Aleksandr Jefimow (wojskowy)

Aleksandr Jefimow
Александр Никола́евич Ефи́мов
	8 zwycięstw
	marszałek lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1923 ; Kantiemirowka, ZSRR
Data i miejsce śmierci	31 sierpnia 2012 ; Moskwa, Rosja
	Przebieg służby
Lata służby	1942–1993
Siły zbrojne	Armia Czerwona; Wojskowe Siły Powietrzne
Jednostki	594 pułk szturmowy,; 198 pułk szturmowy
Stanowiska	dowódca Sił Powietrznych ZSRR (1984–1990)
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; zimna wojna
Późniejsza praca	działacz kombatancki
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksandr Nikołajewicz Jefimow (ros. Алекса́ндр Никола́евич Ефи́мов, ur. 6 lutego 1923 w Kantiemirowce w obwodzie woroneskim, zm. 31 sierpnia 2012 w Moskwie) – radziecki lotnik i dowódca wojskowy, marszałek lotnictwa ZSRR (1975), zastępca dowódcy (1969–1984) i dowódca (1984–1990) Sił Powietrznych ZSRR, zastępca ministra obrony ZSRR (1984–1990) dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego (1944 i 1945).

Życiorys

Spędził dzieciństwo i młodość w Millerowie, w Armii Czerwonej służył od maja 1941, 1941–1942 elew Ługańskiej Wojskowej Szkoły Lotniczej, od sierpnia 1942 lotnik 594 pułku szturmowego. Od lipca 1944 dowódca eskadry 198 pułku szturmowego 233 Dywizji Lotniczej 4 Armii 2 Frontu Białoruskiego w stopniu starszego porucznika. Wykonał sto lotów bojowych i ataków na lotniska, promy i pociągi. Za odwagę i bohaterstwo w walce dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 26 października 1944 otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego ze Złotą Gwiazdą i Orderem Lenina. Łącznie podczas II wojny światowej wykonał 288 lotów bojowych na Ił-2, zniszczył osobiście i w grupach 85 samolotów wroga na lotniskach i 8 w walkach powietrznych; zniszczył również dużą ilość sprzętu wroga. 18 sierpnia 1945 otrzymał gwiazdę i tytuł Bohatera Związku Radzieckiego po raz drugi.

Po wojnie zajmował wysokie stanowiska dowódcze w Wojskach Lotniczych, był m.in. dowódcą pułku i dywizji. 21 maja 1951 w Millerowie zbudowano jego pomnik. W 1957 ukończył Wojskową Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR i został zastępcą dowódcy 30 Armii Powietrznej w Nadbałtyckim Okręgu Wojskowym. W latach 1964–1969 dowódca Armii Powietrznej Karpackiego Okręgu Wojskowego, 1969–1984 zastępca dowódcy Sił Powietrznych ZSRR, w 1970 walczył na Bliskim Wschodzie wraz z egipskimi oddziałami dowodzonymi przez Husniego Mubaraka. Od 29 kwietnia 1975 marszałek lotnictwa ZSRR. W latach 1984–1990 dowódca Sił Powietrznych ZSRR i zastępca ministra obrony ZSRR. W latach 1986–1990 członek KC KPZR. W latach 1990–1993 przewodniczący Państwowej Komisji ds. Użytkowania Przestrzeni Powietrznej i Zarządzania Ruchem Lotniczym. Doktor nauk wojskowych, profesor Akademii Nauk Lotnictwa i Aeronautyki. W latach 1946–1950 i 1974–1989 deputowany do Rady Najwyższej ZSRR. Od 1993 na emeryturze. Od 2006 przewodniczący Rosyjskiego Komitetu Weteranów Wojny i Służby Wojskowej. Przewodniczący Komisji ds. Wzajemnej Współpracy z Organizacjami Społecznymi Weteranów, Oficerów Rezerwy i na Emeryturze przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej. Zmarł na zawał na wieść o śmierci przyjaciela – marsz. Siergieja Sokołowa. Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Odznaczenia i nagrody

Złota Gwiazda Bohatera ZSRR (dwukrotnie – 1944 i 1945)
Order Lenina (trzykrotnie – 26 października 1944, 31 października 1967 i 4 września 1981)
Order Rewolucji Październikowej (19 lutego 1988)
Order Czerwonego Sztandaru (pięciokrotnie – 29 maja 1943, 21 lutego 1944, 24 października 1944, 21 lutego 1969 i 5 lutego 1973)
Order Aleksandra Newskiego (1 sierpnia 1944)
Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (dwukrotnie – 5 listopada 1943 i 11 marca 1985)
Order Czerwonej Gwiazdy (30 grudnia 1956)
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III klasy (17 lutego 1976)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (21 lutego 2008)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (6 lutego 2003)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy
Order Męstwa
Nagroda Państwowa ZSRR (1984)
Medal „Za zasługi bojowe”
Medal 100-lecia urodzin Lenina
Medal „Za wyróżnienie w ochronie granic państwowych ZSRR”
Medal „Za obronę Moskwy”
Tytuł Zasłużonego Lotnika Wojskowego ZSRR (1970)
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „50-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „60-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy „65-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal jubileuszowy 300-lecia rosyjskiej marynarki wojennej
Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy”
Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal „Za nienaganną służbę” I klasy
Medal Żukowa
Medal „Za umacnianie braterstwa broni”
Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (Polska)
Order Krzyża Grunwaldu II klasy (Polska)
Krzyż Walecznych (Polska)
Medal za Warszawę 1939–1945 (Polska)
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (Polska)
Odznaka Braterstwa Broni (Polska)
Order Ludowej Republiki Bułgarii (Bułgaria)
Order 9 września 1944 (Bułgaria)
Medal 100-lecia wyzwolenia Bułgarii z osmańskiej niewoli (Bułgaria)
Medal Za umacnianie Braterstwa Broni
Order Czerwonego Sztandaru (Mongolia)
Medal 30-lecia zwycięstwa nad japońskim militaryzmem (Mongolia)
Medal 30-lecia zwycięstwa nad Chałchin-Goł (Mongolia)
Medal 40-lecia zwycięstwa nad Chałchin-Goł (Mongolia)
Medal 50-lecia Ludowej Armii Mongolii (Mongolia)
Medal 60-lecia Ludowej Armii Mongolii (Mongolia)
Medal Braterstwa Broni (NRD)

Bibliografia