Uprawniony z patentu: Robert Bosch GmbH, Stuttgart (Republika Fede¬ ralna Niemiec) Elektroniczny uklad sterowania wtryskiwacza do silnika spalinowego Przedmiotem wynalazku jest elektroniczny uklad sterowania przeznaczonego do silnika spalinowego wtryskiwacza, zawierajacego przynajmniej jeden elektromagnetyczny zawór wtryskowy, który jest otwierany prostokatnym impulsem elektrycznym synchronicznie z obrotami walu korbowego i po¬ zostaje otwarty przez okres ustalany przez uklad sterowania w zaleznosci od przynajmniej jednej wielkosci roboczej silnika, zwlaszcza w zaleznosci od cisnienia w rurze ssacej.Przy zastosowaniu takiego wtryskiwacza ilosc paliwa wprowadzana w cylinder silnika podczas kazdego suwu ssania moze zostac bardzo dokladnie dostosowana do warunków pracy silnika, zwlaszcza do predkosci obrotowej i do obciazenia silnika.Daje to te zalete, ze mozna ustalic bardzo male wydzielanie spalin przez silnik. Regulacja taka na¬ stepuje w stanie rozgrzanym silnika, gdy pracuje on juz od dluzszego czasu i jest na skutek tego w górnym zakresie temperatur, ograniczanym przez uklad chlodzenia. Gdy jednak silnik jest w czasie rozruchu w stanie zimnym, prawidlowa prace przy biegu jalowym mozna zapewnic tylko wtedy, gdy ilosc paliwa dostosowana do cylindra przy kazdym suwie ssania zostanie znacznie zwiekszona by doprowadzic do silnika mieszanke bogatsza w porównaniu z potrzebami silnika po osiagnieciu odpowiedniej temperatury pracy.Znane sa elektronicznie sterowane wtryskiwacze paliwa, które maja czujnik temperatury umiesz- 20 25 30 2 czony w glowicy cylindra silnika chlodzonego po¬ wietrzem, sluzacy do znacznego wzbogacania mie¬ szanki paliwowo-powietrznej w czasie rozgrzewa¬ nia silnika, czyli w czasie od rozruchu silnika w stanie zimnym do osiagniecia temperatury pra¬ cy. Stosowany w takim wtryskiwaczu elektronicz¬ ny uklad sterowania zawiera monostabilny prze- rzutnik wyzwalany przy kazdym obrocie walu kor¬ bowego, posiadajacy tranzystor wejsciowy i tran¬ zystor wyjsciowy oraz pojemnosciowy lub induk¬ cyjny obwód sprzezania zwrotnego, którego zasob¬ nik elektrycznej energii wraz z napieciami i pra¬ dami, zmieniajacymi sie w zaleznosci od para¬ metrów pracy silnika (temperatura powietrza, cis¬ nienie w rurze ssacej i ilosc obrotów) ustalaja czas trwania impulsów otwierajacych zawory wtrys¬ kowe.W znanym ukladzie sterowania temperatura pra¬ cy mierzona jest za pomoca umieszczonego w obie¬ gu chlodzenia lub w glowicy cylindra opornika, który ma dodatni lub ujemny wspólczynnik tem¬ peraturowy i jest wlaczony w obwód kolektora tranzystora wyjsciowego przerzutnika sterujacego.W innym znanym ukladzie za przerzutnikiem ste¬ rujacym wlaczony jest obwód mnozacy, który przedluza przychodzacy z przerzutnika impuls pod¬ stawowy o wspólczynnik zmienny w zaleznosci od temperatury, przez co zostaje przedluzony czas otwarcia zaworów wtryskowych. 8142781427 15 30 W wielu typach silników okazuje sie, ze po zimnym rozruchu potrzebna jest stosunkowo boga¬ ta mieszanka w czasie biegu jalowego aby utrzy¬ mac prace silnika i zapobiec zatrzymywaniu sie silnika oraz aby ponadto zapewnic dobra reakcje 5 na raptowne otwieranie przepustnicy.Juz po krótkim czasie pracy silnika, okolo 5—30 sek., zwykle po 20 sek., wzbogacenie mieszan¬ ki nie jest juz potrzebne. Wielokrotnie ilosc pali¬ wa mozna zmniejszyc o polowe. Jesli jednak silnik nadal pracuje na bogatej mieszance powoduje to juz po krótkim czasie zanagarowanie swiec i na skutek tego pogorszenie zaplonu. Ponadto w spali¬ nach odprowadzana jest niedopuszczalnie duza ilosc niespalonego paliwa.Wady te mozna zmniejszyc przez przelaczenie ukladu sterowania w okresie wymienionym 5 do 30 sek. na znacznie mniejsza, odpowiadajaca pra¬ cy ciaglej silnika lub do niej zblizona ilosc paliwa 20 doprowadzana podczas wtrysku.Zadaniem wynalazku jest stworzenie elektro¬ nicznego ukladu sterowania, który zapewnia wy¬ starczajaco szybkie zubozenie mieszanki. 