Akademia Ostrogska
Akademia Ostrogska (ukr.Острозька академія) – greko-łacińsko-słowiańska szkoła typu wyższego w Ostrogu na Wołyniu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Fundatorem jej był książę Konstanty Wasyl Ostrogski ok. 1580.
Oprócz języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, greki i łaciny, filozofii i teologii, wykładano w niej "nauki wyzwolone": matematykę, astronomię, gramatykę, retorykę i logikę.
Pierwszym rektorem szkoły był pisarz polemiczny Herasym Smotrycki, ojciec Melecjusza Smotryckiego. Wykładowcami byli m.in. tacy pedagodzy i uczeni jak: Demian Nalewajko, Chrystofor Filalet, Jan Latosz, Cyryl Lukaris i inni. Wychowankami szkoły byli m.in.: Melecjusz Smotrycki, hetman Piotr Konaszewicz-Sahajdaczny i inni, późniejsi działacze religijni i kulturalni.
Ostrogska szkoła miała wpływ na rozwój myśli pedagogicznej i organizację szkolnictwa na Rusi.
Z czasem Szkoła Ostrogska upadła i po 1608 roku przestała istnieć. Jej tradycje, ale w innym nieco duchu, kontynuowało Kolegium oo. jezuitów, które zostało założone w 1624 przez Annę Alojzę Chodkiewiczową. Na wzór szkoły w Ostrogu działała późniejsza szkoła bracka w Łucku powstała ok. 1620, a także we Włodzimierzu.
Współczesność
[edytuj | edytuj kod]W 1994 z inicjatywy miejscowego nauczyciela i krajoznawcy Petra Andruchowa, prof. Mykoły Kowalskiego, mera miasta Mykoły Hryszczuka i wielu innych entuzjastów (ideę tę poparła także miejscowa parafia rzymskokatolicka w osobie jej proboszcza ks. Witolda Józefa Kowalowa) – odrodziła się uczelnia w Ostrogu.
Obecna nazwa uczelni to Narodowy Uniwersytet "Akademia Ostrogska". Jej nowa siedziba znajduje się w kompleksie składającym się z dawnego klasztoru oo. kapucynów, dawnej siedziby Ostrogskiego Bractwa Świętych Cyryla i Metodego i nowych budynków.
Uniwersytet w Ostrogu współpracuje z innymi uczelniami na Ukrainie i w Polsce. Zostały zawarte umowy o współpracy z Uniwersytetem w Białymstoku, Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Rzeszowskim. Od kilku lat działa kanadyjsko-polsko-ukraiński program wymiany młodzieży w ramach programu Net Corps. Prowadzona jest również wymiana studentów z Państwową Wyższą Szkołą Wschodnioeuropejską w Przemyślu.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mykoła Kowalski, „Wrażenia z uroczystości Dnia Kultury Polskiej w Ostrogu”, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 2 (9) 1996, s. 33.
- Łucja Zalewska, „Prezentacja Ośrodka Nauczania Języka Polskiego przy Wyższym Kolegium Ostrogskim”, [w:] „Wołanie z Wołynia” nr 3 (10) 1996, s. 35-36.
- Hajdaj Lidija: Istorija Ukrajiny w osobach, terminach, nazwach i poniattiach. Łuck: Weża, 2000, s. 435. ISBN 966-7294-41-2.
- Dowidnyk z istoriji Ukrajiny w 3 tomach / za red. *I. Pidkowy ta R. Szusta, wyd. online. [dostęp 2012-02-16]. (ukr.).
- Radjanska encykłopedija istoriji Ukrajiny, T. 3.- Kyjiw, 1971.
- Oficjalna strona Akademii. [dostęp 2012-02-16]. (ukr. • ang.).
- Łarysa Antoszczuk: Fundatorka "Wołynskych Afin". "Czorna kniahynia" Halszka Ostrozka. 2004-01-02. [dostęp 2012-02-16]. (ukr.).
- Michał Kozłowski, Akademia Ostrogska https://archive.ph/20120911103649/https://www.mlodszaeuropa.pl/news/76/91/Akademia-Ostrogska.html