1832
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1832
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 12 stycznia – z rozkazu Mikołaja I Order Virtuti Militari został zdegradowany do rangi odznaki.
- 26 lutego – po zniesieniu konstytucji Królestwa Polskiego opublikowano Statut Organiczny dla Królestwa Polskiego.
- 24 marca – rząd rosyjski wydał ukaz o karnym wcielaniu dzieci polskich do armii Imperium Rosyjskiego.
- 27 marca – Rząd Tymczasowy Królestwa Polskiego (1831-1832) został zlikwidowany i zastąpiony reaktywowaną Radą Administracyjną.
- 1 maja – car Mikołaj I zlikwidował Uniwersytet Wileński jako karę za udział wielu wykładowców i studentów w powstaniu listopadowym.
- 31 maja – carski namiestnik Iwan Paskiewicz wkopał kamień węgielny pod budowę Cytadeli Warszawskiej.
- 9 czerwca – papież Grzegorz XVI w encyklice „Cum primum” potępił powstanie listopadowe i wezwał Polaków do podporządkowania się władzy rosyjskiego cara Mikołaja I
- 21 grudnia – trumna ze zwłokami Tadeusza Kościuszki została w tajemnicy przed zaborcami umieszczona w marmurowym sarkofagu na Wawelu.
- 28 grudnia – Joachim Lelewel i Józef Zaliwski założyli tajny komitet Zemsta Ludu.
- Ogłoszono w Krakowie, oświadczenie rezydentów mocarstw opiekuńczych o podjęciu „bezpośredniego i skutecznego czuwania nad utrzymaniem porządku i spokojności”.
- Zbudowano drogę bitą Słupsk – Lębork.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 12 lutego – Ekwador dokonał aneksji wysp Galapagos.
- 25 lutego – z inicjatywy Adama Jerzego Czartoryskiego została powołana brytyjska organizacja społeczna Literary Association of the Friends of Poland.
- 26 lutego – odbył się pierwszy koncert Fryderyka Chopina w Paryżu.
- 12 marca – w Paryżu odbyła się premiera baletu Sylfida, pierwszego baletu romantycznego.
- 17 marca – w Paryżu utworzono Towarzystwo Demokratyczne Polskie.
- 7 kwietnia – cesarz Brazylii Piotr I abdykował na rzecz swego 5-letniego syna, Piotra II.
- 29 kwietnia – grupa polskich emigrantów założyła Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu.
- 12 maja – premiera opery komicznej Napój miłosny Donizettiego.
- 24 maja – w czasie konferencji londyńskiej ogłoszono powstanie Królestwa Grecji.
- 27 maja:
- na zamku w Hambach an der Weinstraße w Nadrenii-Palatynacie rozpoczęła się 4-dniowa, 30-tysięczna demonstracja (Hambacher Fest) na rzecz zjednoczonych i wolnych Niemiec oraz na znak solidarności z polskimi emigrantami po powstaniu listopadowym.
- wojna egipsko-turecka: wojska egipskie zdobyły po półrocznym oblężeniu Akkę.
- 30 maja – otwarto Kanał Rideau łączący Ottawę z Kingston w prowincji Ontario.
- 5 czerwca – wielkie powstanie republikańsko-robotnicze w Paryżu wymierzone przeciw monarchii i panowaniu burżuazji. Po heroicznym oporze upada następnego dnia.
- 9 czerwca – papież Grzegorz XVI wydał encyklikę Cum primum, w której potępił wszelkie ruchy rewolucyjne, w tym również powstanie listopadowe.
- 13 lipca – amerykański badacz Henry Schoolcraft odkrył źródło Missisipi.
- 14 lipca – w Stanach Zjednoczonych opium zostało zwolnione z podatków federalnych.
- 1 sierpnia – między Linzem a Czeskimi Budziejowicami uruchomiono pierwszą w Austrii linię kolei konnej.
- 3 sierpnia – oddziały amerykańskich ochotników pokonały indiańskich powstańców pod wodzą Czarnego Jastrzębia w bitwie pod Bad Axe.
- 2 października – w Turynie została oficjalnie zainaugurowana Galleria Sabauda.
