Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzanie nowych podstawionych pochodnych guanidyn o ogól¬ nym wzorze 1, w którym R, i R5 oznaczaja atomy chlorowca, grupe trójfluorometylowa albo cyjanowa, R2 i Re oznaczaja atomy wodoru lub chlorowca, R3 i R4 oznaczaja atom wodoru lub nizsza grupe alkilowa oraz soli addacyjnych tych zwiazków z farmaceutycznie dopuszczalnymi kwasami.Solami tych zwiazków z kwasami moga byc na przyklad azotan, chlorowodorek, metylosiarczan i po¬ dobne.Zwiazki otrzymywane sposobem wedlug wynalazku sa na ogól krystalicznymi produktami stalymi o zabarwieniu od bialego do jasno-zóltego, w niewielkim stopniu rozpuszczalnymi w wodzie oraz w nizszych alkoholach i nierozpuszczalnymi w benzenie, toluenie oraz chloroformie.Nowe zwiazki wytwarza sie przez reakcje zwiazku o wzorze 2, w którym R!, R2, R3 maja wyzej podane znaczenie, a X oznacza anion farmaceutycznie dopuszczalnego kwasu ze zwiazkiem o wzorze 3 w którym R4, R5, i R6 maja wyzej podane znaczenie, w obecnosci, w wodnym roztworze rozpuszczalnego w wodzie, organicznego rozpuszczalnika.Nowymi zwiazkami otrzymanymi sposobem wedlug wynalazku sa: azotan 1,3-bis/4-chlorobenzyloideno- amino/-guanidyny, t.t-198°C, chlorowodorek l,3,-bis/4-chlorobenzylidcnoamino/guanidyny t.t-295°C, metylo- siarczan l,3-bis/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny t.t.-216-224°C, azotan l,3-bis/4-bromobenzylidenoami- no/guanidyny t.t.-178-180°C, azotan/l,3-bis/3,4-dwuchlorobenzylidenoamino/guanidyny t.t-195-196°C, azotan l,3-bis/4-cyjanobenzylidenoamino/guanidyny t.t-205-210°C, chlorowodorek 1,3-bis/4-cyjanobenzyli- denoamino/guanidyny t.t.-212-214°C, azotan l,3-bis/4-chloro-a-metylobenzylidenoamino/guanidyny t.t-215°C, chlorowodorek l,3-bis/4-chloro-a-metylobenzylidenoamino/guanidyny t.t-276-278°C, chlorowo¬ dorek l-/4-bromobenzylidenoamino/-3-/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny o temp. topnienia 286-288 C.Nowe zwiazki wytwarzane sposobem wedlug wynalazku sa bardzo aktywnymi czynnikami przeciw pier¬ wotniakom w organizmach zwierzat cieplokrwistych. Na przyklad, zwiazki te wykazuja aktywnosc przeciw koksydiozie wobec Eimeria tenella, co stwierdzono za pomoca nastepujacej próby: zwierzetami doswiadczalnymi byly mlode koguty z gatunku krzyzówki Petersona, majace po siedem dni i w przyblizeniu jednakowa wielkosc i wage. Koguty podzielone na grupy i kazda grupe umieszczono w oddzielnej klatce z drzwiczkami z drutu.2 89 014 Nastepnie ptakom podawano lecznicza i kontrolna diete na dwa dni przed zaszczepieniem utrzymujac je wciaz w niezakazonych pomieszczeniach. Podczas calego okresu trwania prób ptaki jadly i pily ad libitum. Grupy kontrolne utrzymywano na standardowej nieleczniczej diecie dla kurczat typu handlowego. Grupy doswiadczalne utrzymywano na tej samej diecie, w której rozprowadzono w sposób jednolity sprawdzany zwiazek o scisle okreslonym stezeniu. Kurczeta zaszczepione jednorazowo doustnie zarodnikami cecystami Eimaris tennella.Liczba cecystów zaszczepiona bezposrednio do wola wszystkich kurczat wzietych do prób byla wystarczajaca, aby spowodowac duza smiertelnosc u nieleczonych ptaków kontrolnych. Ilosc niezbedna do spowodowania duzej smiertelnosci ustalono przed okresem zaszczepien przez podawanie stopniowanych ilosci cecystów porów¬ nawczych ptakom. W siedem dni po zaszczepieniu