Kodeks 0121
_1_Cor_15,52-58;_2_Cor_1,1;_1,6-13.png) Tekst 1 Kor 15,52-58; 2 Kor 1,1; 1,6-13 | |
| Data powstania |
X wiek |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Numer |
0121 |
| Zawartość | |
| Język |
grecki |
| Rozmiary |
26 × 21 cm |
| Typ tekstu |
tekst cezarejski |
| Kategoria |
III |
| Miejsce przechowywania | |
Kodeks 0121 (Gregory-Aland no. 0121) α 1031 (Soden)[1], dawniej oznaczany pod symbolem 0121a – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleograficznie datowany na X wiek. Rękopis przechowywany jest w Bibliotece Brytyjskiej (Harley 5613) w Londynie[2]. Tekst pisany jest czerwonym atramentem. Fragment cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Do dnia dzisiejszego zachowały się 2 karty kodeksu (26 na 21 cm) z tekstem 1. Listu do Koryntian (15,52-16,24) oraz 2. Listu do Koryntian (1,3-15; 10,13-12,5)[2]. W oryginalnym kodeksie były one oddzielone od siebie 4 kartami (dziś utracone). Oryginalny rękopis, z pełnym tekstem Listów Pawła, musiał liczyć około 48 kart[3].
Tekst pisany jest w dwóch kolumnach na stronę, w 38 linijkach w kolumnie[2]. Litery są niewielkie, pisane czerwonym atramentem[4], co jest rzadkością wśród rękopisów[5]. Litery beta oraz tau są nienaturalnie wielkie w stosunku do liter otaczających[5], alfa i my mają kształt typowy dla pisma minuskułowego[6]; stosuje ligatury dla dyftongu λλ oraz rodzajnika τω. Pismo fragmentu posiada pewne cechy zarówno uncjały, jak i minuskuły i reprezentuje etap przejściowy pomiędzy nimi (semi-uncjała)[5]. Przydechy (oddawane przy pomocy znaków ⊢ i ⊣) i akcenty stosowane są regularnie[6]. Cytaty ze Starego Testamentu oznakowane zostały na marginesie przy pomocy odwróconego comma (<)[6].
Występuje błąd iota adscriptum (τηι zamiast τῃ). Scrivener doszukał się w nim 10 błędów itacyzmu[4].
Tekst
[edytuj | edytuj kod]
Tekst kodeksu reprezentuje mieszaną tradycję tekstualną. Hermann von Soden był zdania, że reprezentuje recenzję dokonaną przez Hezychiusza z Aleksandrii w IV wieku[7]. Filolog Günther Zuntz twierdził, że należy do rodziny 1739, która reprezentuje tekst cezarejski w Listach Pawła[8]. Kurt Aland zaklasyfikował go do kategorii III[2], co oznacza, że jest ważny dla poznania historii tekstu Nowego Testamentu[9].
W 1 Koryntian 15,54 brak frazy το φθαρτον τουτο ενδυσηται αφθαρσιαν και (to, co skażone przyoblecze się w to, co nieskażone, i); frazy tej nie zawierają 088, 0243, 1175, 1739[10]. Prawdopodobnie jest to najbardziej godny uwagi wariant tekstowy fragmentu[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Datowanie fragmentu nie jest łatwe. Griesbach datował kodeks na wiek X lub XI[11], Scrivener na około X wiek[6], Gregory na IX wiek[4], Zuntz na XII wiek[5], Aland na X wiek. Obecnie INTF datuje go na X wiek[12].
Obie karty zostały później zgięte w pół i wykorzystane w minuskule 385 (w roli okładki), sporządzonym w 1407 roku. Jeden z jego właścicieli napisał „1449 ulto septembris” (1449 koniec września), nota częściowo się zatarła[3].
Jednym z jego późniejszych właścicieli był Edward Harley (1694–1741), kolekcjoner rękopisów, który go nabył prawdopodobnie w 1733 roku od handlarza Johna Gibsona (1720–1726). W 1753 roku kolekcja Harleya została sprzedana dla British Museum. W 1923 roku kodeks poddany został zabiegom restauratorskim, w wyniku których przywrócono oryginalną kolejność kart minuskułu 385[13].