25 Zadanie to zostalo rozwiazane wedlug wynalaz¬ ku w ten sposób, ze zastosowany jest czlon czaso¬ wy nastawiony na 5 do 30 sek. na przyklad na 20 sek., który przez ten czas oddzialuje na czas trwania impulsu przedluzajac go i jest wlaczany przez rozruch silnika.Taki czlon czasowy, przelaczony po rozruchu silnika z mieszanki bogatej na uboga moze byc wykonany w rózny sposób, na przyklad jako elek¬ tryczny, elektroniczny, termoelektryczny, mecha- 3g niczny, hydrauliczny lub pneumatyczny. Istotne jest przy tym jednak, by przelaczenie nastepowalo przez zamykanie lub otwieranie wlacznika, na przyklad zestyku lub tranzystora lub tez przez skokowa zmiane opornosci. Szczególnie korzystne jest gdy czlon czasowy jest tak zbudowany, ze po¬ woduje zmiane czasu trwania impulsu od duzej wartosci poczatkowej do wartosci potrzebnej przy temperaturze pracy ciaglej. Takie przeprowadzane w sposób ciagly zubozenie mieszanki odbywa sie w prosty sposób przy takim ukladzie sterowni- 45 czym, przy którym impuls otwierajacy zawory wtryskowe sklada sie z impulsu podstawowego, dostosowanego do przynajmniej jednej wielkosci roboczej oraz z impulsu wydluzajacego, który jest wytwarzany w obwodzie mnozacym i jest wiekszy m niz impuls podstawowy o wspólczynnik zmienny od 0 do 5. W takim przypadku czlon czasowy od¬ dzialuje zwiekszajaco na ten wspólczynnik.W korzystnym przykladzie wykonania urzadze¬ nia wedlug wynalazku czlon czasowy zawiera M pierwszy tranzystor oraz drugi tranzystor o tym samym typie przewodnictwa, przy czym pierwszy tranzystor ma zarówno w obwodzie emitera jak i w obwodzie kolektora opornik i jest utrzymy¬ wany w stanie zablokowania przez opornik bazy 60 wlaczony równolegle do zlacza emiter-baza i do opornika emiterowego, przy czym jego baza, przy¬ kladowo poprzez diode, jest polaczona z wlaczni¬ kiem rozruchowym, przeznaczonym do uruchomie¬ nia rozrusznika a ponadto jest polaczona z jedna 65 40 z elektrod okreslajacego czas kondensatora, które¬ go druga elektroda jest przylaczona do kolektora drugiego tranzystora.W znanych ukladach sterowniczych opisanego typu obwód mnozacy zawiera ladowany kondensa¬ tor wlaczony w szereg z opornikiem emiterowym i z przejsciem emiter-kolektor tranzystora wtórni¬ ka emiterowego, oraz tranzystor ladowania przy¬ laczony kolektorem do drugiej elektrody ladowa¬ nego kondensatora. Jesli czlon czasowy jest zbu¬ dowany w opisany wyzej sposób, ciagle zmniejsza¬ nie wspólczynnika wydluzenia obwodu mnozacego uzyskuje sie przez to, ze wedlug innego przykladu wykonania urzadzenia wedlug wynalazku, kolek¬ tor drugiego tranzystora jest polaczony z baza tranzystora ladowania, na przyklad przez diode sprzegajaca i ewentualnie przez polaczony z nia szeregowo opornik, przy czym do zlacza emiter— baza tranzystora ladowania i do opornika emite¬ rowego przylaczony jest równolegle opornik, który w polaczeniu z tranzystorem stanowiacym bram¬ ke I utrzymuje podczas impulsu podstawowego okreslony potencjal bazy tranzystora ladowania.Przedmiot wynalazku jest opisany przyklado¬ wo na podstawie rysunku, na którym fig. 1 przed¬ stawia schemat ukladu sterowania wtryskiwacza silnika spalinowego, fig. 2 — wykres czasowy dzia¬ lania czlonu czasowego nalezacego do ukladu z fig. 1, fig. 3 — czlon czasowy dzialajacy w po¬ dobny sposób a fig. 4 — odmiane czlonu czasowe¬ go pokazanego na fig. 1.Wtryskiwacz paliwa z fig. 1 jest przeznaczony do zasilania czterocylindrowego silnika spalinowe¬ go 11, którego swiece zaplonowe 12 sa polaczone z nieprzedstawionym wysokonapedowym ukladem zaplonowym.W bezposrednim poblizu nieprzedstawionych za¬ worów wlotowych, nalezacych do poszczególnych cylindrów silnika, na polaczonych z tymi cylindra¬ mi króccach odgaleznych rury ssacej 13 umieszczo¬ ne sa uruchamiane elektromagnetycznie zawory wtryskowe 14. Kazdy zawór wtryskowy przewo¬ dem paliwowym 15 jest polaczony z rozdzielaczem 16 paliwa. W rozdzielaczu i w przewodach paliwo¬ wych 15 paliwo jest utrzymywane za pomoca na¬ pedzanej elektromechanicznie pompy 7 pod stalym w przyblizeniu cisnieniem okolo trzech atmosfer, regulowanym za pomoca regulatora cisnienia 1& Kazdy z zaworów wtryskowych 14 zawiera nie- przedstawione uzwojenie magnesujace, którego je¬ den koniec jest przylaczony do masy, a drugi przez przewód przylaczeniowy 19 polaczony jest z jed¬ nym z czterech oporników 20.W przedstawionym przykladzie wykonania wszystkie cztery zawory wtryskowe sa otwierane w kolejnosci zsynchronizowanej z