Perpetuum mobile
Perpetuum mobile (z łac. „wiecznie poruszające się”[1][2][3]) – maszyna, której zasada działania, wbrew paradygmatom fizyki klasycznej, umożliwiałaby jej pracę w nieskończoność.
Udokumentowane próby zbudowania perpetuum mobile podejmowane były już w XIII wieku, a szczególne zainteresowanie tą koncepcją przypadło na wiek XVI i XVII.
Prace podejmowane przed XIX wiekiem mogą być uznane za próby rozwoju koncepcji naukowych, które nie zostały potwierdzone.
W ujęciu fizyki klasycznej konstrukcje tego typu są niemożliwe i podejmowane obecnie próby są uznawane za pseudonaukę. Grono amatorów konstruktorów podejmuje tego typu próby, niekiedy twierdząc nawet, że opracowali udane konstrukcje oparte na nowych nieznanych ideach lub niepotwierdzonych zjawiskach i nieznanych źródłach energii. Ruch ten jest częścią ruchu wolnej energii.
Mimo sprzeczności działania takiej maszyny z zasadami fizyki rozważania z pogranicza fantastyki są bardzo silnym bodźcem dla nowych pomysłów. Wynalazki rzekomo łamiące zasadę zachowania energii bywają kupowane przez firmy i finansowane przez różne instytucje[4][5][6][7], co dodatkowo przyciąga amatorów nieskończonej energii. Podważana jest także prawdziwość II zasady termodynamiki[8].
Perpetuum mobile pierwszego rodzaju
[edytuj | edytuj kod]
Perpetuum mobile pierwszego rodzaju to hipotetyczna maszyna, która wytwarza więcej energii, niż sama zużywa, tj. wykonuje pracę bez pobierania energii z zewnątrz lub praca wykonywana przez nią jest większa od pobieranej energii. Miałby to być samonapędzający się mechanizm. Do miana perpetuum mobile pretendowały liczne konstrukcje – początkowo mechaniczne, a gdy zapoczątkowano konstrukcje silników cieplnych, podejmowano próby konstruowania maszyn opartych na przemianach gazowych. Taką konstrukcją mógłby być np. silnik spalinowy, który zużywa paliwo tylko w momencie rozruchu, a później pracuje dowolnie długo bez dostarczania paliwa.
Perpetuum mobile pierwszego rodzaju byłoby sprzeczne z zasadą zachowania energii, a w wersji termodynamicznej z I zasadą termodynamiki, która jest jej szczególnym przypadkiem[9].
Perpetuum mobile drugiego rodzaju
[edytuj | edytuj kod]Perpetuum mobile drugiego rodzaju to cykliczna maszyna, która zamienia energię cieplną na pracę mechaniczną bez wzrostu całkowitej entropii. Taką maszyną byłby np. silnik cieplny pobierający z otoczenia ciepło, które następnie zamieniane byłoby całkowicie na pracę. Silnik taki nie oddawałby ciepła do otoczenia, a jego sprawność wynosiłaby 100%.
Działanie tego typu maszyny nie przeczyłoby zasadzie zachowania energii (czyli równocześnie I zasadzie termodynamiki), ale byłoby niezgodne z II zasadą termodynamiki.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Witold Doroszewski (red.): perpetuum mobile. [w:] Słownik języka polskiego [on-line]. PWN. [dostęp 2017-08-15].
- ↑ perpetuum mobile, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-08-15].
- ↑ perpetuum mobile. W: Słownik wyrazów obcych. Zygmunt Rysiewicz, Jan Safarewicz, Eugeniusz Słuszkiewicz, Edward Tryjarski (red.). Wyd. 6. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961, s. 509.
- ↑ QM Power Commercializing Flynn's OU Parallel Path Technology. pesn.com, 2011-04-30. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-26)]. (ang.).
- ↑ QM Power's technologies are the biggest leap in electric motor and generator design logic in more than a hundred years.. qmpower.com. (ang.).
- ↑ Rosch’s 15 kW and 100 kW Demo.. peswiki.com. (ang.).
- ↑ Gesellschaft für autarke Energie, technische Innovationen und Altruismus. gaia-energy.org. (niem.).
- ↑ Rauen Enviromental Heat Engine.. peswiki.com. (ang.).
- ↑ Heller i Pabjan 2014 ↓, s. 68.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Michał Heller, Tadeusz Pabjan: Elementy filozofii przyrody. Kraków: Copernicus Center Press, 2014. ISBN 978-83-7886-065-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
Netta Schramm, Why don't perpetual motion machines ever work? (ang.), kanał „TED-Ed” na YouTube, 5 czerwca 2017 [dostęp 2024-10-05].