Poznań: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 12:44, 2 cze 2004

Poznań (łac. Posnania, niem. Posen, w szczególnych chwilach używana nazwa Stołeczne Miasto Poznań) to jedno z najstarszych i największych polskich miast, położone nad rzeką Wartą; stolica Wielkopolski i województwa wielkopolskiego.

---Sidenote START---

Flaga Poznania	Herb Poznania
Flaga Poznania	Herb Poznania
Informacje
Samorząd miejski	Rada miasta Poznań
Burmistrz	Prezydent Ryszard Grobelny
Województwo:	Wielkopolskie
Powierzchnia:	261,3 km²
Populacja:	578 900 (53,4% - kobiety) (2002)
Gęstość zaludnienia:	2 215 osób/km²
Współrzędne geograf.:	52°17'34 N - 52°30'27 N 16°44'08 E - 17°04'28 E
Wysokość n.p.m.	60 - 154 m n.p.m.
Kod telefoniczny:	(+48) 61
Kod pocztowy:	60-010 do 61-890
Domena:	poznan.pl
Tablice rejestracyjne	PI, PA, PY
Oficjalna strona	www.city.poznan.pl
Poznań na mapie

Opis miasta

Dawny ośrodek polityczny, militarny i ekonomicznny tworzącego się państwa Polan i według niektórych historyków, stolica państwa polskiego za pierwszych Piastów. Mieszko I umieścił tam siedzibę pierwszego polskiego biskupstwa (w 968) i zbudował pierwszą polską katedrę, w której został pochowany.

Dzisiejszy Poznań to dynamiczny ośrodek gospodarczy, akademicki, naukowy i kulturalny. Dzięki znakomitym wynikom gospodarzcym, rozwijającej się gospodarce, i corocznym Międzynarodowym Targom Poznańskim miasto jest często nazywane gospodarczą stolicą Polski. Oprócz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu działa kilkanaście szkół wyższych (prywatnych i państwowych), kształcących kilkadziesiąt tysięcy studentów.

Aglomeracja poznańska składająca się z autonomicznych miast (jurydyk) mających różnych właścicieli: Poznań, Ostrów, Ostrówek, Środka, Chwaliszewo, Łacina, została zintegrowana w jeden organizm miejski w latach 1793-1800. Szybko rosnące miasto pochłonęło nastepnie sąsiednie miesjcowości Grunwald, Łazarz, Górczyn, Jeżyce, Wilda, Winogrady, Junikowo, Piątkowo i Rataje. Dzisiaj Poznań podzielony jest na 5 dzielnic posiadających nie posiadających odrębności administracyjnej ale posiadających część instytucji gminnych (Stare Miasto, Nowe Miasto, Jeżyce, Grunwald, Wilda) oraz kilkadziesiąt osiedli samorządowych.
MediaWiki:Poznań

Historia

do napisania

Gospodarka

Obok miasta przebiega autostrada A2, międzynarodowy szlak Berlin-Warszawa-Mińsk-Moskwa.

do napisania

Położenie geograficzne

Rozciągłość geograficzna:
- 52°17'34 N - 52°30'27 N
- 16°44'08 E - 17°04'28 E
Rozciągłość w kilometrach:
- największa (NW - SE) - 26 km
- najmniejsza (NE - SE) - 10,6 km

Rzeźba terenu i stosunki hydrograficzne

Miasto leży w makroregionie Pojezierza Wielkopolskiego. Najstarsza część miast znajduje się na dnie zorientowanego wzdłuż osi północ-południe przełomu doliny Warty. Dolina ma szerokość w tym miejscu od 1,5km do 4km. Od wschodu zamyka ją Wysoczyzna Gnieźnieńska, a od zachodu Wysoczyzna Poznańska. Obie wznaoszą się do wysokości 80 m n.p.m. Dolina na terenie miasta przecina pagórki wału moreny czołowej stadiału poznańskiego. W dolinie wyróżnia się siedem teras:

