Moduł:Kalendarium/09-30
Dokumentacja modułu
[]Moduł danych z listą wydarzeń, których rocznica przypada 30 września.
Ten artykuł zawiera treści wydzielone lub skopiowane z innego artykułu Wikipedii. Zawarta tu treść pochodzi w całości lub w części z artykułu Wikiprojekt:Rocznice/ekspozycje/09-30. Zobacz pełną listę autorów tego artykułu.
Treści pochodzące z Wikipedii są oparte na licencji Creative Commons 3.0 – Uznanie Autorstwa – Na tych samych warunkach. Kopiując je lub tłumacząc, należy podać ich autorów i udostępnić na tych samych warunkach.
- 2025 (lata zakończone na 0 lub 5) – 15 wydarzeń, 6 grup plików, 2521 znaków
- 2026 (lata zakończone na 1 lub 6) – 7 wydarzeń, 5 grup plików, 1137 znaków → wymagane minimum
- 2027 (lata zakończone na 2 lub 7) – 9 wydarzeń, 2 grupy plików, 1755 znaków
- 2028 (lata zakończone na 3 lub 8) – 7 wydarzeń, 2 grupy plików, 1396 znaków → wymagane minimum
- 2029 (lata zakończone na 4 lub 9) – 10 wydarzeń, 3 grupy plików, 1635 znaków
| Instrukcja dla modułu |
|---|
|
Każdy rekord zawiera następujące parametry:
((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt|nazwa pliku na commons)).
Pod jednym opisem można umieścić więcej plików podając kolejne pary: ((mały opis umieszczany w treści wydarzenia||opis alt X|nazwa pliku X na commons|opis alt Y|nazwa pliku Y na commons ...)). Przykład jest w Moduł:Kalendarium/03-04 w roku 1678, gdzie podlinkowane są 3 pliki dźwiękowe.
|
[edytuj]
2025
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1955 – w wypadku samochodowym zginął amerykański aktor filmowy James Dean (na ujęciu z filmu Na wschód od Edenu)
- 1975 – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Boeing AH-64 Apache (na zdjęciu)
- 1980 – urodziła się szwajcarska tenisistka pochodzenia słowackiego Martina Hingis (na fotografii)
- 1985 – zmarł polski językoznawca Mieczysław Szymczak, polonista, leksykograf
- 1995 – zmarł prawnik Marian Muszkat, szef polskiej delegacji na procesie norymberskim
- 2005 – w katastrofie autokaru koło Jeżewa na trasie z Białegostoku do Warszawy śmierć poniosło 13 osób, w tym 10 białostockich maturzystów jadących na pielgrzymkę
- 2010 – bunt służb mundurowych w Ekwadorze przeciwko polityce oszczędnościowej prezydenta Rafaela Correi
2026
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1791 – prapremiera opery Czarodziejski flet skomponowanej przez Wolfganga Mozarta (do wysłuchania dwie arie z tej opery: „Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen” oraz „Ein Mädchen oder Weibchen wünscht Papageno sich”)
- 1891 – urodził się radziecki astronom, geofizyk, matematyk i badacz polarny Otto Szmidt, akademik, redaktor naczelny Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej (na radzieckim znaczku pocztowym)
- 1911 – zmarł polski malarz, ilustrator i rysownik Franciszek Kostrzewski
- 1921 – w Polsce przeprowadzono Pierwszy Powszechny Spis Ludności
- 1931 – urodził się polski sportowiec Franciszek Gąsienica Groń, narciarz, kombinator norweski, skoczek narciarski; pierwszy polski medalista na zimowych igrzyskach olimpijskich (zdobył brązowy medal na IO w Cortina d’Ampezzo w 1956)
- 1946 – rozpoczęło się (trwało do 1 października) ogłaszanie wyroku Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze (na fotografii)
- 1961 – powstała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
2027
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1207 – urodził się Dżalal ad-Din ar-Rumi, islamski teolog, suficki mistyk i poeta tworzący w języku perskim
- 1632 – armia moskiewska wkroczyła w granice Rzeczypospolitej, co dało początek tzw. wojnie smoleńskiej (zakończonej w 1634 r.)
