Ignacy Malecki

Ignacy Malecki
	; Ignacy Malecki w latach 60.
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1912 ; Pokiewna
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 2004 ; Warszawa
	profesor doktor inżynier nauk technicznych
	Specjalność: elektroakustyka
Habilitacja	1943
Profesura	1946 (ndzw.), 1952 (zw.)
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ignacy Malecki (ur. 18 listopada 1912 we wsi Pokiewnej, zm. 12 czerwca 2004 w Warszawie) – polski uczony, specjalista elektroakustyki oraz naukoznawstwa.

Życiorys

Urodził się 18 listopada 1912 we wsi Pokiewnej na Wileńszczyźnie. Jego ojcem był Jan Malecki, o ziemiańskim rodowodzie, pracownik bankowości^[1], a stryjem biskup Antoni Malecki^[2]. Jego matką była Emilia, pochodząca z artystycznej rodziny Witkiewiczów^[1], której stryjem był Stanisław Witkiewicz, malarz, architekt, pisarz i teoretyk sztuki, twórca i popularyzator stylu zakopiańskiego, ojciec Stanisława Ignacego Witkiewicza^[3].

Od 1924 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Joachima Lelewela w Wilnie, o profilu matematyczno-przyrodniczym, uzyskując w 1930 świadectwo dojrzałości^[4]. W 1935 ukończył studia w Oddziale Telekomunikacji Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej pracą dyplomową u prof. Janusza Groszkowskiego na temat wirujących pól elektromagnetycznych^[1], zdobywając stopień inżyniera elektryka w dziedzinie radiotechniki^[5]. Po studniach pracował jako inż. konstruktor w Wytwórni Elektrotechnicznej „Ava”. Następnie dzięki stypendium Funduszu Kultury Narodowej, udał się do Niemiec do pracy naukowej w Institut fir Schwingundsforschung w Charlottenburgu z zagadnień dotyczących drgań mechanicznych wysokiej częstotliwości. Pracował także w firmie Lorenz-Werke. Ponadto uzupełniał studia w Anglii i Holandii. Pod koniec 1936 został zatrudniony w Biurze Studiów Polskiego Radia. W 1937 organizował laboratorium akustyki i oświetlenia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, gdzie jako starszy asystent rozpoczął pracę nad swoim doktoratem. Jesienią 1939 obronił pracę pt. Podstawy teoretyczne akustyki architektonicznej sal, a egzamin zaliczył w listopadzie 1941^[4].

W okresie II wojny światowej, w latach 1941–1943 prowadził wykłady z akustyki dla studentów konspiracyjnego Wydziału Architektury PW, w 1943 na podstawie pracy Fizyka materiałów akustycznych uzyskał venia legendi – prawo do wykładania na wyższych uczelniach. W powstaniu warszawskim zginęła jego młoda żona, a on dostał się do obozu w Pruszkowie, skąd uciekł i ukrywał się pod Warszawą^[1].

Od 1 listopada 1945 był profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Elektrotechniki Stosowanej i Akustyki na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej, a od 24 lipca 1946 prowadził zajęcia z podstaw elektrotechniki na wydziałach: Mechanicznym, Elektrycznym, Inżynierii Lądowej i Wodnej i Architektury. Jako pełnomocnik ds. energetycznych Ministerstwa Przemysłu, następnie jako dyrektor Elektrowni Okręgu Pomorskiego prowadził prace nad odbudową energetyki regionu gdańskiego^[4]. Od 1948 należał do PZPR^[6]. W 1950 został powołany na kierownika Zakładu Elektroakustyki Politechniki Warszawskiej oraz dziekana Wydziału Elektrycznego PW. W 1952 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Był wieloletnim dyrektorem Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie (1953–1962 i 1973–1982). W latach 1969–1972 dyrektor Departamentu Polityki Naukowej i Nauk Podstawowych UNESCO w Paryżu.

Od 1953 członek korespondent PAN, od 1957 członek rzeczywisty; 1956–1980 był członkiem Prezydium PAN, 1962–1968 zastępcą sekretarza naukowego Akademii. Należał także do wielu innych towarzystw naukowych polskich (w tym Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego) i zagranicznych.