terasa I - (terasa zalewowa) wysokość ok. 53m n.p.m. (wys. względna do 3m nad średnim poziomem rzeki). Zajmuje dno doliny o szerokości 800 m, znajduje się zarówno na prawym jak i na lewym brzegu. Jej dno stanowią piaski, żwiry i inne osady rzeczne. Obecnie znacznie podwyższona przez nasypy budowane od średniowiecza. Leży na niej Ostrów Tumski z Zagórzem oraz Śródka na prawym brzegu i Chwaliszewo, Grobla i Piaski na lewym.
terasa II - wysokość 55-57m n.p.m. (wys. względna od 3m do 7m nad średnim poziomem rzeki). Zachowana w niewielkim fragmencie, na południe od doliny Bogdanki. Na leżącej na lewym brzegu Przemysł I lokował miasto w 1253.
terasa III - wys. względna 8m do 9m nad średnim poziomem rzeki. Występuje fragmentarycznie na prawym brzegu Warty, na północ od doliny Głównej.
terasa IV - wysokść 62,5 - 66,5m n.p.m. (średnio 10m do 14m nad średnim poziomem rzeki), jej dno stanowią gliny zwałowe. Powstały na niej Rataje i Komandoria
terasa V - wysokość względem średniego poziomu rzeki 15m do 16m. Występuje bardzo sporadycznie, w północnej części doliny.
terasa VI - wysokość ok. 70m n.p.m. (wys. względna 17m do 20m nad średnim poziomem rzeki), zachowana w niewielkim fragmencie na prawym brzegu między doliną Cybiny a Starołęką.
terasa VII - wysokość 71-73m n.p.m. (wys. względna 19m do 20m nad średnim poziomem rzeki), szerokość 1km - 2km, zaś spadek 5‰ na brzegu prawym i 7‰ na lewym. Od niższych poziomów oddzielał ją niegdyś ostry próg, lecz podczas prac ziemnych prowadzonych podczas rozbudowy miasta został on silnie złagodzony, jej dno stanowi glina zwałowa. W śródmieściu obejmuje obszar między placem Wolności a Dworcem Głównym PKP. Na niej leżą dzielnice: Wilda, Starołęka, Naramowice i część Śródmieścia.

Na terenie miasta zaznaczają się również głębokie doliny dopływów Warty. Ogółem przez Poznań przepływa około 100 cieków wodnych o łącznej długości około 200 km z czego 15 km przypada na Wartę. Wszystkie są pozaklasowe