- 21 grudnia – zwycięstwo armii egipskiej w bitwie pod Konyą podczas wojny egipsko-tureckiej.
- 28 grudnia – John C. Calhoun jako pierwszy w historii wiceprezydent USA złożył urząd.
- Powstaje organizacja Młode Włochy.
- Adam Mickiewicz publikuje Dziady cz.III.
- Powstanie Niepodległej Grecji.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia – Iwan Wyszniegradski, rosyjski teoretyk automatyki, minister finansów Imperium Rosyjskiego (zm. 1895)
- 6 stycznia – Gustave Doré, francuski malarz i ilustrator książek (zm. 1883)
- 18 stycznia – Karol Mikoszewski, polski duchowny katolicki, członek Tymczasowego Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym, emigrant (zm. 1886)
- 23 stycznia – Edouard Manet, malarz francuski (zm. 1883)
- 27 stycznia – Lewis Carroll, angielski matematyk, poeta, autor powieści (zm. 1898)
- 31 stycznia – Adam Geisler, galicyjski prawnik, naczelnik Rzeszowa (zm. 1870)
- 5 lutego – Carl Hartwig, kupiec, spedytor (zm. 1879)
- 23 lutego – Salomon Joachim Halberstam, żydowski bibliofil, kolekcjoner, publicysta, kupiec (zm. 1900)
- 4 marca – Kazimierz Elżanowski, polski generał w służbie rosyjskiej (zm. 1904)
- 5 kwietnia – Jules Ferry, francuski polityk, twórca obowiązkowego, bezpłatnego i laickiego szkolnictwa. Zamordowany przez fanatyka religijnego (zm. 1893)
- 9 kwietnia – Gustaw Karol Sennewald, polski księgarz, wydawca i ewangelik (zm. 1896)
- 16 kwietnia – Alfred Izydor Römer, polski malarz, rzeźbiarz, medalier, historyk sztuki, etnograf, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1897)
- 9 maja – Franciszek Jaczewski, polski duchowny katolicki, biskup lubelski (zm. 1914)
- 14 maja – Rudolf Lipschitz, matematyk niemiecki (zm. 1903)
- 29 czerwca – Rafka Chobok Ar-Rajes, libańska zakonnica, święta katolicka (zm. 1914)
- 5 września – Jan Józef Lataste, francuski dominikanin, założyciel betanek dominikanek, błogosławiony katolicki (zm. 1869)
- 8 sierpnia – Jerzy I Wettyn, król Saksonii (zm. 1904)
- 17 września – Ottokar Lorenz, austriacko-niemiecki historyk i genealog (zm. 1904)
- 16 października – Gideon Curtis Moody, amerykański prawnik, polityk, senator ze stanu Dakota Południowa (zm. 1904)
- 18 października – Jan Neel, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1862)
- 27 października – Oskar Belian, niemiecki polityk, nadburmistrz Olsztyna (zm. 1918)
- 29 października – Narcyza Martillo y Morán, ekwadorska święta katolicka (zm. 1869)
- 31 października - Klemens Sarnicki, polski bazylianin, teolog, biblista, polityk (zm. 1909)
- 18 listopada – Adolf Erik Nordenskiöld, baron, szwedzki geolog, mineralog (zm. 1901)
- 29 listopada – Louisa May Alcott, pisarka amerykańska (zm. 1888)
- 8 grudnia:
- Bjørnstjerne Bjørnson, norweski powieściopisarz, publicysta, polityk (zm. 1910)
- Jacek Maria Cormier, francuski dominikanin, błogosławiony katolicki (zm. 1916)
- 15 grudnia – Gustave Alexandre Eiffel, francuski architekt i inżynier (zm. 1923)
- 19 grudnia - Henryk Leopold Bartsch, polski pastor, muzyk (zm. 1899)
- data dzienna nieznana:
- Józef Wang Yumei, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 1 marca
- Ostatki: 6 marca
- Popielec: 7 marca
- Niedziela Palmowa: 15 kwietnia
- Wielki Czwartek: 19 kwietnia
- Wielki Piątek: 20 kwietnia
- Wielka Sobota: 21 kwietnia
- Wielkanoc: 22 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 23 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 31 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 10 czerwca
- Boże Ciało: 21 czerwca