Griesbach porównał go z fragmentem przechowywanym w Hamburgu (dziś oznaczany jako 0121b) i ze względu na duże podobieństwo uznał, że należały do tego samego rękopisu[11]. Birdsall w 1960 wykazał, że oba wyszły spod innej ręki i prawdopodobnie należały do odrębnych rękopisów[14]. Sprawę przesądziło odkrycie kodeksu 0243, który wyszedł spod tej samej ręki co Fragmentum Uffenbachianum i w niektórych partiach tekstu pokrywa się z 0121. Oba kodeksy są pokrewne pod względem tekstualnym[7].
Tekst rękopisu opublikował Konstantin von Tischendorf w 1855 roku[15]. Scrivener opublikował facsimile dla 2 Kor 1,3-5[16].
W krytycznych wydaniach kilkakrotnie zmieniano siglum, przy pomocy którego był oznaczany. Tischendorf oznakował go przy pomocy siglum M. Gregory w 1908 roku dał mu siglum 0121[1]. Po badaniach Birdsalla[14], nadano mu siglum 0121a, które wprowadzono do 26 wydania Novum Testamentum Graece Nestle-Alanda (NA26)[17]. W 27 wydaniu Nestle-Alanda (NA27) ponownie otrzymał siglum 0121, a 0121b włączony został do kodeksu 0243[18]. W NA27 zaliczony został do rękopisów cytowanych w pierwszej kolejności[19].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gregory 1908 ↓, s. 41.
- ↑ a b c d Aland i Aland 1995 ↓, s. 121.
- ↑ a b Harley MS 5613* British Library
- ↑ a b c Gregory 1900 ↓, s. 117.
- ↑ a b c d Zuntz 1953 ↓, s. 287.
- ↑ a b c d Scrivener 1894 ↓, s. 185.
- ↑ a b c Waltz 2007 ↓.
- ↑ Christian-Bernard Amphoux: An Introduction to New Testament textual criticism. Cambridge University Press, 1991, s. 104–105. ISBN 0-521-42493-3.
- ↑ Aland i Aland 1995 ↓, s. 106, 159.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 470.
- ↑ a b Griesbach 1793 ↓, s. 164-166.
- ↑ INTF: Kodeks 0121 (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2012-05-08].
- ↑ Harley 5613 at the British Library
- ↑ a b Birdsall 1960 ↓, s. 336-338.
- ↑ Konstantin von Tischendorf: Anecdota sacra et profana. Leipzig: 1855, s. 174–189, 190-205.
- ↑ F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. E. Miller. T. 1. London: George Bell & Sons, 1894, s. Plate XII, No. 34.
- ↑ NA26 1991 ↓, s. 51*, 697.
- ↑ NA27 2001 ↓, s. 60.
- ↑ NA27 2001 ↓, s. 698.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- E. Nestle K. Aland (pod red.): Novum Testamentum Graece. Wyd. 26). Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1.
- Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
- K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
- Konstantin von Tischendorf: Anecdota sacra et profana. Leipzig: 1855, s. 174–189, 190–205.
- Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J. C. Hinrichs'sche Buchhandlung, 1908, s. 41. (niem.).
- Caspar René Gregory: Textkritik des Neuen Testamentes. T. 1. Leipzig: J. C. Hinrichs, 1900, s. 117.
- Johann Jakob Griesbach: Symbolae criticae ad supplendas et corrigendas variarum N. T. lectionum collectiones. Halle: 1793, s. 164–166. (łac.).
- F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Edward Miller. Wyd. 4. T. 1. London: George Bell & Sons, 1894. (ang.).
- J. Neville Birdsall. The Two Fragments of the Epistles designated M (0121). „JTS”. XI, s. 336-338, 1960.
- Günther Zuntz: The Text of the Epistles. London: Wipf & Stock Publishers, 1953. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- INTF: Kodeks 0121a (GA). [w:] Liste Handschriften [on-line]. Münster Institute. [dostęp 2012-05-09].
- Robert Waltz: New Testament Manuscripts. Uncial 0121/0243. [w:] A Site Inspired By: The Encyclopedia of New Testament Textual Criticism [on-line]. 2007. [dostęp 2012-05-12]. (ang.).
- Harley MS 5613*, the British Library