Plik:Poznan ratusz.jpg

Dawny wygląd ratusza w Poznaniu

Na lewym brzegu biegną one wzdłuż osi NW-SE i są to, idąc od południa: Wirynka,Strumień Junikowski (8,4 km w mieście), Bogdanka (9 km w mieście, jest to największy lewobrzeżny dopływ na terenie Poznania, w jej przedłużeniu znajduje się rynnowe jezioro Kierskie, a w samej dolinie zaporowe jezioro Rusałka) i Różany Potok. Na stokach doliny Bogdanki rozlokowały się dzielnice Sołacz i leżące poniżej Jeżyce, samo zaś dno doliny zajmują parki im. Adama Wodziczki, Sołacki i kompleks leśny Woli.
Na brzegu prawym przebieg dolin wytycza oś NE-SW, są one stosunkowo szerokie i silnie zabagnione lub zajęte przez jeziora (np. Cybina przepływa przez jez. Swarzędzkie) lecz w pobliżu ujścia silnie się zwężają i pogłębiają (Cybina wrzyna się w IV terasę na 12m, a spadek wynosi do 10‰. Dopływami (od południa) są: Kopel, Cybina (9 km w mieście, największa z nich, w jej dolnym odcinku powstało zaporowe jezioro Maltańskie powyżej którego dolinę zajmuje klin zieleni o charakterze parkowym i leśnym obejmujący między innymi Nowe ZOO), Główna (6 km w mieście), Głuszynka (7 km w mieście) oraz Struga Koźlanka.
Liczne dopływy i podział głównego nurtu Warty na wiele odnóg (do dziś zachowały się dwie obejmujące wyspę Ostrów Tumski, lecz kiedyś takie dzielnice jak: Piaski, Czartoria, Chwaliszewo czy Rybaki stanowiły osobne wyspy. Te zmiany zachodziły zarówno ze względu na naturalne procesy meandrowania rzeki, ale również, a nawet przede wszystkim wskutek prowadzonych prac hydrologicznych) tworzyły izolowane fragmenty wyższych teras tworząc tzw. "góry". Do dziś zachowała się góra Przemysława i wzgórze św. Wojciecha, a zniwelowano Muszą Górę (teren obecnego pl. Wolności) i górę św. Marcina (pozostałością po niej jest silne opadanie ulicy św. Marcin na wschód za kościołem i dużo słabsze na Zachód.
Położenie Poznania miało swoje uzasadnienie w powyższych warunkach geograficznych, doliny Bogdanki oraz Cybiny i Głównej stanowiły najdogodniejszą drogę ze wschodu na zachód pozwalając łagodnie zejść na dno Warty, która w tym miejscu dzieląc się na wiele odnóg tworzyła bród. Wraz z rozwojem miasta niwelowano różnice wysokości względnych zasypując obniżeniia terenu materiałem z wzniesień. Silnie zmieniono również sieć hydrograficzną miasta. Nie tylko zredukowano liczbę odnóg Warty, ale również zasypywano małe cieki, a niektóre jak dolny bieg Bogdanki, Sengankę czy Wierzbak wprowadzono do miejskiej kanalizacji. Mimo to dna dolin tych dopływów nadal stanowią tak ważne kliny zieleni.

W Poznaniu znajduje się również niemal 200 zbiorników wodnych o zróżnicowanej wielkości (około 50 większych). Wśród nich jedynie Jezioro Maltańskie ma II klasę czystości wód.
Na lewym brzegu Warty: W dolinie Bogdanki znajdują się dwa największe zbiorniki naturalne:

Jezioro Kierskie - 285 ha
Jezioro Strzeszyńskie - 35 ha

W tej samej dolinie znajdują się również zbiorniki sztuczne:

Jezioro Rusłaka
Stawy Strzeszyńskie - 37 ha

W dolinie Strumienia Junikowskiego znajduje się 15 glinianek z których największe są:

Staw Rozlany - 11,7 ha
Staw Baczkowski - 10,3 ha
Staw Świerczewo - 6,7 ha

W północnej części lewobrzeżnego Poznania znajduje się naturalne Jezioro Umultowskie - 3 ha Na prawym brzegu Warty:
W dolinie Cybiny:

Jezioro Maltańskie - 67,5 ha - największy sztuczny zbiornik Poznania
Staw Kajka - 4,3 ha
stawy retencyjne na Cybinie

Wody podziemne:
Na terenie Poznania znajdują się bogate zasoby wód podziemnych w warstwach trzecio- i czwartorzędowych oraz termalnych wód artezyjskich o temperaturze 45°C - 51°C znajdujące się na głębokościach 1100 - 1300m oraz termalnych wód bogatych w substancje mineralne o temperaturze 150°C na głębokości 4000 m.

Bardzo ciekawą strukturą w granicach miasta są położone na lewym brzegu Warty, na Morasku, kratery będące pozostałością po uderzeniu Meteorytu Moraskiego. Pierwszą bryłę znaleziono 12 listopada 1914. Miała ona długość 45 cm i wagę 77,5 kg. Obecnie szacuje się, że uderzenie maiło miejsce w IV tysiącleciu p.n.e. a żelazny bolid, zanim rozpadł się podczas lotu przez atmosferę miał masę około 80 ton. Do dziś widoczne jest siedem kraterów, z czego sześć jest zalanych wodą. Znajdują się one w utworzonym 24 maja 1976 rezerwacie "Meteoryt Morasko" obejmującym 55 ha. Rezerwat utworzono w celu ochrony kraterów oraz fragmentu lasu grądowego z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt. Na terenie rezerwatu znajduje się również najwyższe wzniesienie miasta - Góra Moraska (154 m n.p.m.)