obrotami walu korbowego. Wiaze sie to z elektrycznym impulsem otwierajacym Ig, który ustala okres otwarcia za¬ woru wtryskowego i na czas wtrysku czyni prze¬ wodzacym stopien mocy 22 opisanego ponizej do¬ kladnie ukladu sterujacego.Elektroniczny uklad sterujacy jako glówne czes¬ ci ma przerzutnik jednostabilny 25, odwracacz fa¬ zy 26 wlaczony za nimi obwód mnozenia 27 i bramke LUB 28, za która wlaczony jest stopien81427 6 mocy 22 a ponadto czlon czasowy 39 wedlug wy¬ nalazku. Przerzutnik 25 zawiera tranzystor wej¬ sciowy 31 i przylaczony baza do jego kolektora tranzystor wyjsciowy 33.Kolektor tranzystora wyjsciowego jest polaczony ze wspólnym przewodem plusowym 33 poprzez uzwojenie pierwotne transformatora 36 z regulo¬ wanym rdzeniem 37. Rdzen ten przez uklad dzwig¬ ni 38 jest polaczony z riieprzedstawiona na rysun¬ ku membrana puszki cisnieniowej 33, która jest umieszczona na rurze ssacej 13 za przedstawiona peiaiem 40 przepustnica 41, patrzac w kierunku ssania.Tranzystor wejsciowy 31 przerzutnika 25 w sta¬ nie spoczynkowym przerzutnika jest utrzymywany w stanie przewodzenia przez opornik 31 laczacy jego baze ze wspólnym przewodem plusowym 33.Przez diode 44 do jego bazy jest ponadto przyla¬ czone uzwojenie wtórne 45 transformatora 36, przy czym drugi wolny koniec uzwojenia wtórnego jest polaczony z punktem polaczenia dwóch, stanowia¬ cych dzielnik napieciowy, oporników 46 i 47.Aby przerzutnik 25 wprowadzac w stan niesta¬ bilny synchronicznie z obrotami walu korbowego silnika 11 na czas trwania impulsu podstawowego In, z walem krzywkowym 50 silnika sprzezona jest krzywka 51, wspólpracujaca ze stykiem rucho¬ mym 53 lacznika, polaczonym z przewodem minu¬ sowym 52 nieprzedstawionego zródla zasilania, przy czym nieruchomy styk 54 wymienionego lacz¬ nika jest przylaczony do opornika 55 i do konden¬ satora 53. Z drugiaj strony kondensator ten jest polaczony przez opornik 57 z przewodem minuso¬ wym 52 i przez diode 58 z baza tranzystora wej¬ sciowego 31. Gdy styk ruchomy 53 znajduje sie w przedstawionym polozeniu rozwarcia kondensa¬ tor 56 laduje sie przez oporniki 55 i 57 do napiecia zasilajacego, istniejacego pomiedzy przewodem mi¬ nusowym 52 i przewodem plusowym 33. Gdy na¬ stepnie styk ruchomy 53 jest przyciskany przez krzywke 51 do styku nieruchomego 54 i laczy do¬ datnie naladowana elektrode kondensatora 56 z potencjalem ujemnym, baza tranzystora 31 do¬ staje silnie ujemny potencjal, przez co tranzystor ten zostaje zablokowany a w stan przewodzenia przechodzi tranzystor wyjsciowy 32.Plynacy przez uzwojenie pierwotne 35 prad ko¬ lektora tranzystora wyjsciowego 33 indukuje w uzwojeniu wtórnym napiecie, utrzymuje nadal zablokowanie tranzystora 31, przy czym czas trwa¬ nia tego zablokowania jest zalezny od cisnienia pa¬ nujacego w rurze ssacej 13 silnika.Jesli cisnienie to przy. zamknietej lub prawie zamknietej przepustnicy 41 jest znacznie mniejsze od cisnienia atmosferycznego puszka cisnieniowa 39 podnosi rdzen 37 w kierunku pokazanym strzal¬ ka i zwieksza przy tym szczeline powietrzna w tranzystorze 33, na skutek czego indukcyjnosc uzwojenia pierwotnego 35 zostaje znacznie obnizo¬ na. Tranzystor wejsciowy 31 na skutek malego na¬ piecia indukowanego szybko wraca w poorzedni stan przewodzenia, przez co blokuje tranzystor wyjsciowy 32. Na skutek tego impuls podstawowy In istniejacy na kolektorze tranzystora wyjsciowe¬ go ma maly czas trwania okolo 1,2 m/sek.Gdy jednak pedal 40 jest przycisniety, a przez to przepustnica 41 jest otwarta, nawet przy duzych obrotach za przepustnica istnieje cisnienie, które jest tylko nieznacznie mniejsze od cisnienia atmo- 5 sferycznego. Poniewaz w takim przypadku rdzen 37 jest podniesiony tylko nieznacznie, uzwojenie pierwotne 35 ma duza indukcyjnosc co powoduje powolne narastanie pradu kolektora w uzwojeniu pierwotnym 35 i duzy czas trwania impulsu pod- 10 stawowego In, do 4,2 msek.W przedstawionym przykladzie wykonania im¬ puls podstawowy In jest zbierany z tranzystora wyjsciowego 32 przez odwracacz fazy 26 i poda¬ wany jest na obwód mnozenia 27, który wytwarza l5 bezposrednio po impulsie podstawowym impuls przedluzajacy Iv, o czasie trwania o regulowana wartosc wiekszym od czasu trwania impulsu pod¬ stawowego. Wartosc ta jest zmieniana w zaleznosci od warunków pracy silnika, na przyklad od tem¬ peratury wody chlodzacej.Obwód mnozenia zawiera ladowany kondensa¬ tor 60, tranzystor 61 ladowania, tranzystor 62 roz¬ ladowania i tranzystor przelaczajacy 63, którego emiter jest polaczony bezposrednio z przewodem minusowym 52. 