14. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).

[12] New Armata universal combat vehicle platform equipped with radar as the T-50 fighter aircraft.. Army Recognition, 2014-01-26. [dostęp 2015-04-24]. (ang.).

[Ukraina-13] Maya Carlin: Russia's T-14 Armata Tank: A Game Changer or Simply a Big Joke?. The National Interest, 1 lutego 2024. [dostęp 2024-02-02]. (ang.).

[14] В сети интернет появилось видео тяжелой БМП Т-15 на базе Арматы. [dostęp 2015-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2015)].

[wzgliad-15] Следующий – Т-14. [dostęp 2015-04-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Czołgi	PT-76 IS-3 IS-4 IT-1 T-10 T-34-85 T-44 T-54 T-55 T-62 T-64 T-72 T-80 T-90 T-14
Działa samobieżne i moździerze	SU-122-54 ASU-57 ASU-85 2S1 2S3 2S4 2S5 2S7 2S9 2S19 2S23 2S25 2S31 2S34 2S35 2S39 2S40 2S41 2S42 2S43
Pojazdy przeciwlotnicze	ZSU-23-4 Szyłka ZSU-57-2 2K11 Krug 2K12 Kub 2K22 Tunguska 9K31 Strieła-1 9K33 Osa 9K35 Strieła-10 9K37 Buk 9K330 Tor Pancyr 2S38
Samobieżne wyrzutnie rakietowe	2K5 Korszun BM-14 BM-21 Grad BM-24 BM-27 Uragan BM-30 Smiercz BMD-20 9A52-4 Tornado TOS-1 TOS-2
Transportery opancerzone	BTR-152 BTR-40 BTR-50 BTR-60 BTR-70 BTR-80 BTR-82 BTR-90 Bumierang BTR-D Witiaź BPM-97 BTR-22 MT-LBu
Bojowe wozy piechoty	BMP-1 BMP-2 BMP-3 BMD-1 BMD-2 BMD-3 BMD-4 BMPT Kurganiec-25 T-15
Pojazdy rozpoznawcze	BRDM-1 BRDM-2 BRM-1 BRM-3K PRP-3 PRP-4 PRP-5
Samochody ciężarowe	GAZ-51 GAZ-63 GAZ-66 ZiS-5 ZiS-151 ZiŁ-157 ZiŁ-131 Ural-375 Ural-4320 KrAZ-214 KrAZ-255 KrAZ-260 ZiŁ-135
Inne pojazdy	ATS-59 BAW MT-LB PTS UR-77 Meteorit GAZ-46 MAW GAZ-67 GAZ-69 UAZ 469 UAZ Hunter GAZ Tigr GAZ 3927 GAZ-3937 MAZ-535 MAZ-537 GMZ-3 MTU-12 MTU-20 PMR-3
Pociągi pancerne	BP-1
Konstrukcje doświadczalne i prototypowe	1K17 IS-7 BTR-T Czarny Orzeł Obiekt 477
Pojazdy bezzałogowe	Uran-6 Uran-9