Ornithurae
| Ornithurae | |
| Haeckel, 1866 | |
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | Ornithurae |
Ornithurae (ptasioogonowe[1]) – grupa ptaków, której nazwa („ptasie ogony”) została ukuta przez Ernsta Haeckla w 1866.
Haeckel włączył do niej wszystkie ptaki cechujące się budową ogona podobną do współczesnych ptaków. Wykluczyło to z tej grupy mającego ogon przypominający ogony innych teropodów archeopteryksa, którego Haeckel umieścił w grupie Sauriurae[2].
Jacques Gauthier przekształcił Ornithurae w klad i nadał im definicję typu branch-based, wedle której do Ornithurae należą wszystkie zwierzęta bliżej spokrewnione ze współczesnymi ptakami niż Archaeopteryx. Klad ten obejmował pierwszego przedstawiciela Panaves (obecnie uznawanych za synonim Avemetatarsalia) z „ptasim ogonem” oraz wszystkich jego potomków. Gauthier definiował „ptasi ogon” jako krótszy niż kość udowa, z pygostylem składającym się z co najmniej sześciu kręgów ogonowych i krótszym niż reszta ogona składająca się z co najmniej ośmiu kręgów. Gauthier zaklasyfikował Neornithes (które uważał za jedynych przedstawicieli kladu Aves) oraz formy najbliżej z nimi spokrewnione, takie jak Ichthyornis, Hesperornis oraz Apsaravis. Neornithes zostało początkowo zaproponowane do zastąpienia Ornithurae przez Gadowa w 1892, dlatego też Gauthier traktuje Neornithes jako młodszy synonim Ornithurae[3]. Wielu badaczy używa terminu Ornithurae do określenia kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka Ichthyornis, Hesperornis i Neornithes[4].
Clarke i współpracownicy (2006) stwierdzili, że Yixianornis, Songlingornis i Yanornis tworzą klad najbardziej bazalnych Ornithurae (jednak, wedle innych definicji, nie należą one do Ornithurae, lecz do szerszego kladu Ornithuromorpha). Występowała u nich kombinacja cech zarówno prymitywnych, takich jak gastralia i spojenie łonowe, jak również zaawansowanych – obecność zaawansowanego pygostylu oraz piór konturowych[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Polska nazwa za: Bartłomiej Kaczorowski (red. nacz.): Nowa encyklopedia powszechna PWN. Tom 7. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, s. 80. ISBN 83-01-14186-7. [dostęp 2017-08-17].
- ↑ Ernst Haeckel: Generelle Morphologie der Organismen. Berlin: Georg Reimer, 1866.
- ↑ Jacques Gauthier, Kevin de Queiroz: Feathered dinosaurs, flying dinosaurs, crown dinosaurs, and the name 'Aves'. W: New Perspective on the Origin and Evolution of Birds: Proceedings of the International Symposium in Honor of John H. Ostrom. New Haven, Connecticut: Yale Peabody Museum. Yale University, 2001. ISBN 978-0912532578.
- ↑ Luis M. Chiappe: Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds. Sydney: University of New South Wales Press, 2007. ISBN 978-0-86840-413-4.
- ↑ Julia A. Clarke, Zhonghe Zhou, Zhang Fucheng. Insight into the evolution of avian flight from a new clade of Early Cretaceous ornithurines from China and the morphology of Yixianornis grabaui. „Journal of Anatomy”. 208, s. 287–308, 2006. DOI: 10.1111/j.1469-7580.2006.00534.x.