Księże Małe
Księże Małe (niem. Klein Tschansch, od 1937 Klein Ohlewiesen) – część (zwyczajowo nazywana osiedlem) Wrocławia, na osiedlu Księże, do 1990 osiedle w dzielnicy Krzyki. W granicach miasta od 1928 roku.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Zassino w szeregu wsi lokowanych na prawie polskim iure polonico[1][2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Największy zespół mieszkaniowy na Księżem Małym stanowi modernistyczne osiedle bloków mieszkalnych zbudowane w latach 1928-1930 według projektu Paula Heima, Alberta Kemptera, Gustava Wolfa, Hansa Thomasa i Rudolfa Sacka. Osiedle - w granicach ulic: Opolskiej, Tarnogórskiej, Górnośląskiej, Gliwickiej i Bytomskiej - wpisane jest do rejestru zabytków (nr rej.: A/1579/555/Wm z 25.04.1996)[3]. Architekci chcieli stworzyć mieszkania minimum, dlatego też ich metraż wynosi od 45 do 70 metrów kwadratowych[4]. Nad bramami umieszczane były ceramiczne płaskorzeźby przedstawiające zwierzęta. Służyły one nie tylko jako ozdoby domów, ale także ułatwiały odnalezienie konkretnego adresu[5].
Na osiedlu istnieją pętla tramwajowa, kościół, szkoła podstawowa, dwa przedszkola, biblioteka, kilka sklepów oraz strzelnica sportowa WKS Śląsk Wrocław. Niedaleko osiedla znajduje się zabytkowa stacja pomp na Świątnikach zbudowana w 1904 r. Na osiedlu (przy pętli tramwajowej) zachowała się w świetnym stanie szczelina przeciwlotnicza z czasów II wojny światowej.
Podczas powodzi w lipcu 1997 roku osiedle w przeciągu zaledwie kilkudziesięciu minut zostało całkowicie zalane (woda osiągnęła wysokość ok. 2 metrów).
Czasy obecne
[edytuj | edytuj kod]W ciągu zaledwie kilku lat Księże Małe zwiększyło liczbę mieszkańców do ok. 4 tysięcy osób. Osiedle rozbudowuje się. Na Księżem Małym działają przychodnia zdrowia, dwie apteki, biblioteka oraz kilka sklepów spożywczych. Jest też szkoła podstawowa oraz przedszkole.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, „Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis”, Breslau 1889
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 203 [dostęp 2021-07-13].
- ↑ Wrocławskie osiedla. Poznaj Księże, dobre miejsce do nauki i odpoczynku [online], Wroclaw.pl, 28 lipca 2023 [dostęp 2023-07-28] (pol.).
- ↑ Wrocławskie osiedla. Poznaj Księże, dobre miejsce do nauki i odpoczynku [online], Wroclaw.pl, 31 lipca 2023 [dostęp 2023-07-31] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]