25 Baza tranzystora 63 jest natomiast polaczona przez opornik 64 z przewodem minusowym oraz z jedna elektroda ladowanego kondensatora 60 jak równiez z kolektorem tranzystora 62 rozladowania.Baza tranzystora 62 jest przylaczona do punktu 30 polaczenia dwóch oporników 65, 66, stanowiacych dzielnik napiecia a emiter tranzystora 62 jest przez opornik 67 polaczony z wspólnym przewodem plu¬ sowym 33. Tranzystor 61 ladowania jest swym ko¬ lektorem przylaczony do drugiej elektrody lado- 35 wanego kondensatora 60. Tranzystor ten pracuje w ukladzie wtórnika emiterowego gdyz jego emi¬ ter przez opornik emiterowy 69 jest polaczony z przewodem plusowym 33 a jego baza jest pola¬ czona bezposrednio z kolektorem tranzystora 70 40 odwracacza fazy 26. Tranzystor 70 ma opornik 73 obciazenia a jego baza jest przez opornik 71 pola¬ czona z przewodem minusowym 52 oraz przez opornik 72 z kolektorem tranzystora wyjsciowe¬ go 33. 45 Z kolektorem tranzystora 70 przez pierwszy opornik sprzegajacy, polaczona jest baza tranzy¬ stora 75 bramki LUB 28, przy czym baza tego tranzystora jest ponadto polaczona przez opornik 77 z przewodem minusowym i przez drugi opornik 50 sprzegajacy 78 z kolektorem tranzystora 63 obwo¬ du mnozenia 27.Kolektor tranzystora 75 jest polaczony ze wspól¬ nym przewodem plusowym 33 przez opornik 79 natomiast opornik 80, wlaczony pomiedzy emiter 55 tego tranzystora a przewód minusowy, sluzy jako opornik uplywowy, do którego dolaczona jest baza tranzystorem mocy 81 typu n-p-n, który razem z tranzystorem mocy 82 typu p-n-p, tworzy stopien mocy 23. 60 Opisany dotychczas uklad jest w zasadzie znany.Jego dzialanie mozna zatem opisac w skrócie na¬ stepujaco. Gdy pracujacy silnik przy kazdym obro¬ cie walu korbowego powoduje jedno doprowadze¬ nie styku ruchomego 53 za pomoca krzywki 51 do 65 polozenia zwarcia przewodzacy w stanie spoczyn-81427 kowym tranzystor wejsciowy 31 zostaje zabloko¬ wany i w opisany juz sposób zostaje wytworzony impuls podstawowy In, którego czas trwania zale¬ zy od obrotów silnika i od polozenia przepustnicy.Podczas trwania impulsu podstawowego przewo- 5 dzacy w stanie spoczynkowym tranzystor 70 bram¬ ki I 26 jest zablokowany, na skutek czego tran¬ zystor 75 bramki LUB 28 jest wprowadzany w stan przewodzenia przez pierwszy opornik sprzegajacy 76 i wprowadza w stan .przewodzenia tranzystory 10 81 i 82. W stanie spoczynkowym potencjal kolek¬ tora tranzystora 61 jak równiez' potencjal kolekto¬ ra przewodzacego tranzystora 70 sa prawie równe potencjalowi przewodu minusowego 52. Napiecie Uc ladowanego kondensatora 60 jest zatem prak- 15 tycznie równe zeru.Jednak gdy tylko zaczyna sie impuls podstawo¬ wy In, potencjal bazy tranzystora 61, na skutek plynacego przez opornik 73 pradu bazy tranzystora 75, lezy prawie posrodku pomiedzy potencjalem przewodu plusowego 33 a wartoscia potencjalu przewodu minusowego, dzieki czemu tranzystor 61 daje staly prad ladowania na ladowany konden¬ sator 60. Podczas trwania impulsu podstawowego In napiecie Uc na kondensatorze 60 narasta linio¬ wo, jak to przedstawiono na fig. 2 dla odcinka cza¬ su od chwili tj rozpoczecia impulsu podstawowego do chwili t2 zakonczenia tego impulsu. Gdy tylko przy koncu impulsu podstawowego tranzystor 70 zaczyna znowu przewodzic, jego kolektor a na skutek tego i kolektor tranzystora 61 otrzymuje silnie ujemny potencjal, przez co ladunek zebrany na kondensatorze 60 daje silnie ujemny potencjal na baze tranzystora 63 i blokuje go az ladunek ten odplynie przez tranzystor 62. Tranzystor 62 zapew¬ nia, ze prad rozladowania ma stala wartosc. W wa¬ runkach pokazanych na fig. 2 rozladowanie trwa od chwili t2 do chwili tg, po czym tranzystor 63 ponownie jest w stanie przewodzenia. Poniewaz podczas zablokowania tranzystora 63 tranzystor 75 jest utrzymywany w stanie przewodzenia przez opornik sprzegajacy 78 i opornik kolektorowy 68, do impulsu podstawowego In dolacza sie impuls przedluzajacy Iv, który wraz z impulsem podsta¬ wowym In tworzy impuls sumacyjny Ig, okresla- 4» jacy czas otwarcia zaworu wtryskowego1 a zatem i ilosc wtryskiwanego paliwa.Tv Przy cieplym silniku wspólczynnik f= — ma Tn wartosc regulowana od 0 do 5, przy czym po wielu 50 praktycznych doswiadczeniach wartosc ta wynosi okolo jednosci. Przez Tv oznaczono czas trwania impulsu przedluzajacego Iv a przez Tn oznaczono czas trwania impulsu podstawowego In przerzut- nika25. 