- 1882 – urodził się niemiecki fizyk Hans Geiger, współkonstruktor (wraz z Walterem Müllerem) nazwanego od ich nazwisk detektora promieniowania (na ilustracji schemat działania)
- 1927 – otwarto pierwszy odcinek tokijskiego metra
- 1987 – zmarł Alfred Bester, amerykański pisarz science-fiction, pierwszy laureat Nagrody Hugo za powieść Człowiek do przeróbki; tegoż dnia Mohammad Nadżibullah został prezydentem Afganistanu
- 2007 – na Ukrainie odbyły się przedterminowe wybory do Rady Najwyższej; po 7 tygodniach negocjacji premierem została Julia Tymoszenko (na fotografii)
2028
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
.jpg)
- 1773 – Sejm Rozbiorowy, zwołany na żądanie zaborców, zatwierdził traktat I rozbioru Polski
- 1908 – urodził się rosyjski skrzypek Dawid Ojstrach (na fotografii), uznany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów XX wieku; tegoż dnia zmarł Karol Józef Estreicher, bibliotekarz, bibliograf, historyk literatury i teatru, autor monumentalnej Bibliografii Polskiej, wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej
- 1918 – I wojna światowa: po zdecydowanej wrześniowej ofensywie wojsk Ententy przeciwko siłom państw centralnych przestał istnieć front salonicki
- 1928 – urodził się amerykański pisarz i dziennikarz Elie Wiesel, więzień obozów Auschwitz-Birkenau i Buchenwaldu, którego działalność społeczno-polityczna i twórczość literacka poświęcona była martyrologii Żydów, ofiarom nazizmu i stalinizmu; laureat Pokojowej Nagrody Nobla, twórca terminu „holocaust”
- 1943 – dokonano oblotu prototypowego amerykańskiego myśliwca przechwytującego Northrop XP-56 Black Bullet (na fotografii), o kształcie zbliżonym do latającego skrzydła
- 1953 – we wrocławskiej fabryce PaFaWag wyprodukowano pierwszy elektrowóz (EP02)
2029
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany; o zachodzie słońca rozpoczyna się Szmini Aceret, kończące Święto Namiotów
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1854 – zmarł polski generał Józef Chłopicki, dyktator powstania listopadowego
- 1924 – urodził się amerykański pisarz i scenarzysta filmowy Truman Capote, który rozgłos zyskał dzięki powieści Z zimną krwią
- 1939 – Wojsko Polskie rozbiło 52 Dywizję Armii Czerwonej w bitwie pod Szackiem; tegoż dnia w Paryżu generał Władysław Sikorski (na fotografii) objął tekę premiera Rządu RP na uchodźstwie
- 1944 –
61. dzień powstania warszawskiego: kapitulacja Żoliborza – więcej w kalendarium - 1964 – urodziła się włoska aktorka Monica Bellucci (na fotografii)
- 1984 – zmarła polska poetka, dramatopisarka i prozaiczka Anna Świrszczyńska, autorka wielu utworów dla dzieci i młodzieży
2030
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 420 – zmarł teolog, tłumacz i egzegeta Hieronim ze Strydonu, doktor Kościoła, święty Kościoła katolickiego, Kościoła prawosławnego i koptyjskiego; jego najważniejsze dzieło to przekład Pisma Świętego na łacinę zwany Wulgatą
- 1770 – zmarł anglikański duchowny, kaznodzieja George Whitefield, jeden z założycieli metodyzmu
- 1870 – urodził się francuski fizyk Jean Baptiste Perrin (na fotografii), badał własności promieni katodowych, doświadczalnie potwierdził prawdziwość (zaproponowanej przez Einsteina i Smoluchowskiego) teorii ruchów Browna, wyznaczył wartość stałej Avogadra, laureat Nagrody Nobla
- 1880 – Henry Draper, pionier astrofotografii, wykonał pierwsze zdjęcie Wielkiej Mgławicy w Orionie
- 1890 – działalność zainaugurował Teatr Miejski w Bielsku, obecny Teatr Polski w Bielsku-Białej
- 1980 – urodziła się szwajcarska tenisistka pochodzenia słowackiego Martina Hingis (na fotografii)
- 2010 – bunt służb mundurowych w Ekwadorze przeciwko polityce oszczędnościowej prezydenta Rafaela Correi
2031
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, dziesięcioletnie rocznice:
- 1791 – prapremiera opery Czarodziejski flet skomponowanej przez Wolfganga Mozarta (do wysłuchania dwie arie z tej opery: „Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen” oraz „Ein Mädchen oder Weibchen wünscht Papageno sich”)
- 1891 – urodził się radziecki astronom, geofizyk, matematyk i badacz polarny Otto Szmidt, akademik, redaktor naczelny Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej (na radzieckim znaczku pocztowym)
- 1911 – zmarł polski malarz, ilustrator i rysownik Franciszek Kostrzewski (na ilustracji obraz „Odwrót spod Moskwy”)
- 1921 – w Polsce przeprowadzono Pierwszy Powszechny Spis Ludności
- 1931 – urodził się polski sportowiec Franciszek Gąsienica Groń, narciarz, kombinator norweski, skoczek narciarski; pierwszy polski medalista na zimowych igrzyskach olimpijskich (zdobył brązowy medal na IO w Cortina d’Ampezzo w 1956)
- 1961 – powstała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
2032
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1207 – urodził się Dżalal ad-Din ar-Rumi, islamski teolog, suficki mistyk i poeta tworzący w języku perskim
- 1572 – zmarł Francisco de Borja y Aragón, prawnuk papieża Aleksandra VI, generał jezuitów, święty Kościoła katolickiego
- 1632 – armia moskiewska wkroczyła w granice Rzeczypospolitej, co dało początek tzw. wojnie smoleńskiej (zakończonej w 1634 r.)
