Alar Karis

Alar Karis
Data i miejsce urodzenia	26 marca 1958 ; Tartu
	Prezydent Estonii
Okres	od 11 października 2021
Poprzednik	Kersti Kaljulaid
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alar Karis (ur. 26 marca 1958 w Tartu^[1]) – estoński genetyk, naukowiec, nauczyciel akademicki i urzędnik państwowy. Rektor Estońskiego Uniwersytetu Przyrodniczego (2003–2007) oraz Uniwersytetu w Tartu (2007–2012), w latach 2013–2018 kontroler państwowy, od 2018 do 2021 dyrektor Estońskiego Muzeum Narodowego, od 2021 prezydent Estonii.

Życiorys

Z wykształcenia biolog, specjalista w zakresie genetyki^[2]^[3]. W 1981 ukończył studia na Estońskiej Akademii Rolniczej. W 1987 uzyskał stopień kandydata nauk w instytucie eksperymentalnej medycyny weterynaryjnej Akademii Nauk Białoruskiej SRR^[2]. W latach 1981–1987 był pracownikiem naukowym w Eesti Loomakasvatuse ja Veterinaaria Instituut (instytucie hodowli zwierząt i medycyny weterynaryjnej), następnie do 1992 pracował w Eesti Biokeskus, centrum badawczym zajmującym się genetyką. W latach 1993–1998 zawodowo związany z wydziałem medycznym Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie^[2].

W 1999 objął stanowisko profesora na Uniwersytecie w Tartu, został też kierownikiem katedry zoologii. Pełnił funkcję rektora Estońskiego Uniwersytetu Przyrodniczego (2003–2007) oraz rektora Uniwersytetu w Tartu (2007–2012). W latach 2013–2018 sprawował konstytucyjny urząd kontrolera państwowego. W 2018 został dyrektorem Estońskiego Muzeum Narodowego^[2].

W sierpniu 2021 współrządzące Estońska Partia Centrum oraz Estońska Partia Reform wysunęły kandydaturę Alara Karisa na stanowisko prezydenta Estonii^[1]. 30 sierpnia, będąc jedynym kandydatem, w pierwszym głosowaniu otrzymał 63 głosy w 101-osobowym Riigikogu, nie uzyskując wymaganej większości 2/3 ogólnej liczby deputowanych^[4]. 31 sierpnia oficjalnie poparła go centroprawicowa Isamaa; tegoż dnia w drugim głosowaniu Alar Karis został wybrany na urząd prezydenta większością 72 głosów^[1]. Stanowisko to objął 11 października 2021^[5].

Odznaczenia

Łańcuch Orderu Herbu Państwowego (z urzędu, 2021)^[6]
Order Gwiazdy Białej IV klasy (2007)^[7]^[8]
Komandor Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja)^[8]
Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2024)^[9]
Łańcuch Krzyża Wielkiego Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 2024)^[10]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Aleksandra Krzysztoszek: Estonia ma nowego prezydenta. Kim jest Alar Karis?. euractiv.pl, 31 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02].
↑ ^a ^b ^c ^d Alar Karis. etis.ee. [dostęp 2021-09-02]. (est.).
↑ Who is Estonia’s next president Alar Karis?. err.ee, 30 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02]. (ang.).
↑ Alar Karis fails to get elected at Riigikogu first ballot. err.ee, 30 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02]. (ang.).
↑ Gallery: Alar Karis sworn in as president of Estonia. err.ee, 11 października 2021. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
↑ Teenetemärkide seadus: Vastu võetud 19.12.2007. riigiteataja.ee. [dostęp 2024-11-15]. (est.).
↑ Alar Karis selected as head of the Estonian National Museum. kul.ee, 31 października 2024. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).
↑ ^a ^b Auditor General Alar Karis. riigikontroll.ee, 4 sierpnia 2021. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).
↑ Estonian president awarded Order of Prince Yaroslav the Wise by Zelenskyy. err.ee, 25 sierpnia 2024. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).
↑ Suomen Valkoisen Ruusun ritarikunnan suurristin ketjuineen ulkomaalaiset saajat. ritarikunnat.fi. [dostęp 2024-12-18]. (fiń.).

[eur-1] Aleksandra Krzysztoszek: Estonia ma nowego prezydenta. Kim jest Alar Karis?. euractiv.pl, 31 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02].

[cv-2] Alar Karis. etis.ee. [dostęp 2021-09-02]. (est.).

[err-3] Who is Estonia’s next president Alar Karis?. err.ee, 30 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02]. (ang.).

[4] Alar Karis fails to get elected at Riigikogu first ballot. err.ee, 30 sierpnia 2021. [dostęp 2021-09-02]. (ang.).

[5] Gallery: Alar Karis sworn in as president of Estonia. err.ee, 11 października 2021. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).

[6] Teenetemärkide seadus: Vastu võetud 19.12.2007. riigiteataja.ee. [dostęp 2024-11-15]. (est.).

[7] Alar Karis selected as head of the Estonian National Museum. kul.ee, 31 października 2024. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).

[:0-8] Auditor General Alar Karis. riigikontroll.ee, 4 sierpnia 2021. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).

[9] Estonian president awarded Order of Prince Yaroslav the Wise by Zelenskyy. err.ee, 25 sierpnia 2024. [dostęp 2024-11-15]. (ang.).

[10] Suomen Valkoisen Ruusun ritarikunnan suurristin ketjuineen ulkomaalaiset saajat. ritarikunnat.fi. [dostęp 2024-12-18]. (fiń.).

[a-11] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.

[b-12] Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).

[13] Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[B]

[C]

Przywódcy państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Cypr^[A] Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Kosowo^[B] Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria^[C] Szwecja Turcja^[A] Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Przywódcy państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze
Premierzy rządów	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwecja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Premierzy rządów państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze