Alfred Antoni Potocki
Pilawa | |
Hrabia | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
14 czerwca 1886 |
Data i miejsce śmierci |
30 marca 1958 |
Ojciec | |
Matka | |
Żona | |
Odznaczenia | |
Alfred Antoni Wilhelm Roman Potocki h. Pilawa (ur. 14 czerwca 1886 w Łańcucie, zm. 30 marca 1958 w La Roche-sur-Foron[1]) – IV i ostatni ordynat łańcucki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Romana, ordynata Łańcuta i Elżbiety Matyldy Radziwiłł, oraz starszy brat Jerzego. Alfred Antoni Potocki uczył się w domu i Wiedniu, potem studiował w Magdalen College w Oksfordzie i Lwowie. W 1922 roku posiadał majątki ziemskie o powierzchni 50 650 ha[2]. W 1921 roku wzbogacił się o bogatą kolekcję dzieł sztuki odziedziczoną wraz z gigantyczną fortuną po Mikołaju Potockim z Paryża – z tulczyńskiej linii rodziny, wnuku osławionego przywódcy Targowicy, Stanisława Szczęsnego. Były to m.in. portrety rodzinne malowane przez Fragonarda, Lampiego i Scheffera, dwa cenne gobeliny z manufaktury w Aubusson z herbem Potockich, część zbiorów z dawnej biblioteki z Tulczyna, kilka bezcennych powozów, rokokowe saneczki Marii Antoniny oraz akcesoria końskie, a także bezpowrotnie wywiezione w czasie wojny obrazy Goi, Fragonarda, Bouchera, rzeźby Canovy[3]. Od maja do lipca 1944 r. Alfred zdołał bowiem wywieźć z Łańcuta do Wiednia specjalnymi pociągami około 700 skrzyń majątku ruchomego. Większość tych ruchomości stopniowo wyprzedawał dla sfinansowania wystawnego trybu życia[4].
Był przyjmowany na audiencjach przez papieża Piusa X i cesarza Franciszka Józefa, tańczył na balach w pałacach książąt Schwarzenbergów i Fürstenbergów w Wiedniu oraz w pałacu Buckingham w Londynie. Gościł w Łańcucie arcyksięcia Ferdynanda, grał w tenisa z Glorią Swanson, bywał na obiadach u króla Rumunii Karola, Douglasa Fairbanksa i Mary Pickford, odwiedzał prezydenta Roosevelta i gen. Pershinga, polował z Clemenceau, Pétainem i z Hermannem Göringiem[5].
Należał do ścisłego establishmentu II Rzeczypospolitej i często świadczył na jego rzecz usługi recepcyjne. Był wiceprezesem Związku Jeździeckiego Małopolski Środkowej w Łańcucie[6]. To w jego zamku w Łańcucie organizowano bale dla korpusu dyplomatycznego, tenisowe turnieje i polowania. Podejmował też gości zagranicznych, m.in. króla rumuńskiego Ferdynanda I i królową Marię oraz Jerzego księcia Kentu, a tuż przed wybuchem wojny gościem jego pałacu był Joachim von Ribbentrop[5].
Według mjr. Adam Winogrodzkiego ps. „Korwin” Alfred Antoni Potocki podczas II wojny światowej i trwającej okupacji niemieckiej często gościł u siebie Hermanna Göringa i odmówił współpracy z Armią Krajową[7]. 24 marca 1956 zawarł związek małżeński w Monte Carlo z Izabelą (Izadorą) Narkiewicz-Jodko[8], która w 1959 w Londynie wydała tom wspomnień Alfreda zatytułowanych Master of Lancut. Pochowany został w Lozannie, prochy zostały sprowadzone do Łańcuta do krypty grobowej Potockich przy kościele parafialnym w 2001.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Barbara Chmura. „Kultura śmierci. Z kolekcjonerskich zbiorów Marka Czarnoty. „Nasz Dom Rzeszów”. 11/49, s. 18–19, 2009. ISSN 1895-2046. (pol.).
- ↑ Wojciech Roszkowski, Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r., [w:] „Przegląd Historyczny”, 1983, Tom 74, Nr 2, s. 283.
- ↑ Łojek J. (1980, wyd. I), Potomkowie Szczęsnego. Dzieje fortuny Potockich z Tulczyna 1799–1921 s. 265, Lublin, Wydawnictwo Lubelskie, ISBN 83-222-0119-2.
- ↑ Tamże, s. 264–274.
- ↑ a b Piotr Zychowicz: Opcja niemiecka. Czyli jak polscy antykomuniści próbowali porozumieć się z III Rzeszą. Poznań: REBIS, 2014, s. 65. ISBN 978-83-7818-620-5.
- ↑ a b M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi na polu organizacji i rozwoju hodowli koni w Polsce”.
- ↑ Adam Korwin, Droga Żołnierza do Wolności i Demokracji (1939–1945), [w:] Andrzej Brygidyn, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz, Wspomnienia i relacje żołnierzy Sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939–1944, Sanok 2012, s. 536, ISBN 978-83-903080-5-0 .
- ↑ Dane biograficzne na stronie Genealogii dynastycznej. [dostęp 2016-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-19)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Absolwenci Uniwersytetu Oksfordzkiego
- Członkowie Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie
- Ludzie urodzeni w Łańcucie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polscy hrabiowie Cesarstwa Austrii
- Polscy ziemianie
- Potoccy herbu Pilawa
- Urodzeni w 1886
- Zmarli w 1958