- 1882 – urodził się niemiecki fizyk Hans Geiger, współkonstruktor (wraz z Walterem Müllerem) nazwanego od ich nazwisk detektora promieniowania (na ilustracji schemat działania)
- 1927 – otwarto pierwszy odcinek tokijskiego metra
- 2007 – na Ukrainie odbyły się przedterminowe wybory do Rady Najwyższej; po 7 tygodniach negocjacji premierem została Julia Tymoszenko (na fotografii)
- 2022 – Trzy dni po przeprowadzonym referendum na okupowanym przez Rosję terytorium Ukrainy doszło do formalnej aneksji obwodów donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego
2033
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1773 – Sejm Rozbiorowy, zwołany na żądanie zaborców, zatwierdził traktat I rozbioru Polski
- 1908 – urodził się rosyjski skrzypek Dawid Ojstrach (na fotografii), uznany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów XX wieku; tegoż dnia zmarł Karol Józef Estreicher, bibliotekarz, bibliograf, historyk literatury i teatru, autor monumentalnej Bibliografii Polskiej, wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej
- 1918 – I wojna światowa: po zdecydowanej wrześniowej ofensywie wojsk Ententy przeciwko siłom państw centralnych przestał istnieć front salonicki
- 1928 – urodził się amerykański pisarz i dziennikarz Elie Wiesel, więzień obozów Auschwitz-Birkenau i Buchenwaldu, którego działalność społeczno-polityczna i twórczość literacka poświęcona była martyrologii Żydów, ofiarom nazizmu i stalinizmu; laureat Pokojowej Nagrody Nobla, twórca terminu „holocaust”
- 1943 – dokonano oblotu prototypowego amerykańskiego myśliwca przechwytującego Northrop XP-56 Black Bullet (na fotografii), o kształcie zbliżonym do latającego skrzydła
- 1953 – we wrocławskiej fabryce PaFaWag wyprodukowano pierwszy elektrowóz (EP02)
2034
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja i Hieronim; dzień niepodległości Botswany
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1854 – zmarł polski generał Józef Chłopicki, dyktator powstania listopadowego
- 1924 – urodził się amerykański pisarz i scenarzysta filmowy Truman Capote, który rozgłos zyskał dzięki powieści Z zimną krwią
- 1939 – w Paryżu generał Władysław Sikorski (na fotografii) objął tekę premiera Rządu RP na uchodźstwie
- 1944 – 61. dzień powstania warszawskiego: kapitulacja Żoliborza – więcej w kalendarium
- 1954 – do służby wszedł pierwszy okręt podwodny z napędem jądrowym USS Nautilus
- 1964 – urodziła się włoska aktorka Monica Bellucci (na fotografii)
- 2004 – zmarł polski krytyk filmowy i wieloletni publicysta tygodnika „Polityka”, dziennikarz i eseista Zygmunt Kałużyński, autor m.in. kilkutomowego dzieła Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek (z Tomaszem Raczkiem), autobiografii Pamiętnik orchidei, czyli Zapiski ocalonego z XX wieku, zbioru felietonów Do czytania pod prysznicem: znalezione w osobistej szufladzie
Wszystkie rocznice
30 września: imieniny obchodzą m.in.: Rachela, Felicja, Franciszek, Grzegorz, Hieronima, Hieronim, Honoriusz, Imisław, Jimisław, Nadzieja, Ursus, Wiktor, Znamir i Zofia; dzień niepodległości Botswany
Wybrane rocznice:
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
- 420 – zmarł teolog, tłumacz i egzegeta Hieronim ze Strydonu (na obrazie Rubensa), doktor Kościoła, święty Kościoła katolickiego, Kościoła prawosławnego i koptyjskiego; jego najważniejsze dzieło to przekład Pisma Świętego na łacinę zwany Wulgatą
- 1207 – urodził się Dżalal ad-Din ar-Rumi, islamski teolog, suficki mistyk i poeta tworzący w języku perskim
- 1572 – zmarł Francisco de Borja y Aragón, prawnuk papieża Aleksandra VI, generał jezuitów, święty Kościoła katolickiego
- 1632 – armia moskiewska wkroczyła w granice Rzeczypospolitej, co dało początek tzw. wojnie smoleńskiej (zakończonej w 1634 r.)
