1574
Rządzący państwami w 1574
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 24 stycznia – pierwszy polski król elekcyjny Henryk Walezy przekroczył granicę polską pod Międzyrzeczem, witany przez biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego.
- 18 lutego – uroczysty wjazd do Krakowa króla Henryka Walezego, wybranego na elekcji w Warszawie.
- 21 lutego-3 kwietnia – w Krakowie obradował sejm koronacyjny[1].
- 21 lutego – koronacja Henryka Walezego na Wawelu.
- 18/19 czerwca – król Henryk Walezy uciekł z Polski, by objąć wakujący po śmierci swojego brata Karola tron francuski.
- 20 sierpnia–18 września – w Warszawie obradował sejm konwokacyjny[2].
- 24 sierpnia – senatorowie zebrani na zjeździe w Warszawie zdecydowali, że Henryk Walezy utraci koronę polską, jeśli nie wróci do Polski do 12 maja 1575 r.
- 10 października – w Krakowie, wielki tumult na tle religijnym i zburzenie zboru ewangelickiego.
- 26 października – przed krakowskim ratuszem ścięto pięciu uczestników tumultu z 10 października.
- Szymon Budny, polemista i teolog Braci Polskich, wydał własne tłumaczenie Nowego Testamentu.
- najad Tatarów na Podole, którzy rozłożyli kosz koło Gródka. Starcia z oddziałami, którymi dowodził Jakób Niezabitowski
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 29 stycznia – wojna osiemdziesięcioletnia: zwycięstwo floty holenderskiej nad hiszpańską w bitwie pod Reimerswaal.
- 14 kwietnia – wojna osiemdziesięcioletnia: w bitwie o Mookerheyde, hiszpańskie wojska pod wodzą Sancho de Avila pobiły niderlandzkich rebeliantów dowodzonych przez Louisa z Nassau. Louis poległ w bitwie.
- 30 maja – po śmierci Karola IX Walezjusza królem Francji został Henryk III Walezy. Matka Henryka III Walezego Katarzyna Medycejska spełnia rolę regenta do czasu przybycia syna z Polski.
- 22 listopada – został odkryty archipelag Juan Fernández.
- 12 grudnia – Murad III został sułtanem Imperium osmańskiego.
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 17 stycznia – Robert Fludd, doktor medycyny, filozof, pisarz (zm. 1637)
- 4 marca – Carl Carlsson Gyllenhielm, feldmarszałek szwedzki (zm. 1650)
- 5 marca – William Oughtred, angielski matematyk, wynalazca suwaka logarytmicznego (zm. 1660)
- 5 marca – Fryderyk IV Sprawiedliwy, elektor Palatynatu Reńskiego (zm. 1610)
- 7 maja – Innocenty X, włoski duchowny katolicki, od 1644 papież (zm. 1655)
- 10 lipca – Klara Maria pomorska, księżniczka pomorska, księżna meklembursko-szweryńska na Güstrowie (zm. 1623)
- 20 lipca – Wilhelm Kettler, książę Kurlandii i Semigalii (zm. 1640)
- 1 września – Johann Zierenberg, burmistrz i burgrabia królewski w Gdańsku (zm. 1642)
- 6 września – Ludwik Sotelo, misjonarz na Filipinach, męczennik i błogosławiony katolicki (zm. 1624)
- 29 września – Ludovic Stewart, 2. książę Lennox, szkocki arystokrata (zm. 1624)
- 14 października – Anna Duńska, królowa Anglii i Szkocji (zm. 1619)
- 8 grudnia – Maria Anna Bawarska (1574–1616), księżniczka bawarska, arcyksiężna austriacka (zm. 1616)
- 10 grudnia – Mikołaj Łęczycki, polski teolog katolicki, mistyk, jezuita (zm. 1653)
- 13 grudnia – Adam Wacław cieszyński, z rodu Piastów, książę cieszyński (zm. 1617)
- 15 grudnia – Samuel Besler, kantor i kompozytor (zm. 1625)
Data dzienna nieznana:
- Björn Jónsson á Skarðsá, islandzki historyk i znawca prawa (zm. 1655)
- Feng Menglong, chiński poeta, historyk i pisarz z czasów późnej dynastii Ming (zm. 1645)
- Henryk Firlej (arcybiskup gnieźnieński), prymas, podkanclerzy koronny, referendarz wielki koronny (zm. 1626)
- Andrzej Hakenberger, niemiecki kompozytor, śpiewak polskiej kapeli królewskiej w Krakowie (zm. 1627)
- Herman Han, malarz gdański (zm. 1628)
- Giulio Cesare Procaccini, włoski malarz i rzeźbiarz, przedstawiciel późnego manieryzmu lombardzkiego (zm. 1625)
- Józef Welamin Rutski, greckokatolicki metropolita kijowski (zm. 1637)
- Melchior Wejher, podskarbi ziem pruskich i ekonom malborski w latach (1616–1624), kasztelan elbląski (zm. 1643)
- Katarzyna z Nagasaki, japońska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1622)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]- 18 stycznia – Gilles Garnier, oskarżony przez Inkwizycje o wilkołactwo
- 26 stycznia – Martin Helwig, pedagog i kartograf, „ojciec śląskiej kartografii” (ur. 1516)
- 30 stycznia – Damião de Góis, portugalski humanista i filozof (ur. 1502)
- 5 kwietnia – Katarzyna z Palmy, hiszpańska augustianka, wizjonerka, święta katolicka (ur. 1533)
- 30 maja – Karol IX Walezjusz, król Francji (1560-1574; ur. 1550)
- 27 czerwca – Giorgio Vasari, włoski historiograf sztuki, architekt i malarz (ur. 1511)
- 4 września – Katarzyna z Racconigi, włoska tercjarka dominikańska, mistyczka, błogosławiona katolicka (ur. 1487)
- 4 grudnia – Jerzy Joachim Retyk, profesor matematyki z Wittenbergi, kartograf, twórca przyrządów nawigacyjnych i innych, lekarz i nauczyciel (ur. 1514)
- 12 grudnia – Selim II, sułtan turecki z dynastii Osmanów (ur. 1524)
- Jan Maria Padovano, włoski rzeźbiarz działający w Krakowie (ur. 1493)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