zakonczono próby i zastosowano stopien smiertelnosci w kazdej grupie ptaków. Wyniki prób przedstawione w tablicy 1 wskazuja przekonywujaco, ze badane zwiazki sa bardzo efektownymi czynnikami przeciw kokcydiozie. Próby te przedstawiaja wyniki uzyskane przy laborato¬ ryjnie wywolanych ostrych stanach. W zwyklych warunkach polowych powinny wystarczac mniejsze stezenia wymienionych zwiazków.Tablica 1 Zwiazek 1,3-bis/4-chloro- benzylidenoamino/ guanidyna 1,3-bis/4-chloro- benzylidenoamino/ guanidyna 1,3-bis/4-chloro- benzylidenoamino/ guanidyna 1,3-bis/4-bromoben- zylidenoamino/ guanidyna 1,3-bis/4-chloro- a-metylobenzylideno- amino/guanidyna l,3-bis/3,4-dwu- chlorobenzylideno/ guanidyna l,3-bis/4-cyjano benzylidenoamino/ guanidyna 1,3-bis/4-jodoben- zylidenoamino/ guanidyna Sól azotan metylosiarczan chlorowodorek azotan azotan azotan azotan chlorowodorek Czesci na milion w diecie (w odniesieniu do wolnej zasady) 0 45 0 45 0 7,5 0 0 60 250 0 60 0 60 0 Liczba doswiadczalnych ptaków 100 70 70 40 39 40 40 % pozostalych przy zyciu 32 77 96 100 28 59 90 98 1 45 75 100 45 80 95 40 80 100 100 80 100 0 9589 014 3 Zwiazek l,3-bis/4-fluorobenzyli- denoamino/guanidyna 1,3-bis/4-trójfluoro- metylobenzylidenoamino/ guanidyna Sól azotan chlorowodorek Czesci na milion w diecie (w odniesieniu do wolnej zasady) 0 93 0 120 Liczba doswiadczalnych ptaków % pozostalych przy zyciu 45 80 70 100 Zwiazki otizymywane sposobem wedlug wynalazku wykazuja duza aktywnosc równiez wobec innych gatunków wywolujacych kokcydioze u kurczat. Na przyklad l,2-bis/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyna calkowicie zabezpiecza poddane jej dzialaniu kurczeta, przed smiertelnoscia spowodowana przez Eimeria ne- catrix i przeciwdziala maleniu przyrostów wagi spowodowanemu E.Acervulina, E.brunetti, lub E.niveti. Metody doswiadczalne sa w zasadzie identyczne do poprzednio omówionej z odpowiednimi modyfikacjami. Przyrosty wagi ustalone po uplywie siedmiu dni od jednorazowego doswiadczalnego zaszczepienia okreslonym gatunkiem wywolujacym koksydioze. Wyniki przedstawione sa w tablicy 2.Tablica 2 Aktywnosc przeciw kokcydiozie l,3-bis/4-chlorobenzlideno/-guanidyny Eimeria Spp. necetrix acerwuline brumeti maxima nivati Czesci na min w diecie 0 0 45 0 0 45 0 45 Liczba ptaków 19 % pozostalych przy zyciu 21 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 95 100 100 100 % kontrolny przyrostu wagi 31 80 103 57 99 76 100 95 58 101 95 100 52 86 91 100 Sól metylosiarczan azotan chlorowodorek chlorowodorek chlorowodorek Zwiazki otrzymywane sposobem wedlug wynalazku moga byc stosowane z róznymi nosnikami, a takze w róznych postaciach przy róznych sposobach i srodkach podawania lub rozpuszczania, w celu zmniejszenia, nie¬ dopuszczenia, kontrolowania, leczenia, poprawy lub uzdrowienia w przypadkach infekcji pierwotniakowych wrazliwych organizmów. Jedna z takich infekcji jest kokcydioza, choroba wywolana pasozytniczymi pierwot- _ niakami, szeroko rozpowszechnione wsród zwierzat powodujacy wieksze straty ekonomiczne wsród zwierzat4 89 014 domowych i dzikich w umiarkowanych klimatach niz jakakolwiek inna choroba wywolana przez pierwotniaki.Kokcydioza jest najpowazniejsza pasozytnicza zwierzeca choroba kurczat, spowodowana przez pierwotniaki gatunku Eimeria. Jest ona równiez powazna choroba innych zwierzat domowych takich jak