- 1700 – urodził się Stanisław Konarski – pijar, reformator szkolnictwa, założyciel Collegium Nobilium, pisarz polityczny (O skutecznym rad sposobie)
- 1770 – zmarł anglikański duchowny, kaznodzieja George Whitefield, jeden z założycieli metodyzmu
- 1773 – Sejm Rozbiorowy, zwołany na żądanie zaborców, zatwierdził traktat I rozbioru Polski
- 1791 – prapremiera opery Czarodziejski flet skomponowanej przez Wolfganga Mozarta (do wysłuchania dwie arie z tej opery: „Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen” oraz „Ein Mädchen oder Weibchen wünscht Papageno sich”)
- 1854 – zmarł polski generał Józef Chłopicki (na portrecie), dyktator powstania listopadowego
- 1860 – urodził się związany z Lublinem językoznawca, nauczyciel, etnograf i bibliofil Hieronim Łopaciński
- 1870 – urodził się francuski fizyk Jean Baptiste Perrin (na fotografii), badał własności promieni katodowych, doświadczalnie potwierdził prawdziwość (zaproponowanej przez Einsteina i Smoluchowskiego) teorii ruchów Browna, wyznaczył wartość stałej Avogadra, laureat Nagrody Nobla
- 1880 – Henry Draper, pionier astrofotografii, wykonał pierwsze zdjęcie Wielkiej Mgławicy w Orionie
- 1882 – urodził się niemiecki fizyk Hans Geiger, współkonstruktor (wraz z Walterem Müllerem) nazwanego od ich nazwisk detektora promieniowania (na ilustracji schemat działania)
- 1890 – działalność zainaugurował Teatr Miejski w Bielsku, obecny Teatr Polski w Bielsku-Białej
- 1891 – urodził się radziecki astronom, geofizyk, matematyk i badacz polarny Otto Szmidt, akademik, redaktor naczelny Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej (na radzieckim znaczku pocztowym)
- 1908 – urodził się rosyjski skrzypek Dawid Ojstrach (na fotografii), uznany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów XX wieku; tegoż dnia zmarł Karol Józef Estreicher, bibliotekarz, bibliograf, historyk literatury i teatru, autor monumentalnej Bibliografii Polskiej, wieloletni dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej
- 1911 – zmarł polski malarz, ilustrator i rysownik Franciszek Kostrzewski (na ilustracji obraz „Odwrót spod Moskwy”)
- 1918 – I wojna światowa: po zdecydowanej wrześniowej ofensywie wojsk Ententy przeciwko siłom państw centralnych przestał istnieć front salonicki
- 1921 – w Polsce przeprowadzono Pierwszy Powszechny Spis Ludności
- 1924 – urodził się amerykański pisarz i scenarzysta filmowy Truman Capote, który rozgłos zyskał dzięki powieści Z zimną krwią
- 1927 – otwarto pierwszy odcinek tokijskiego metra
- 1928 – urodził się amerykański pisarz i dziennikarz Elie Wiesel, więzień obozów Auschwitz-Birkenau i Buchenwaldu, którego działalność społeczno-polityczna i twórczość literacka poświęcona była martyrologii Żydów, ofiarom nazizmu i stalinizmu; laureat Pokojowej Nagrody Nobla, twórca terminu „holocaust”
- 1931 – urodził się polski sportowiec Franciszek Gąsienica Groń, narciarz, kombinator norweski, skoczek narciarski; pierwszy polski medalista na zimowych igrzyskach olimpijskich (zdobył brązowy medal na IO w Cortina d’Ampezzo w 1956)
- 1939 – Wojsko Polskie rozbiło 52 Dywizję Armii Czerwonej w bitwie pod Szackiem; tegoż dnia w Paryżu generał Władysław Sikorski (na fotografii) objął tekę premiera Rządu RP na uchodźstwie
- 1943 – dokonano oblotu prototypowego amerykańskiego myśliwca przechwytującego Northrop XP-56 Black Bullet (na fotografii), o kształcie zbliżonym do latającego skrzydła
- 1944 – 61. dzień powstania warszawskiego: kapitulacja Żoliborza – więcej w kalendarium