Ogólnie ponad 58% miasta znajduje się na wysoczyźnie (powyżej 80 m n.p.m.), dalsze 35% na wyższych terasach doliny Warty oraz w rynnach glacjalnych, a niecałe 7% na terasach zalewowych Warty (najniższy punkt - 60 m n.p.m.)

Klimat

Największy wpływ na klimat panujący w poznaniu wywierają masy powietrza polarno-morskiego znad Atlantyku. Znacznie słabiej zaznacza się wpłwy mas powietrza polarno-kontynentalnego i zwrotnikowego.

temperatura:
- średnia roczna - 8,1°C
- najcieplejszy miesiąc - czerwiec - średnia 17,3°C
- najzimniejszy miesiąc - grudzień - średnia -0,2°C
wiatry: przewaga wiatrów zachodnich o prędkościach pomiędzy 2 a 10 m/s
opady:
- średnia roczna suma opadów - 666 mm
- najwyższe - lipiec - 75 mm
- najniższe - luty - 30 mm
nasłonecznienie:
- średnia ilość godzin słonecznych - 1515 h/rok
- średnie zachmurzenie - 64%
- najbardziej pogodne miesiące - sierpień i wrzesień
- najbardziej pochmurne miesiące - listopad i grudzień

Użytkowanie gruntów

Tereny zabudowane zajmują 106,69 km² co stanowi 41% powierzchni miasta.
Tereny zielone zajmują 72 km² co stanowi 27% powierzchni miasta. Z tej liczby 52% to lasy. Formują one cztery, wspomniane już wyżej, kliny zieleni: golęciński (w dolinie Bogdanki), cybiński w dolinie Cybyny), naramowicki (w północnej części lewobrzeżnego Poznania, w dolinie Warty i Różanego Potoku) oraz dębiński (w południowej części miasta, na lewym brzegu Warty). W obrębie miasta znajdują się dwa rezerwaty oraz 20 obszarów przyrodniczo-cennych.
Grunty wykorzystywane rolniczo zajmują 57,6 km² co stanowi 21,6% powierzchni miasta. Są to grunty o IV - VI klasie.

Ludność

Według spisu z maja 2002 Poznań na 578 900 mieszkańców (piąte miejsce w kraju) z czego 309 000 stanowią kobiety (54%) w związku z czym na 100 mężczyzn przypada 114 kobiet. Poznaniacy stanowią 17,3% mieszkańców wojewódctwa wielkoolskiego i 1,5% mieszkańców Polski.
Współczynnik dzietności wynosi 1,1 (dla zastępowalności pokoleń powinien wynosić 2,1)
Strutura wiekowa:

wiek przedprodukcyjny (do 17 roku życia) - 103,4 tys. (17,9%) osób
wiek produkcyjny (17 - 59 kobiety, 64 mężczyźni) - 381,6 tys. (65,9%) osób
wiek poprodukcyjny (60/65 lat i więcej) - 93,8 tys. (16,2%) osób

Poznań w Królestwie Polskim

1600: 20.000 mieszkańców
ok 1650: 200-300 Szkotów po wojnie polsko-szwedzkiej
1655-57: 14.000 mieszkańców następnie wzost populacji
1700-1709 w czasie wojny północnej miasto zdobyte przez Szwedów, następnie wielka zaraza zabija ponad 9000 mieszkańców, to jest ok. 75% populacji
1716: miasto zniszczone przez konfederatów tarnogrodzkich (Gniazdowski)
1732: 4.000 mieszkańców, jak podaje pisarz miejski Jan Rzepecki
1733: 6.000 mieszkańców
1738: wielka powódź niszczy ponad 60% zabudowy miasta
1768-72: walki prowadzone przez konfederatów barskich, a następnie miasto zajete przez wojska pruskie. Mimo tych zniszczeń następuje rozwój miasta, zwłaszcza po reformach Komisji Dobrego Porządku - 15.000 mieszkańców przed 1793: około 20% Niemców, 30% Żydów (ok. 3000?)