indyki, owce, bydlo i swinie.Kompozycje zawierajace nowe zwiazki i nowe zwiazki sa aktywne w odniesieniu do cieplokrwistych zwie¬ rzat jako czynniki przeciw malaryczne. Wypróbowane na myszach w ilosciach od 150 mg/kg do 300 mg/kg wykazuja aktywnosc porównywalna z chinina. Chociaz na ogól najbardziej praktycznym sposobem bedzie po¬ dawanie zwiazków przeciw kokcydiozie razem z pokarmem lub woda do picia, to jednak zwiazki te mozna równiez podawac w postaci tabletek, napojów, kapsulek itp. badz tez za pomoca zastrzyków. Te ostatnie sposoby podawania sa oczywiscie mniej praktyczne w przypadku leczenia duzych grup zwierzat niz w przypadku leczenia ograniczonej liczby zwierzat, lecz sa one zupelnie praktyczne w uzyciu na mala skale lub w indywidual¬ nych przypadkach.Karme ze zwiazkami otrzymywanymi sposobem wedlug wynalazku przygotowuje sie zwykle przez sta¬ ranne wymieszanie okolo 0,0005 do 0,05% wagowych, korzystnie okolo 0,0015 do 0,015% wagowych czynnego zwiazku z pozywnie zestawionym pokarmem zwierzecym, jak na przyklad pokarm dla kurczat opisany w przykladach podanych dalej.Jesli pozadane jest przygotowanie koncentratu lub mieszanki która nastepnie rozprowadza sie w pokarmie w ilosciach okreslonych podanymi wyzej granicami stezenia, to na ogól miesza sie okolo 1% do 25%, korzystnie okolo 3% do 10% wagowych leku z jadalnym nosnikiem organicznym lub nieorganicznym jak na przyklad maczka kukurydzowa lub kukurydza i maczka sojowa, albo alfaalfa, albo sole mineralne zawierajace niewielkie ilosci jadalnego rozdrobnionego oleju takiego jak na przyklad olej kukurydzowy lub olej sojowy. W ten sposób przygotowane mieszanki mozna nastepnie dodawac do calkowitego pokarmu dla drobiu.Nizej podane przyklady ilustruja sposób wedlug wynalazku.Przyklad L Wytwarzanie chlorowodorku l-amino-3-/4-chlorobenzylidenoamido/guanidyny Do roztworu 2,6 g chlorowodorku 3-/4-chlorobenzylideno/tiokarbazymidynianu metylu w 10 ml wrzacego absolutnego etanolu dodaje sie 0,6 g hydratu hydrazyny. Mieszanine reakcyjna oziebia sie w lodzie i osad chlorowodorku l-amino-3-/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny usuwa przez odsaczenie.Podobnie w reakcji metylosiarczanu 3-/4-bromobenzylideno/-tiokarbazymidynianu metylu, jodowodorku 3-/4-cyjanobenzylideno/tiokarbazymidynisnu etylu i bromowodorku 3-/3,4-dwuchlorobenzylideno/tiokarbazy- midynianu propylu z hydratem hydrazyny otrzymuje sie odpowiednio metylosiarczan l-amino-3/4-bromobenzy- lidenoamino/guanidyny, jodowodorek 1 -amino-3-/4-cyjanobenzylidenoamino/guanidyny i bromowodorek l-amino-3-/3,4-dwuchlorobenzylodenoamino/guanidyny.Reakcja 4-chIorobenzaldehydu z czterokrotnym molowo nadmiarem chlorowodorku dwuaminoguanidyny we wizadym 90% etanolu daje równiez chlorowodorek l-amino-3-/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny oraz niewielka ilosc chlorowodorku l,3-bis-/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny.Przyklad II. Wytwarzanie chlorowodorku l-/4-bromobenzylidenoamino/-3-/4-chlorobenzylide- noamino/guanidyny.Roztwór 1,85 g 4-bromobenzaldehydu w 10 ml etanolu dodaje sie do roztworu 2,48 g chlorowodorku l-amino-3-/4-chlorobenzylidenoamino/guanidyny w 25 ml wrzacego 95% etanolu. Mieszanine reakcyjna oziebia sie, odsacza wydzielony produkt i szuszy na powietrzu, otrzymuje sie produkt o temp. topnienia 286°—288°.Uzór 3 PL PL PL PL