- 1946 – rozpoczęło się (trwało do 1 października) ogłaszanie wyroku Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze (na fotografii)
- 1953 – we wrocławskiej fabryce PaFaWag wyprodukowano pierwszy elektrowóz (EP02)
- 1954 – urodziła się polska wokalistka jazzowa i kompozytorka Barbara Trzetrzelewska, która światowy sukces odniosła na przełomie lat 80. i 90.; tegoż dnia do służby wszedł pierwszy okręt podwodny z napędem jądrowym USS Nautilus
- 1955 – w wypadku samochodowym zginął amerykański aktor filmowy James Dean (na ujęciu z filmu Na wschód od Edenu)
- 1961 – powstała Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
- 1964 – urodziła się włoska aktorka Monica Bellucci (na fotografii)
- 1975 – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Boeing AH-64 Apache (na zdjęciu)
- 1980 – urodziła się szwajcarska tenisistka pochodzenia słowackiego Martina Hingis (na fotografii)
- 1984 – zmarła polska poetka, dramatopisarka i prozaiczka Anna Świrszczyńska, autorka wielu utworów dla dzieci i młodzieży
- 1985 – zmarł polski językoznawca Mieczysław Szymczak, polonista, leksykograf
- 1987 – zmarł Alfred Bester, amerykański pisarz science-fiction, pierwszy laureat Nagrody Hugo za powieść Człowiek do przeróbki; tegoż dnia Mohammad Nadżibullah został prezydentem Afganistanu
- 1990 – zmarł australijski prozaik Patrick White (na fotografii), laureat Nagrody Nobla
- 1995 – zmarł prawnik Marian Muszkat, szef polskiej delegacji na procesie norymberskim
- 2004 – zmarł polski krytyk filmowy i wieloletni publicysta tygodnika „Polityka”, dziennikarz i eseista Zygmunt Kałużyński, autor m.in. kilkutomowego dzieła Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek (z Tomaszem Raczkiem), autobiografii Pamiętnik orchidei, czyli Zapiski ocalonego z XX wieku, zbioru felietonów Do czytania pod prysznicem: znalezione w osobistej szufladzie
- 2005 – w katastrofie autokaru koło Jeżewa na trasie z Białegostoku do Warszawy śmierć poniosło 13 osób, w tym 10 białostockich maturzystów jadących na pielgrzymkę
- 2007 – na Ukrainie odbyły się przedterminowe wybory do Rady Najwyższej; po 7 tygodniach negocjacji premierem została Julia Tymoszenko (na fotografii)
- 2010 – bunt służb mundurowych w Ekwadorze przeciwko polityce oszczędnościowej prezydenta Rafaela Correi
- 2022 – Trzy dni po przeprowadzonym referendum na okupowanym przez Rosję terytorium Ukrainy doszło do formalnej aneksji obwodów donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego
return {
{
rok = 420,
tekst = "zmarł teolog, tłumacz i egzegeta '''[[Hieronim ze Strydonu]]''' ((130|na obrazie [[Peter Paul Rubens|Rubensa]]||Hieronim ze Strydonu|St Jerome by Rubens dsc01653.jpg)), [[doktor Kościoła]], święty [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], [[cerkiew prawosławna|Kościoła prawosławnego]] i [[Kościół katolicki obrządku koptyjskiego|koptyjskiego]]; jego najważniejsze dzieło to [[Tłumaczenie (przekład)|przekład]] Pisma Świętego na łacinę zwany ''[[Wulgata|Wulgatą]]''",
},
{
rok = 1207,
tekst = "urodził się '''[[Rumi|Dżalal ad-Din ar-Rumi]]''', islamski teolog, [[sufizm|suficki]] mistyk i poeta tworzący w [[język perski|języku perskim]]",
},
{
rok = 1572,
tekst = "zmarł '''[[Franciszek Borgiasz|Francisco de Borja y Aragón]]''', prawnuk papieża [[Aleksander VI|Aleksandra VI]], [[generałowie zakonu jezuitów|generał jezuitów]], święty Kościoła katolickiego",
},
{
rok = 1632,
tekst = "armia moskiewska wkroczyła w granice [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], co dało początek tzw. '''[[Wojna polsko-rosyjska (1632–1634)|wojnie smoleńskiej]]''' (zakończonej w 1634 r.)",