55 Poniewaz pozadane jest by bezposrednio po roz¬ ruchu silnika doprowadzic do niego Wiecej paliwa niz potrzeba gdy silnik pracuje juz od dluzszego czasu przewidziano wedlug wynalazku czlon cza¬ sowy 30, który elektronicznie przez czas okolo 60 20 sek. znacznie zwieksza objasniony wyzej wspól¬ czynnik przedluzenia f obwodu mnozenia 27, przy czym w przedstawionym przykladzie wykonania wspólczynnik ten pod koniec wymienionego okresu czasu maleje w sposób ciagly do wartosci, jaka ma 65 25 30 35 40 miec przy pracy ciaglej silnika i na tej wartosci jest utrzymywany.Elektroniczny czlon czasowy zawiera pierwszy tranzystor 85 i drugi tranzystor 86, który podobnie jak pierwszy tranzystor jest typu n-p-n i swoim emiterem, jest przylaczony do wspólnego przewodu minusowego 52 ukladu. Baza drugiego tranzystora 86 jest polaczona z emiterem pierwszego tranzysto¬ ra 85 oraz z opornikiem 87, którego drugie wypro¬ wadzenie jest polaczone z przewodem minusowym.Aby oba tranzystory w stanie spoczynkowym byly zablokowane pomiedzy baze pierwszego tran¬ zystora 85 a przewód minusowy 52 wlaczony jest opornik 88. Baza tego tranzystora jest ponadto po¬ laczona z kolektorem drugiego tranzystora 86 za pomoca kondensatora 89 o pojemnosci okolo 3 /uF, przy czym kolektor drugiego tranzystora 86 jest polaczony z przewodem plusowym przez opornik 90, a ponadto do kolektora tego przylaczone jest szeregowe polaczenie opornika 91 i diody 92, któ¬ rej anoda jest polaczona z baza tranzystora 61 la¬ dowania lub z kolektorem tranzystora 70. Baza pierwszego tranzystora 85, którego kolektor przez opornik 93 jest polaczony z przewodem plusowym 33, jest przez opornik 94 polaczona z wlacznikiem rozruchowym 96, którego drugi zacisk jest polaczo¬ ny z przewodem plusowym 33. Uklad jest przy tym taki, ze opornik 94 w punkcie P polaczony jest z koncem uzwojenia magnesujacego 97 nie- przedstawionego stycznika rozruchowego, który otrzymuje prad przy wcisnieciu wlacznika rozru¬ chowego 96 i uruchamia równiez nieprzedstawiony rozrusznik.Ponadto miedzy punktem polaczenia opornika 94 i diody 95 przylaczony jest opornik 98 polaczony z drugiej strony z przewodem minusowym 52.Gdy silnik jest uruchamiany i w tym celu zo¬ stanie zwarty wlacznik rozruchowy 96, pierwszy tranzystor otrzymuje prad bazy przez ten wlacz¬ nik, przez opornik 94 i diode 95 i zostaje wprowa¬ dzony w stan przewodzenia. Równoczesnie zaczy¬ na przewodzic równiez tranzystor 86.Na skutek tego, kondensator 89, który przed roz¬ poczeciem rozruchu jest naladowany do pelnego napiecia roboczego, rozladowuje sie, poniewaz przy przewodzeniu drugiego tranzystora 86 jego kolek¬ tor ma potencjal bliski potencjalowi przewodu mi¬ nusowego 52. Poniewaz opornik 91 ma wtedy rów¬ niez potencjal bliski potencjalowi przewodu minu¬ sowego, uzyskuje sie znacznie wiekszy prad lado¬ wania plynacy przez tranzystor 61 skoro tylko tranzystor 70 przejdzie w stan zablokowania pod¬ czas impulsu podstawowego In. Dzieki temu pod¬ czas rozruchu powstaje szereg impulsów przedlu¬ zajacych Iv o jednakowej dlugosci, które powo¬ duja odpowiednie przedluzenie czasu wtrysku i dla¬ tego ulatwiaja rozruch silnika.W praktycznym przykladzie wykonania wyzej okreslony wspólczynnik przedluzenia f wynosi w przyblizeniu 5 przy czasie trwania impulsu pod¬ stawowego 2,5 msek. na skutek czego impuls su¬ macyjny ma czas trwania Tg wynoszacy 15 msek. na kazdy wtrysk.W wybranym ukladzie czlonu czasowego 30 za¬ dbano o to, by po rozwarciu wlacznika rozrucho¬ wego 96 przez okolo 20 sek. wspólczynnik wydlu-81427 10 zenia byl wiekszy od wartosci potrzebnej przy pracy ciaglej, wynoszacej okolo fo=l, przy czym od duzej wartosci poczatkowej f = 5 