Autor ponad 160 artykułów z dziedziny akustyki i naukoznawstwa, opublikował także książki: Akustyka budowlana (1958), Teoria fal i układów akustycznych (1964), Physical Foundations of Technical Acoustics (1968), Podstawy teoretyczne akustyki kwantowej (1972).

Zmarł w Warszawie, pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 274-6-18)^[7].

Życie prywatne

Jego pierwszą żoną była Janina Męcińska (zm. 1944), która została zamordowana przez żołnierzy RONA w czasie powstania warszawskiego^[8]. Ich syn Wojciech (1943–1966) zginął w Tatrach^[7]^[8]. Był jeszcze dwukrotnie żonaty. Jego trzecią żoną była Józefa Janina Paradowska^[2].

Wybrane publikacje

Akustyka budowlana. 1958.
Teoria fal i układów akustycznych. PWN, Warszawa 1964, ss. 675. Seria: Biblioteka Mechaniki Stosowanej.
Physical Foundations of Technical Acoustics. 1968.
Podstawy teoretyczne akustyki kwantowej. 1972.

Ordery i odznaczenia

Order Sztandaru Pracy I klasy
Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Order Sztandaru Pracy II klasy
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz drugi 12 lipca 1954^[9])
Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)^[10]
Komandor Orderu Palm Akademickich (Francja)
Order Cyryla i Metodego (Bułgaria)

Źródło:^[11].

Nagrody i wyróżnienia

Nagroda Państwowa III stopnia za prace doświadczalne z dziedziny akustyki pomieszczeń (1952)^[12]
Nagroda Państwowa II stopnia (1953, 1956)
Nagroda „Problemów” za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania nauki (1965)^[13]
tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie (1965)^[5], Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1982)^[14] i Politechniki Gdańskiej (2002)^[15]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Ignacy Malecki (1912–2004) – Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych [online] [dostęp 2024-07-24] (pol.).
↑ ^a ^b Who is who w Polsce, Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien AG, 2005 .
↑ Witkiewicz-Schiele 2016 ↓, s. 412-413.
↑ ^a ^b ^c Malecki Ignacy | Politechnika Gdańska [online], pg.edu.pl [dostęp 2024-07-24] (pol.).
↑ ^a ^b Ignacy Malecki – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2024-07-24] .
↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 581. ISBN 83-223-2073-6.
↑ ^a ^b Cmentarz Stare Powązki: STEFUŚ TOMCZYCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-04] .
↑ ^a ^b Witkiewicz-Schiele 2016 ↓, s. 270.
↑ M.P. z 1954 r. nr 100, poz. 1257 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.
↑ Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 786.
↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-24].
↑ JózefJ. Hurwic JózefJ., Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999, s. 20 .
↑ Doktoraty honoris causa nadane przez AGH. agh.edu.pl. [dostęp 2011-02-23].
↑ Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa PG. pg.gda.pl. [dostęp 2011-02-23].

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, Warszawa 1993.
ElżbietaE. Witkiewicz-Schiele ElżbietaE., Nie tylko Witkiewiczowie, Zakopane: Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego, 2016, ISBN 987-83-60982-01-3 .

[:1-1] Ignacy Malecki (1912–2004) – Instytut Radioelektroniki i Technik Multimedialnych [online] [dostęp 2024-07-24] (pol.).

[WhoIsWho-2] Who is who w Polsce, Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien AG, 2005 .

[CITEREFWitkiewicz-Schiele2016412-413-3] Witkiewicz-Schiele 2016 ↓, s. 412-413.

[:2-4] Malecki Ignacy | Politechnika Gdańska [online], pg.edu.pl [dostęp 2024-07-24] (pol.).

[:0-5] Ignacy Malecki – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2024-07-24] .

[O-6] Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 581. ISBN 83-223-2073-6.

[Grób-7] Cmentarz Stare Powązki: STEFUŚ TOMCZYCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-04] .

[CITEREFWitkiewicz-Schiele2016270-8] Witkiewicz-Schiele 2016 ↓, s. 270.

[9] M.P. z 1954 r. nr 100, poz. 1257 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”.

[10] M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.

[kjk-11] Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 786.

[12] Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-24].

[13] JózefJ. Hurwic JózefJ., Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999, s. 20 .

[14] Doktoraty honoris causa nadane przez AGH. agh.edu.pl. [dostęp 2011-02-23].

[15] Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa PG. pg.gda.pl. [dostęp 2011-02-23].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]