Ludność Poznania podczas rozbiorów

1793: 12-13.000 mieszkańców
1793 - 1800 przyłączenie do Poznania wschodnich i prawobrzeżnych przedmieści.
1816 - 1864 budowa wewnętrznego pieścienia fortyfikacji Twierdzy Poznań przez władze pruskie, miasto zamknięte w ich granicach - na obu brzegach Warty: 947 ha (9,47 km²)
1872 - 1883 - budowa zewnętrznego pierścienia fortów.
1900 - znaczne powiększenie terenu miasta (do 3303 ha) w kierunku zachodnim i południowym (dzielnice Jerezyce, Łazarz i Wilda), zniesienie Twierdzy Poznań
1902 - początek rozbiórki wewnętrznego pierścienia umocnień
1907 - włączenie północnych i północnozachodnich przedmieść (część Winiar i Sołacza) - powierzchnia miasta 3565,6 ha.

Rok	Ludność	Uwagi
1816	18.000	66% Polaków
1824	22.000
1831	31.000
1848	42.000
1850	43.000
1861	51.000
1870	54.400
1871	56.000	z garnizonem
1890	66.000
1895	73.200
1900	117.000
1905	136.800
1910	156.700	58% Polaków

Siła garnizonu poznańskiego:

Rok	Żołnierze
1848	3.000
1885	4.200
1910	6.200
1913	10.000

Ludność Poznania w II Rzeczpospolitej i podczas wojny

1939: 272.000 mieszkańców
1939 - 1945 podczas drugiej wojny światowej ok. 100.000 mieszkańców wysiedlonych do Generalnego Gubernatorstwa

Ludność Poznania po wojnie

1960: 408.100 mieszkańców
1970: 471.900 mieszkańców
1975: 516.000 mieszkańców
1980: 552.900 mieszkańców

Maksimum ludności 1990

1990: 590.049 mieszkańców
od roku 1990 zwiększająca się migracja ludności z miasta do okolicznych miejscowości powiatu poznańskiego powoduje zmniejszanie się ludności miasta
1995: 581 772 mieszkańców
2000: 572.900 mieszkańców

Statystyki ludnościowe 2002

31.03.2002: 571.571 mieszkańców (w tym 305.567 kobiet=53%),
2002: gęstość zaludnienia: 2187 mieszkańców/km2
2002: powierzcnia miasta 261,3 km2

Prognoza demograficzna 2020

2020 prognoza: miasto Poznań 584.500 (niewielki wzrost)
2020 prognoza: powiat poznański 305.500 (duży wzrost)
2020 prognoza: aglomeracja poznańska 890.000 (średni wzrost)

Kultura

do napisania

Atrakcje turystyczne

Koziołki na ratuszu w Poznaniu

Bibliografia

praca zbiorowa, Poznań. Dzieje, ludzie kultura, Poznań 1953
K. Malinowski (red.), Dziesięć wieków Poznania, t.1, Dzieje społeczno-gospodarcze, Poznań 1956
praca zbiorowa, Poznań, Poznań 1958
praca zbiorowa, Poznań. Zarys historii, Poznań 1963
Cz. Łuczak, Życie społeczno-gospodarcze w Poznaniu 1815-1918, Poznań 1965
J. Topolski (red.), Poznań. Zarys dziejów, Poznań 1973
Zygmunt Boras, Książęta Piastowscy Wielkopolski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1983
Jerzy Topolskiego (red.), Dzieje Poznania,Wydawnictwo PWN, Warszawa - Poznań 1988
Alfred Kaniecki, Dzieje miasta wodą pisane, Wydawnictwo Aquarius, Poznań 1993
Witold Maisel (red.), Przywileje miasta Poznania XIII-XVIII wieku. Privilegia civitatis Posnaniensis saeculorum XIII-XVIII. Władze Miasta Poznania, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydawnictwa Żródłowe Komisji Historycznej, Tom XXIV, Wydawnictwo PTPN, Poznań 1994
Wojciech Stankowski, Wielkopolska, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 1999