wspólczynnik ten maleje w sposób ciagly do wartosci wlasciwej dla pracy ciaglej. Mianowicie gdy tylko zostanie zwolniony przycisk wlacznika rozruchowego 96, oba tranzystory 85 i 83 czlonu czasowego 30 daza do powrotu do stanu zablokowania, w którym wy¬ ladowany jeszcze przy rozwarciu wlacznika rozru¬ chowego kondensator W -znajduje-sie w 'stabilnym stanie pelnego naladowania.Do naladowania tego kondensatora potrzebny jest prad ladowania Ic, który jest w zasadzie ilo¬ razem sumy napiec emiter—baza* tranzystorów 85, 83 i opornosci 88. Ten prad ladowania jest w przy¬ blizeniu staly i ma na celu to, by potencjal kolek¬ tora tranzystora 86 narastal liniowo i osiagal po uplywie 20 sek. wartosc, przy której dioda 92 jest spolaryzowana zaporowo. Przy potencjale bazy tranzystora 61 rosnacym w kierunku dodatnim do¬ starczany przez ten tranzystor prad ladowania kondensatora 60 jednak jest mniejszy. Na skutek tego, napiecie Uc na kondensatorze w czasie im¬ pulsu podstawowego nastepnego po zwolnieniu wlacznika rozruchowego, na przyklad dla impulsu podstawowego zaczynajacego sie w chwili tl9 na¬ rasta wolniej niz dla poprzedniego impulsu pod¬ stawowego. Przy równych dlugosciach impulsów podstawowych ma to ten skutek, ze czas ladowa¬ nia zmniejsza sie odpowiednio, przez co maleje wspólczynnik wydluzenia f.Na fig. 2 dla impulsu podstawionego zaczynaja¬ cego sie w chwili t31 pokazany jest taki stan, przy którym wspólczynnik wydluzenia w ustalonym przez czlon czasowy 30 okresie 20 sek. sprowadzo¬ ny zostaje do wartosci fo=l, która jest wlasciwa dla dalszej pracy silnika.Nalezy jednak zaznaczyc, ze na fig. 2 skala cza¬ su dla ciagu impulsów jest bardzo scisnieta.W rzeczywistosci przy predkosci obrotowej bie¬ gu luzem wynoszacej 600 obrotów na minute czyli 10 obrotów na sekunde podczas tych 20 sek. ma miejsce 200 wtrysków, przy czym czas trwania jednego wtrysku przy progresywnym zmniejszeniu sie wspólczynnika wydluzenia f jest krótszy.Pokazany na fig. 1 uklad czlonu czasowego 30 stanowi korzystny przyklad rozwiazania, którego zalety polegaja na tym, ze okres czasowy 20 sek. jest utrzymywany niezaleznie od obrotów silnika i od dlugosci impulsu podstawowego In.Na fig. 3 pokazany jest znacznie uproszczony uklad czlonu czasowego, który w zasadzie sklada sie wylacznie z tranzystora Tr o emiterze przyla¬ czonym do przewodu minusowego 52, z opornika kolektorowego Rl, z kondensatora C polaczonego z baza i z kolektorem tranzystora oraz z dwóch oporników R2, R3 bazy, z których pierwszy stano¬ wi polaczenie bazy z przewodem minusowym 52, a drugi laczy baze tranzystora z punktem P po¬ laczenia uzwojenia 97 z wlacznikiem rozruchowym 98. Aby w obwodzie tym zmniejszyc przeciazenie napieciowe bazy tranzystora Tr, które moze wy¬ stapic po rozruchu w chwili rozwarcia wlacznika 96, pomiedzy punktem P a przewodem minusowym 52 wlaczona jest dioda D.Czlon czasowy przedstawiony na fig. 4, niewiele odoiega w swym ukladzie od czlonu czasowego z fig. 1. Rózni sie od niego jedynie tym, ze nie ma opornika kolektorowego 90 drugiego tranzystora 5 86. Dzieki temu pojemnosc kondensatora 89, wla¬ czonego pomiedzy baze pierwszego tranzystora 85 a kolektor drugiego tranzystora 86 mozna zmniej¬ szyc dziesieciokrotnie w porównaniu z ukladem z fig. 1 mianowicie do wartosci okolo 0,3 uF. 10 Dawany przez-ezlon czasowy z fig. 4 okres cza¬ su 20 sek. jest jednak w przeciwienstwie do ukla¬ du z fig. 1 zalezny zarówno od obrotów jak rów¬ niez od dlugosci impulsu podstawowego, poniewaz do rozladowania kondensatora 89 w tym przypad¬ la ku wykorzystywany jest tylko prad wyrównawczy a tranzystor odwracacza 26 jest podczas impulsu podstawowego zablokowany.Zaleta opisanego czlonu czasowego polega na tym, ze przez automatyczne zwiekszanie ilosci pa- 20 liwa w porównaniu z iloscia dostarczana do silni¬ ka podczas jego pracy ciaglej, w stanie goracym zapewniony jest pewniejszy ruch obrotowy silni¬ ka, bez zadnego dzialania kierowcy. 