Henryk Batowski

Henryk Batowski

Data i miejsce urodzenia	12 maja 1907 Lwów
Data i miejsce śmierci	25 marca 1999 Kraków
profesor nauk historycznych
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Habilitacja	1939
Profesura	1956
Polska Akademia Umiejętności
Status	członek krajowy czynny
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Odznaczenia

Grób Henryka Batowskiego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Henryk Adam Batowski (ur. 12 maja 1907 we Lwowie, zm. 25 marca 1999 w Krakowie) – polski historyk i slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Był synem znanego malarza lwowskiego Stanisława Kaczor-Batowskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku jako trzynastoletni ochotnik.

Historię i slawistykę studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Tam, w okresie studiów, przynależał do korporacji akademickiej Leopolia. Studia kontynuował w Pradze. Tam też obronił pracę doktorską pt. Czeski materiał językowy w kronice XIX-wiecznego pisarza i kanonika praskiego Kosmy.

W 1928 odbył staż naukowy w Paryżu. W 1930 wyjechał na Bałkany, gdzie był korespondentem Słowa Polskiego i Kuriera Warszawskiego. Swoją misję w regionie bałkańskim zakończył w 1935. W czerwcu 1939 habilitował się na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego z historii nowożytnej Półwyspu Bałkańskiego. 6 listopada 1939 roku został aresztowany wraz z innymi profesorami UJ przez Niemców w ramach tzw. Sonderaktion Krakau i uwięziony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen a następnie w Dachau. Dzięki staraniom ambasadora Jugosławii w Berlinie, znanego pisarza i późniejszego laureata literackiej nagrody Nobla Ivo Andricia, został uwolniony po ponad rocznym pobycie w obozach koncentracyjnych. Powrócił do Krakowa, w latach 1942–45 uczestniczył w tajnym nauczaniu, a od 1944 r. wykładał i kierował konspiracyjną Szkołą Nauk Politycznych.

Po wojnie podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim, był pierwszym zastępcą przewodniczącego Komitetu Słowiańskiego w Polsce. W listopadzie 1956 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego, a w 1967 został mianowany na profesora zwyczajnego a także na stanowisko kierownika Zakładu Historii Powszechnej Najnowszej UJ. Funkcję tę pełnił do emerytury w 1977 r. W 1966 roku pełnił naukową opiekę nad przebywającym na stypendium w Krakowie Normanem Daviesem. 1 kwietnia 1999 pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Odznaczony Krzyżami Kawalerski, Oficerskim oraz Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1997), Orderem Chorwackej Jutrzenki, czechosłowackim Orderem Lwa Białego V klasy, jugosłowiańskim Orderem Sztandaru ze Złotym Wieńcem, Orderem Jugosłowiańskiej Gwiazdy ze Złotym Wieńcem, bułgarskim Orderem Cyryla i Metodego I klasy oraz Medalem Františka Palackego.

Ważniejsze prace

• 1938: Państwa bałkańskie 1800-1925. Zarys historii dyplomatycznej i rozwoju terytorialnego
• 1948: Zwięzły zarys dziejów słowiańszczyzny. PKZG Kraków 1948
• 1965: Rozpad Austro-Węgier 1914–1918 (sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne)
• 1968: Austria i Sudety 1919–1938 zabór Austrii i przygotowania agresji na Czechosłowację
• 1969: Agonia pokoju i początek wojny (sierpień–wrzesień 1939)
• 1972: Kieszonkowy słownik słowacko-polski i polsko słowacki. Cz. 1–2, 14000 wyrazów i zwrotów słowackich, 14000 wyrazów i zwrotów polskich
• 1973: Zdrada monachijska sprawa Czechosłowacji i dyplomacja europejska w roku 1938
• 1977: Europa zmierza ku przepaści
• 1981: Rok 1940 w dyplomacji europejskiej
• 1984: Walka dyplomacji hitlerowskiej przeciw Polsce 1939–1945, Wydawnictwo Literackie, ISBN 83-08-01217-5
• 1988: Między dwiema wojnami 1919–1939
• 1995: Zachód wobec granic Polski 1920–1940, Wydawnictwo Łódzkie, ISBN 83-218-0970-7

Bibliografia

• W służbie nauki. Henryk Batowski 1907-1999, red. Rita Majkowska, Kraków 2003.
• Dariusz Matelski, Henryk Batowski (1907-1999). Wspomnienie, „Gazeta Wyborcza Poznań”, nr 26 (3934) z 31 stycznia 2002, s. 10.