Zobacz też:

Linki

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[bs:Poznanj]] [[cs:Poznaň]] [[da:Posen]] [[de:Posen]] [[en:Poznan]] [[eo:Poznanio]] [[is:Poznań]] [[no:Poznan]] [[ru:Познань]] [[sv:Poznan]]
-{{msg:WEdycji}}
 '''Poznań''' ([[język łaciński|łac.]] ''Posnania'', [[niem.]] ''Posen'', w szczególnych chwilach używana nazwa '''Stołeczne Miasto Poznań''') to jedno z najstarszych i największych [[polska|polskich]] miast, położone nad rzeką [[Warta|Wartą]]; stolica [[Wielkopolska|Wielkopolski]] i [[województwo wielkopolskie|województwa wielkopolskiego]].
@@ Linia 48: / Linia 48: @@
 Dzisiejszy Poznań to dynamiczny ośrodek gospodarczy, akademicki, naukowy i kulturalny. Dzięki znakomitym wynikom gospodarzcym, rozwijającej się gospodarce, i corocznym Międzynarodowym Targom Poznańskim miasto jest często nazywane gospodarczą stolicą Polski. Oprócz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu działa kilkanaście szkół wyższych (prywatnych i państwowych), kształcących kilkadziesiąt tysięcy studentów.
-[[Aglomeracja]] poznańska składająca się z autonomicznych miast (jurydyk) mających różnych właścicieli: Poznań, Ostrów, Ostrówek, Środka, Chwaliszewo, Łacina, została zintegrowana w jeden organizm miejski w latach [[1793]]-[[1800]]. Szybko rosnące miasto pochłonęło nastepnie sąsiednie miesjcowości Grunwald, Łazarz, Górczyn, Jeżyce, Wilda, Winogrady, Junikowo, Piątkowo i Rataje. Dzisiaj Poznań podzielony jest na 5 dzielnic administracyjnych (Stare Miasto, Nowe Miasto, Jeżyce, Grunwald, Wilda) oraz kilkadziesiąt osiedli samorządowych.<br clear=left>
+[[Aglomeracja]] poznańska składająca się z autonomicznych miast (jurydyk) mających różnych właścicieli: Poznań, Ostrów, Ostrówek, Środka, Chwaliszewo, Łacina, została zintegrowana w jeden organizm miejski w latach [[1793]]-[[1800]]. Szybko rosnące miasto pochłonęło nastepnie sąsiednie miesjcowości Grunwald, Łazarz, Górczyn, Jeżyce, Wilda, Winogrady, Junikowo, Piątkowo i Rataje. Dzisiaj Poznań podzielony jest na 5 dzielnic posiadających nie posiadających odrębności administracyjnej ale posiadających część instytucji gminnych (Stare Miasto, Nowe Miasto, Jeżyce, Grunwald, Wilda) oraz kilkadziesiąt osiedli samorządowych.<br clear=left>
 {{msg:MediaWiki:Poznań}}
 == Historia ==
@@ Linia 78: / Linia 78: @@
 *terasa VII - wysokość 71-73m n.p.m. (wys. względna 19m do 20m nad średnim poziomem rzeki), szerokość 1km - 2km, zaś spadek 5&permil; na brzegu prawym i 7&permil; na lewym. Od niższych poziomów oddzielał ją niegdyś ostry próg, lecz podczas prac ziemnych prowadzonych podczas rozbudowy miasta został on silnie złagodzony, jej dno stanowi [[glina]] zwałowa. W śródmieściu obejmuje obszar między placem Wolności a Dworcem Głównym PKP. Na niej leżą dzielnice: Wilda, Starołęka, Naramowice i część Śródmieścia.
-Na terenie miasta zaznaczają się również głębokie doliny dopływów Warty. Ogółem przez Poznań przepływa około 100 cieków wodnych o łącznej długości około 200 km z czego 15 km przypada na Wartę.