25 55 Z a s t r z e | e nia patentowe 1. Elektroniczny uklad sterowania wtryskiwacza do silnika spalinowego, zawierajacego przynajmniej jeden elektromagnetyczny zawór wtryskowy, któ¬ ry jest otwierany prostokatnym impulsem elek- 30 trycznym synchronicznie z obrotami walu korbo¬ wego i pozostaje otwarty przez okres ustalany przez uklad sterowania w zaleznosci od przynaj¬ mniej jednej wielkosci roboczej silnika, zwlaszcza w zaleznosci od cisnienia w rurze ssacej, zna- 35 mieny tym, ze zawiera czlon czasowy (30) wyre¬ gulowany na 5 do 30 sekund, na przyklad na okolo 25 sekund, który przez ten czas oddzialuje na czas trwania impulsu przedluzajacego, przy czym ten czlon czasowy jest wlaczony przy rozruchu 40 silnika. 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze w uklad ten wlaczony jest obwód (27) mnozenia zawierajacy ladowany kondensator (60), tranzystor (61) ladowania, tranzystor (62) rozladowania oraz 45 tranzystor przelaczajacy (63), przy czym tranzystor ladowania (61) przewodzi prad elektryczny pod¬ czas trwania impulsu podstawowego (In) i tym samym laduje kondensator (60) a staly prad roz¬ ladowania, przeplywajacy przez tranzystor (62) do 50 momentu rozladowania ladowanego kondensatora (60) w celu utworzenia impulsu przedluzajacego (Iv) nastepujacego bezposrednio po impulsie pod¬ stawowym (In), steruje tranzystorem przelaczaja¬ cym (63). 3. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czlon czasowy (39) jest przylaczony do bazy tran¬ zystora (61) ladowania. 4. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czlon czasowy zawiera jeden tranzystor (Tr), który w stanie spoczynkowym ukladu jest zablokowany, 60 przy czym baza tego tranzystora jest polaczona, na przyklad przez diode, z wlacznikiem rozrucho¬ wym (,96) sluzacym do wlaczania rozrusznika, a po¬ nadto z jedna z elektrod kondensatora (6), decy¬ dujacego o ustawionym czasie, którego druga elek- 63 troda jest przylaczona do kolektora.81427 11 5. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze czlon czasowy ma pierwszy tranzystor (85) i drugi tranzystor (86) o tym samym rodzaju przewod¬ nictwa, przy czym pierwszy tranzystor zarówno w obwodzie kolektora jak i w obwodzie emitera ma oporniki (87, 93) i jest utrzymywany w stanie zablokowanym przez polaryzujacy baze opornik (88), równolegly do zlacza emiter—baza i do opor¬ nika emiterowego (87), przy czym baza tego tran¬ zystora (85), na przyklad poprzez diode, jest pola¬ czona z wylacznikiem rozruchowym (96), sluzacym do wlaczania rozrusznika, a ponadto z jedna 12 z elektrod kondensatora (89) okreslajacego czas, którego druga elektroda jest przylaczona do ko¬ lektora drugiego tranzystora (86). 6. Uklad wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze kolektor drugiego tranzystora (86) czlonu czaso¬ wego jest polaczony z baza tranzystora (61) lado¬ wania, na przyklad przez diode odsprzegajaca (92) i ewentualnie poprzez polaczony z ta dioda szere¬ gowo opornik (91) przy czym do zlacza emiter—ba¬ za tranzystora (61) ladowania i do opornika emite¬ rowego (69) przylaczony jest równolegle opor¬ nik (73).AlM. ' v*3 RSW Zakl. Graf. W-wa, Srebrna 16, zam. 7-76 O — 105 + 20 egz.Cena 10 zl PLPatent holder: Robert Bosch GmbH, Stuttgart (Federal Republic of Germany) Electronic control system for an injector for an internal combustion engine The invention relates to an electronic control system for an injector for an internal combustion engine comprising at least one electromagnetic injection valve which is opened by a rectangular electric pulse synchronously with crankshaft speed and remains open for a period determined by the control system depending on at least one engine operating size, in particular depending on the pressure in the intake pipe. With the use of such an injector, the amount of fuel injected into the engine cylinder during each intake stroke can be very accurately adapted to the operating conditions of the engine, in particular to the engine speed and load, which also gives the advantage that a very low exhaust emission by the engine can be determined. This adjustment takes place when the engine is warm, when it has been running for a long time, and is consequently in the upper temperature range limited by the cooling system. However, when the engine is cold during start-up, correct idling can only be ensured if the amount of fuel adapted to the cylinder at each intake stroke is significantly increased to make the engine a