},
{
rok = 1700,
tekst = "urodził się '''[[Stanisław Konarski]]''' – [[pijarzy|pijar]], reformator szkolnictwa, założyciel [[Collegium Nobilium pijarów w Warszawie|Collegium Nobilium]], pisarz polityczny (''[[O skutecznym rad sposobie]]'')",
},
{
rok = 1770,
tekst = "zmarł anglikański duchowny, [[kaznodzieja]] '''[[George Whitefield]]''', jeden z założycieli [[metodyzm]]u ",
},
{
rok = 1773,
tekst = "'''[[Sejm Rozbiorowy (1773–1775)|Sejm Rozbiorowy]]''', zwołany na żądanie zaborców, zatwierdził traktat [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]]",
},
{
rok = 1791,
tekst = "[[prapremiera]] opery '''''[[Czarodziejski flet (KV 620)|Czarodziejski flet]]''''' skomponowanej przez [[Wolfgang Amadeus Mozart|Wolfganga Mozarta]] ((40|do wysłuchania dwie arie z tej opery: „[[Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen]]” oraz „Ein Mädchen oder Weibchen wünscht Papageno sich”||Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen|Der Hoelle Rache.ogg|Ein Mädchen oder Weibchen|Ein Madchen oder Weibchen.ogg))",
},
{
rok = 1854,
tekst = "zmarł polski generał '''[[Józef Chłopicki]]''' ((na portrecie||Józef Chłopicki|Jozef baron chlopicki.jpg)), dyktator powstania listopadowego",
},
{
rok = 1860,
tekst = "urodził się związany z [[Lublin]]em językoznawca, nauczyciel, etnograf i bibliofil '''[[Hieronim Łopaciński]]'''",
},
{
rok = 1870,
tekst = "urodził się francuski fizyk '''[[Jean Baptiste Perrin]]''' ((130|na fotografii||Jean Baptiste Perrin|Jean Perrin 1926.jpg)), badał własności promieni katodowych, doświadczalnie potwierdził prawdziwość (zaproponowanej przez [[Albert Einstein|Einsteina]] i [[Marian Smoluchowski|Smoluchowskiego]]) [[Ruchy Browna|teorii ruchów Browna]], wyznaczył wartość [[Stała Avogadra|stałej Avogadra]], laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki|Nagrody Nobla]]",
},
{
rok = 1880,
tekst = "'''[[Henry Draper]]''', pionier [[Astrofotografia|astrofotografii]], wykonał pierwsze zdjęcie [[Wielka Mgławica w Orionie|Wielkiej Mgławicy w Orionie]]",
},
{
rok = 1882,
tekst = "urodził się niemiecki fizyk '''[[Hans Geiger]]''', współkonstruktor (wraz z [[Walter Müller|Walterem Müllerem]]) nazwanego od ich nazwisk '''[[licznik Geigera|detektora promieniowania]]''' ((na ilustracji schemat działania||licznik Geigera|Geiger Mueller Counter with Circuit-pl.svg))",
},
{
rok = 1890,
tekst = "działalność zainaugurował Teatr Miejski w [[Bielsko|Bielsku]], obecny '''[[Teatr Polski w Bielsku-Białej|Teatr Polski w Bielsku-Białej]]'''",
},
{
rok = 1891,
tekst = "urodził się radziecki astronom, geofizyk, matematyk i badacz polarny '''[[Otto Szmidt]]''', [[akademik (tytuł naukowy)|akademik]], redaktor naczelny ''[[Wielka Encyklopedia Radziecka|Wielkiej Encyklopedii Radzieckiej]]'' ((na radzieckim znaczku pocztowym||Otto Szmidt|1966 CPA 3346.jpg))",
},
{
rok = 1908,
tekst = "urodził się rosyjski skrzypek '''[[Dawid Ojstrach]]''' ((na fotografii||Dawid Ojstrach|David Oistrakh 1972.jpg)), uznany za jednego z najwybitniejszych wirtuozów XX wieku",
},
{
rok = 1908,
tekst = "zmarł '''[[Karol Estreicher (starszy)|Karol Józef Estreicher]]''', bibliotekarz, bibliograf, historyk literatury i teatru, autor monumentalnej ''Bibliografii Polskiej'', wieloletni dyrektor [[Biblioteka Jagiellońska|Biblioteki Jagiellońskiej]]",
},
{
rok = 1911,
tekst = "zmarł polski malarz, ilustrator i rysownik '''[[Franciszek Kostrzewski]]''' ((--na fotografii||Franciszek Kostrzewski|Franciszek_Kostrzewski.jpg)) ((65|na ilustracji obraz „Odwrót spod Moskwy”||Odwrót spod Moskwy|Retreat from Moscow.PNG)) ",