+Na terenie miasta zaznaczają się również głębokie doliny dopływów Warty. Ogółem przez Poznań przepływa około 100 cieków wodnych o łącznej długości około 200 km z czego 15 km przypada na Wartę. Wszystkie są pozaklasowe
 <div style="float:right;margin-left:10px">
@@ Linia 86: / Linia 86: @@
 <br>Na brzegu prawym przebieg dolin wytycza oś NE-SW, są one stosunkowo szerokie i silnie zabagnione lub zajęte przez jeziora (np. Cybina przepływa przez jez. Swarzędzkie) lecz w pobliżu ujścia silnie się zwężają i pogłębiają (Cybina wrzyna się w IV terasę na 12m, a spadek wynosi do 10&permil;. Dopływami (od południa) są: Kopel, Cybina (9 km w mieście, największa z nich, w jej dolnym odcinku powstało zaporowe jezioro Maltańskie powyżej którego dolinę zajmuje klin zieleni o charakterze parkowym i leśnym obejmujący między innymi Nowe ZOO), Główna (6 km w mieście), Głuszynka (7 km w mieście) oraz Struga Koźlanka.<br>Liczne dopływy i podział głównego nurtu Warty na wiele odnóg (do dziś zachowały się dwie obejmujące wyspę Ostrów Tumski, lecz kiedyś takie dzielnice jak: Piaski, Czartoria, Chwaliszewo czy Rybaki stanowiły osobne wyspy. Te zmiany zachodziły zarówno ze względu na naturalne procesy meandrowania rzeki, ale również, a nawet przede wszystkim wskutek prowadzonych prac hydrologicznych) tworzyły izolowane fragmenty wyższych teras tworząc tzw. "góry". Do dziś zachowała się góra Przemysława i wzgórze św. Wojciecha, a zniwelowano Muszą Górę (teren obecnego pl. Wolności) i górę św. Marcina (pozostałością po niej jest silne opadanie ulicy św. Marcin na wschód za kościołem i dużo słabsze na Zachód.
 <br>Położenie Poznania miało swoje uzasadnienie w powyższych warunkach geograficznych, doliny Bogdanki oraz Cybiny i Głównej stanowiły najdogodniejszą drogę ze wschodu na zachód pozwalając łagodnie zejść na dno Warty, która w tym miejscu dzieląc się na wiele odnóg tworzyła bród. Wraz z rozwojem miasta niwelowano różnice wysokości względnych zasypując obniżeniia terenu materiałem z wzniesień. Silnie zmieniono również sieć hydrograficzną miasta. Nie tylko zredukowano liczbę odnóg Warty, ale również zasypywano małe cieki, a niektóre jak dolny bieg Bogdanki, Sengankę czy Wierzbak wprowadzono do miejskiej kanalizacji. Mimo to dna dolin tych dopływów nadal stanowią tak ważne kliny zieleni.
+W Poznaniu znajduje się również niemal 200 zbiorników wodnych o zróżnicowanej wielkości (około 50 większych). Wśród nich jedynie Jezioro Maltańskie ma II klasę czystości wód.
+<br>Na lewym brzegu Warty:
+W dolinie Bogdanki znajdują się dwa największe zbiorniki naturalne:
+*Jezioro Kierskie - 285 ha
+*Jezioro Strzeszyńskie - 35 ha
+W tej samej dolinie znajdują się również zbiorniki sztuczne:
+*Jezioro Rusłaka
+*Stawy Strzeszyńskie - 37 ha
+W dolinie Strumienia Junikowskiego znajduje się 15 glinianek z których największe są:
+*Staw Rozlany - 11,7 ha
+*Staw Baczkowski - 10,3 ha
+*Staw Świerczewo - 6,7 ha
+W północnej części lewobrzeżnego Poznania znajduje się naturalne Jezioro Umultowskie - 3 ha
+Na prawym brzegu Warty:
+<br>W dolinie Cybiny:
