1654
Rządzący państwami w 1654
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 18 stycznia – ugoda w Perejasławiu: powstańcy uznali zwierzchnictwo cara Aleksego Michałowicza (przyczyna drugiej wojny z Rosją w XVII wieku).
- 19 lutego – w Oleśnicy odbyła się egzekucja seryjnego mordercy 251 osób, Melchiora Hedloffa.
- 6 kwietnia – król Jan Kazimierz podpisał dekret, nakazujący wygnanie z Rzeczypospolitej wszystkich cudzoziemców-innowierców.
- 12 sierpnia
- wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szkłowem.
- z terenu Polski widoczne było całkowite zaćmienie słońca.
- 24 sierpnia – wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Szepielewiczami.
- 8 września - kozackie oddziały Iwana Zołotarenki rozpoczęły oblężenie twierdzy w Starym Bychowie.
- 3 października – wojna polsko-rosyjska: Rosjanie zdobyli Smoleńsk.
- 26 listopada - Iwan Zołotarenko odstępuje od oblężenia niezdobytego Starego Bychowa
- Upadek Powstania Chmielnickiego.
- Przybycie zakonu wizytek.
- Przyłączenie Ukrainy do Rosji rozpoczęło wojnę polsko-rosyjską 1654-1667.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 26 stycznia – wojna holendersko-portugalska o Brazylię: skapitulowały ostatnie holenderskie oddziały w Recife.
- 5 kwietnia – porozumienie Westminsterskie zakończyło pierwszą wojnę angielsko-holenderską.
- 8 maja:
- Otto von Guericke przeprowadził słynny eksperyment magdeburski.
- w Westminsterze podpisano układ pokojowy kończący I wojnę angielsko-holenderską.
- 16 maja – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty tureckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.
- 20 maja – na wyspie Tobago została założona kurlandzka kolonia Nowa Kurlandia.
- 6 czerwca – z tronu szwedzkiego na rzecz kuzyna Karola X Gustawa abdykowała królowa Krystyna. Był to koniec rządów dynastii Wazów w Szwecji.
- 7 czerwca – Ludwik XIV Burbon został koronowany na króla Francji.
- 22 lipca – wojska rosyjskie dokonały masakry mieszkańców Mścisławia.
- 12 października – w wyniku wybuchu składu prochu strzelniczego w holenderskim Delfcie zginęło około 1200 osób.
- Zakończono budowę Tadź Mahal.
- W Sądzie Kameralnym Rzeszy przestał obowiązywać proces rzymsko-kanoniczny.
Zdarzenia astronomiczne
[edytuj | edytuj kod]- 12 sierpnia – całkowite zaćmienie Słońca, widoczne w Polsce[1].
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 31 marca – Lorenzo Cozza, generał franciszkanów, kardynał (zm. 1729)
- 15 sierpnia – Jan Józef od Krzyża, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1734)
- 27 grudnia – Jakob Bernoulli, matematyk i fizyk szwajcarski
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 27 stycznia – Anna Alojza Chodkiewicz, żona Jana Karola Chodkiewicza (ur. 1600)
- 24 marca – Samuel Scheidt, niemiecki kompozytor i organista (ur. 1587)
- 10 czerwca – Alessandro Algardi, włoski rzeźbiarz, architekt (ur. 1598)
- 28 czerwca – Jan Southworth, angielscy duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1592)
- 23 lipca – Orazio Grassi, włoski uczony, jezuita (ur. 1583)
- 28 sierpnia – Axel Oxenstierna, szwedzki polityk, najbliższy współpracownik Gustawa II Adolfa (ur. 1583)
- 8 września – Piotr Klawer, hiszpański jezuita, misjonarz, święty katolicki (ur. 1580)
- 12 października – Carel Fabritius, malarz holenderski (ur. 1622)
- 27 listopada – Pieter Meulener, flamandzki malarz-batalista (ur. 1602)
- data dzienna nieznana:
- Islam III Girej – chan Krymski
- Paulus Potter – malarz holenderski
Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 12 lutego
- Ostatki: 17 lutego
- Popielec: 18 lutego
- Niedziela Palmowa: 29 marca
- Wielki Czwartek: 2 kwietnia
- Wielki Piątek: 3 kwietnia
- Wielka Sobota: 4 kwietnia
- Wielkanoc: 5 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 6 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 14 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 24 maja
- Boże Ciało: 4 czerwca.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Przemysław Mieszko Rudź. Zanim cień Księżyca przetnie Amerykę. „Urania – Postępy Astronomii”. 4 (790), s. 10-25, lipiec-sierpień 2017. Polskie Towarzystwo Astronomiczne, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.).
