Leon Karwacki

Leon Paweł Karwacki
	pułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia	9 kwietnia 1871 ; Włodawa
Data i miejsce śmierci	18 lutego 1942 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1918–1928
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia

Leon Paweł Karwacki (ur. 9 kwietnia 1871 we Włodawie, zm. 18 lutego 1942 w Warszawie) – polski mikrobiolog, docent patologii ogólnej i doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 9 kwietnia 1871 we Włodawie, w rodzinie Józefa i Antoniny z Kostenewskich. W 1890 ukończył gimnazjum filologiczne w Chełmie, za wybitne osiągnięcia otrzymał złoty medal. Następnie studiował na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Po otrzymaniu w 1895 dyplomu cum eximia laude kontynuował naukę w Pradze, a od 1898 w Instytucie Pasteura w Paryżu. W 1905 przeniósł się do Berlina, a następnie uczęszczał na roczne studia w Rzymie, po czym wyjechał do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę jako asystent dr. Władysława Krajewskiego w Szpitalu Dzieciątka Jezus. Następnie pracował w pracowni serologicznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, w 1912 przedstawił pracę doktorską z chorób wewnętrznych. Po wybuchu I wojny światowej został ordynatorem i kierownikiem pracowni chirurgicznej w lazarecie wojskowym, rok później został lekarzem naczelnym w szpitalu chorób zakaźnych, a następnie ordynatorem szpitala św. Stanisława (do 1937).

W latach 1918–1928 służył w Wojsku Polskim, początkowo był ordynatorem w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, równolegle zajmował podobne stanowisko w Wojskowym Szpitalu Zakaźnym. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym była Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 1 w Warszawie^[1]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 44. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy^[2]. W tym samym roku uzyskał stopień doktora habilitowanego i rozpoczął pracę kierownika naukowego w Szpitalu Okręgowym Nr I, w Oddziale Chorób Zakaźnych przy ulicy Zakroczymskiej. Pełniąc służbę w Szpitalu Okręgowym Nr I pozostawał oficerem nadetatowym 1 Batalionu Sanitarnego w Warszawie^[3]. Od 1924 roku był profesorem na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1926 poza Uniwersytetem Warszawskim wykładał również w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1928 roku został przeniesiony w stan spoczynku^[4]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie^[5].

Od 1901 był mężem Marii z Rudzkich (zm. 1933)^[6].

Na emeryturze pracował na uczelni jako konsultant. Zmarł w 1942 roku. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 119-6-14)^[7].

Członkostwo

Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego;
Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.

Dorobek naukowy

Leon Karwacki był wybitnym specjalistą w dziedzinie chorób zakaźnych i chorób wewnętrznych. Jako pierwszy w Polsce badał cykl rozwojowy prątka gruźliczego i opracował nowatorską koncepcję jego rozwoju. W 1903 jego badania dotyczyły anginy Plauta-Vincenta. Przez ćwierć wieku badał posocznice samoistne oraz schorzenia, którym towarzyszą.

Najważniejsze prace naukowe

Seriodiagnostyka spraw zakaźnych /1904/;
Szczepienie ochronne i serodiagnostyka cholery /1906/;
Badania nad morfologią i biologią krętków Obermeiera /1908/;
Sputodiagnostyka /1910/;
Zakażenie obiegu krwi przez prątki Kocha w gruźlicy doświadczalnej /1916/;
Rumienie /1923/;
Zakażenia entorokokowe /1927/;
Etiologia i profilaktyka grypy /1927/;
Prątek gruźlicy jako postać rozwojowa grzybka /1930/;
O postaciach rozwojowych zarodka gruźlicy /1933/.

Podręczniki

„Zmienność biologiczna zarazka gruźlicy” /1934/;
„Choroby wewnętrzne” /1936/;
„Choroby zakaźne” III tom /1937/.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925)^[8]
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)^[9]
Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)
Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)

Przypisy

↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 423, 682.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 309.
↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1113, 1123, 1197. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1003, 1017, 1078.
↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 884.
↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 375, 740.
↑ Leon Paweł Karwacki [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-08] .
↑ Cmentarz Stare Powązki: MARYA KARWACKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .
↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 435 „za wybitną twórczość na polu nauki i zasługi około podniesienia zdrowotności w armji”.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.

Bibliografia

Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
Rocznik oficerski rezerw 1934.
Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 326. [dostęp 2021-03-06].
Stanisław Sierakowski: Leon Paweł Karwacki (1872–1942), Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 31/38, 1938 s. 193–194

Linki zewnętrzne

Publikacje Leona Karwackiego w bibliotece Polona

[1] Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 423, 682.

[2] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 309.

[3] Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1113, 1123, 1197. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1003, 1017, 1078.

[4] Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 884.

[5] Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 375, 740.

[6] Leon Paweł Karwacki [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-08] .

[7] Cmentarz Stare Powązki: MARYA KARWACKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07] .

[8] M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 435 „za wybitną twórczość na polu nauki i zasługi około podniesienia zdrowotności w armji”.

[9] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]