+*Jezioro Maltańskie - 67,5 ha - największy sztuczny zbiornik Poznania
+*Staw Kajka - 4,3 ha
+*stawy retencyjne na Cybinie
+Wody podziemne:
+<br>Na terenie Poznania znajdują się bogate zasoby wód podziemnych w warstwach [[trzeciorzęd|trzecio-]] i [[czwartorzęd|czwartorzędowych]] oraz [[wody termalne|termalnych]] [[wody artezyjskie|wód artezyjskich]] o temperaturze 45&deg;C - 51&deg;C znajdujące się na głębokościach 1100 - 1300m oraz termalnych wód bogatych w substancje mineralne o temperaturze 150&deg;C na głębokości 4000 m.
 Bardzo ciekawą strukturą w granicach miasta są położone na lewym brzegu Warty, na Morasku, [[krater]]y będące pozostałością po uderzeniu [[Meteoryt|Meteorytu]] Moraskiego. Pierwszą bryłę znaleziono [[12 listopada]] [[1914]]. Miała ona długość 45 cm i wagę 77,5 kg. Obecnie szacuje się, że uderzenie maiło miejsce w [[IV tysiąclecie p.n.e.|IV tysiącleciu p.n.e.]] a żelazny [[bolid]], zanim rozpadł się podczas lotu przez [[atmosfera|atmosferę]] miał masę około 80 ton. Do dziś widoczne jest siedem kraterów, z czego sześć jest zalanych wodą. Znajdują się one w utworzonym [[24 maja]] [[1976]] rezerwacie "Meteoryt Morasko" obejmującym 55 ha. Rezerwat utworzono w celu ochrony kraterów oraz fragmentu lasu grądowego z rzadkimi gatunkami roślin i zwierząt. Na terenie rezerwatu znajduje się również najwyższe wzniesienie miasta - Góra Moraska (154 m n.p.m.)
@@ Linia 106: / Linia 128: @@
 **najbardziej pogodne miesiące - sierpień i wrzesień
 **najbardziej pochmurne miesiące - listopad i grudzień
+===Użytkowanie gruntów===
+*Tereny zabudowane zajmują 106,69 km<sup>2</sup> co stanowi 41% powierzchni miasta.
+*Tereny zielone zajmują 72 km<sup>2</sup> co stanowi 27% powierzchni miasta. Z tej liczby 52% to lasy. Formują one cztery, wspomniane już wyżej, kliny zieleni: golęciński (w dolinie Bogdanki), cybiński w dolinie Cybyny), naramowicki (w północnej części lewobrzeżnego Poznania, w dolinie Warty i Różanego Potoku) oraz dębiński (w południowej części miasta, na lewym brzegu Warty). W obrębie miasta znajdują się dwa rezerwaty oraz 20 obszarów przyrodniczo-cennych.
+*Grunty wykorzystywane rolniczo zajmują 57,6 km<sup>2</sup> co stanowi 21,6% powierzchni miasta. Są to grunty o IV - VI klasie.
 == Ludność ==
+Według spisu z maja [[2002]] Poznań na 578 900 mieszkańców (piąte miejsce w kraju) z czego 309 000 stanowią kobiety (54%) w związku z czym na 100 mężczyzn przypada 114 kobiet. Poznaniacy stanowią 17,3% mieszkańców [[wojewódctwo wielkopolskie|wojewódctwa wielkoolskiego]] i 1,5% mieszkańców [[Polska|Polski]].
+<br>Współczynnik dzietności wynosi 1,1 (dla zastępowalności pokoleń powinien wynosić 2,1)
+<br>Strutura wiekowa:
+*wiek przedprodukcyjny (do 17 roku życia) - 103,4 tys. (17,9%) osób
+*wiek produkcyjny (17 - 59 kobiety, 64 mężczyźni) - 381,6 tys. (65,9%) osób
+*wiek poprodukcyjny (60/65 lat i więcej) - 93,8 tys. (16,2%) osób
 === Poznań w Królestwie Polskim ===
 *[[1600]]: 20.000 mieszkańców
 *ok [[1650]]: 200-300 [[szkocja|Szkotów]] po wojnie polsko-[[szwecja|szwedzkiej]]