},
{
rok = 1918,
tekst = "[[I wojna światowa]]: po zdecydowanej wrześniowej ofensywie wojsk [[Ententa|Ententy]] przeciwko siłom [[Państwa centralne|państw centralnych]] przestał istnieć '''[[front salonicki]]'''",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1921,
tekst = "w Polsce przeprowadzono '''[[Pierwszy Powszechny Spis Ludności]]'''",
},
{
rok = 1924,
tekst = "urodził się amerykański pisarz i scenarzysta filmowy '''[[Truman Capote]]''', który rozgłos zyskał dzięki powieści ''[[Z zimną krwią]]''",
},
{
rok = 1927,
tekst = "otwarto pierwszy odcinek '''[[Metro w Tokio|tokijskiego metra]]'''",
},
{
rok = 1928,
tekst = "urodził się amerykański pisarz i dziennikarz '''[[Elie Wiesel]]''', więzień [[Obozy niemieckie (1933–1945)|obozów]] [[Auschwitz-Birkenau]] i [[Buchenwald (KL)|Buchenwaldu]], którego działalność społeczno-polityczna i twórczość literacka poświęcona była martyrologii Żydów, ofiarom nazizmu i stalinizmu; laureat Pokojowej Nagrody Nobla, twórca terminu „[[Zagłada Żydów|holocaust]]”",
},
{
rok = 1931,
tekst = "urodził się polski sportowiec '''[[Franciszek Gąsienica Groń]]''', narciarz, [[Kombinacja norweska|kombinator norweski]], skoczek narciarski; pierwszy polski medalista na [[Zimowe igrzyska olimpijskie|zimowych igrzyskach olimpijskich]] (zdobył [[Polscy medaliści zimowych igrzysk olimpijskich|brązowy medal]] na [[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1956|IO w Cortina d’Ampezzo]] w 1956)",
priorytet = true, -- a chwalimy się dobrym artykułem
},
{
rok = 1939,
tekst = "[[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]] rozbiło 52 Dywizję [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] w '''[[bitwa pod Szackiem|bitwie pod Szackiem]]'''",
},
{
rok = 1939,
tekst = "w Paryżu generał '''[[Władysław Sikorski]]''' ((na fotografii||Władysław Sikorski|Sikorski prime minister.jpg)) objął tekę premiera [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rządu RP na uchodźstwie]]",
priorytet = true,
},
{
rok = 1943,
tekst = "dokonano oblotu prototypowego amerykańskiego myśliwca przechwytującego '''[[Northrop XP-56 Black Bullet]]''' ((na fotografii||Northrop XP-56|XP-56 - Ray Wagner Collection Image (27944717331).jpg)), o kształcie zbliżonym do [[Latające skrzydło|latającego skrzydła]]",
},
{
rok = 1944,
tekst = "[[Plik:Flaga PPP.svg|20px|link=]] 61. dzień [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]: kapitulacja [[Żoliborz]]a <small>– więcej w [[Kalendarium powstania warszawskiego – 30 września|kalendarium]]</small>",
oddzielny = true,
},
{
rok = 1946,
tekst = "rozpoczęło się (trwało do 1 października) ogłaszanie wyroku '''[[Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze|Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze]]''' ((77|na fotografii||ława oskarżonych podczas procesu norymberskiego|Defendants in the dock at the Nuremberg Trials.jpg))",
},
{
rok = 1953,
tekst = "we wrocławskiej fabryce '''[[Alstom Pojazdy Szynowe|PaFaWag]]''' wyprodukowano pierwszy elektrowóz ('''[[Pafawag 1E|EP02]]''')",
},
{
rok = 1954,
tekst = "do służby wszedł pierwszy [[okręt podwodny z napędem jądrowym]] '''[[USS Nautilus (SSN-571)|USS Nautilus]]'''",
},
{
rok = 1954,
tekst = "urodziła się polska wokalistka jazzowa i kompozytorka '''[[Basia|Barbara Trzetrzelewska]]''', która światowy sukces odniosła na przełomie lat 80. i 90.",
},
{
rok = 1955,
tekst = "w wypadku samochodowym zginął amerykański aktor filmowy '''[[James Dean]]''' ((80|na ujęciu z filmu [[Na wschód od Edenu (film)|Na wschód od Edenu]]||James Dean|James Dean in East of Eden trailer 2.jpg))",
},
{
rok = 1961,
tekst = "powstała '''[[Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju]]'''",
},
{
rok = 1964,
tekst = "urodziła się włoska aktorka '''[[Monica Bellucci]]''' ((na fotografii||Monica Bellucci|Monica Bellucci 2006.jpg))",
priorytet = true,
},
{
rok = 1975,
tekst = "dokonano oblotu amerykańskiego [[śmigłowiec|śmigłowca szturmowego]] '''[[Boeing AH-64 Apache]]''' ((64|na zdjęciu||AH-64 Apache|A U.S. Army AH-64 Apache helicopter assigned to the 159th Combat Aviation Brigade, 101st Airborne Division, flies over an enemy target during air assault demonstration training at Campbell Army Airfield aboard 120807-A-SG577-007.jpg))",
},
{
rok = 1980,
tekst = "urodziła się szwajcarska tenisistka pochodzenia słowackiego '''[[Martina Hingis]]''' ((130|na fotografii||Martina Hingis|Martina Hingis (15470665436).jpg))",
},
{
rok = 1984,
tekst = "zmarła polska poetka, dramatopisarka i prozaiczka '''[[Anna Świrszczyńska]]''', autorka wielu utworów dla dzieci i młodzieży",
},
{
rok = 1985,
tekst = "zmarł polski językoznawca '''[[Mieczysław Szymczak]]''', polonista, leksykograf",
},
{
rok = 1987,
tekst = "zmarł '''[[Alfred Bester]]''', amerykański pisarz [[fantastyka naukowa|science-fiction]], pierwszy laureat [[Nagroda Hugo|Nagrody Hugo]] za powieść ''[[Człowiek do przeróbki]]''",
},
{
rok = 1987,
tekst = "'''[[Mohammad Nadżibullah]]''' został [[prezydenci Afganistanu|prezydentem]] [[Afganistan]]u",
},
{
rok = 1990,
tekst = "zmarł australijski prozaik '''[[Patrick White]]''' ((135|na fotografii||Patrick White|Patrick White writer.jpg)), laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie literatury|Nagrody Nobla]]",
},
{
rok = 1995,
tekst = "zmarł prawnik '''[[Marian Muszkat]]''', szef polskiej delegacji na [[Procesy norymberskie|procesie norymberskim]]",
},
{
rok = 2004,
tekst = "zmarł polski krytyk filmowy i wieloletni publicysta tygodnika „[[Polityka (tygodnik)|Polityka]]”, dziennikarz i eseista '''[[Zygmunt Kałużyński]]''', autor m.in. kilkutomowego dzieła ''Perły kina: leksykon filmowy na XXI wiek'' (z [[Tomasz Raczek|Tomaszem Raczkiem]]), autobiografii ''Pamiętnik orchidei, czyli Zapiski ocalonego z XX wieku'', zbioru felietonów ''Do czytania pod prysznicem: znalezione w osobistej szufladzie ''",
},
{
rok = 2005,
tekst = "w '''[[Katastrofa autokaru w Jeżewie|katastrofie autokaru koło Jeżewa]]''' na trasie z [[Białystok|Białegostoku]] do [[Warszawa|Warszawy]] śmierć poniosło 13 osób, w tym 10 białostockich maturzystów jadących na pielgrzymkę",
},
{
rok = 2007,
tekst = "na [[Ukraina|Ukrainie]] odbyły się '''[[wybory parlamentarne na Ukrainie w 2007 roku|przedterminowe wybory]]''' do [[Rada Najwyższa Ukrainy|Rady Najwyższej]]; po 7 tygodniach negocjacji [[premierzy Ukrainy|premierem]] została [[Julia Tymoszenko]] ((100|na fotografii||Julia Tymoszenko|Yulia Tymoshenko November 2009-3cropped.jpg))",
},
{
rok = 2010,
tekst = "'''[[Kryzys polityczny w Ekwadorze|bunt służb mundurowych]]''' w [[Ekwador]]ze przeciwko polityce oszczędnościowej [[prezydenci Ekwadoru|prezydenta]] [[Rafael Correa|Rafaela Correi]]",
},
{
rok = 2022,
tekst = "Trzy dni po [[Głosowania na ukraińskich terytoriach okupowanych przez Rosję|przeprowadzonym referendum na okupowanym przez Rosję terytorium Ukrainy]] doszło do formalnej '''[[Głosowania na ukraińskich terytoriach okupowanych przez Rosję#Włączenie czterech obwodów do Rosji|aneksji]]''' obwodów [[obwód doniecki|donieckiego]], [[Obwód ługański|ługańskiego]], [[Obwód chersoński|chersońskiego]] i [[Obwód zaporoski|zaporoskiego]]",
},
}