richer mixture compared to the engine's needs after reaching the appropriate operating temperature Electronically controlled fuel injectors are known which have a temperature sensor located in the cylinder head of an air-cooled engine to significantly enrich the fuel-air mixture during engine warm-up, i.e. from start-up. engine in cold condition until operating temperature is reached. The electronic control system used in such an injector comprises a monostable transducer, triggered at each revolution of the crankshaft, having an input and output transistor, and a capacitive or inductive feedback circuit, the storage of electric energy with voltages and currents, varying depending on the engine operating parameters (air temperature, pressure in the intake pipe and the number of revolutions) determine the duration of the pulses opening the injection valves. In the known control system, the operating temperature is measured by by means of a resistor arranged in the cooling circuit or in the cylinder head, which has a positive or negative temperature coefficient and is connected to the collector circuit of the output transistor of the control latch. In another known circuit, a multiplier circuit is engaged downstream of the control latch which extends the incoming from the flip-flop, basic impulse by a variable factor depending on d temperature, which lengthens the time of opening the injection valves. 8142781427 15 30 In many types of engines it appears that after a cold start a relatively rich idling mixture is needed to keep the engine running and to prevent the engine from stalling, and to furthermore provide a good response to sudden throttle opening. short engine operation time, about 5-30 seconds, usually after 20 seconds, enrichment of the mixture is no longer necessary. Many times the amount of fuel can be reduced by half. However, if the engine is still running on a rich mixture, it causes the spark plugs to evaporate after a short time and the resulting ignition deterioration. Moreover, an unacceptably large amount of unburned fuel is discharged in the exhaust gas. These disadvantages can be reduced by switching the control system in the period of 5 to 30 seconds. The aim of the invention is to create an electronic control system which ensures a sufficiently fast depletion of the mixture. This task has been solved according to the invention in that a timer set at 5 to 30 seconds is used. for example, for 20 seconds, which during this time acts on the duration of the pulse to extend it and is activated by starting the engine. Such a timer, switched after starting the engine from a rich to a lean mixture, can be made in various ways, for example as an electric electric, electronic, thermoelectric, mechanical, hydraulic or pneumatic. It is essential, however, that switching is effected by closing or opening a switch, for example a contact or a transistor, or also by a step change in resistance. It is particularly advantageous if the timer is so designed as to cause the pulse duration to vary from a large initial value to that required at a continuous operating temperature. Such a continuous depletion of the mixture takes place in a simple manner with a control system in which the pulse to open the injection valves consists of a base pulse adapted to at least one operating size and an extension pulse which is generated in the multiplier circuit and is greater than the base pulse by a factor varying from 0 to 5. In this case, the timer acts to increase this factor. In a preferred embodiment of the device according to the invention, the timer element comprises a first transistor and a second transistor with the same type of conductivity. the first transistor has a resistor in both the emitter and collector circuits and is held blocked by a base resistor 60 connected in parallel to the emitter-base junction and to the emitter resistor, its base, for example via a diode, it is connected to the starter switch intended for starting It is connected to one of the time determining electrodes of the capacitor, the second electrode of which is connected to the collector of the second transistor. In known control systems of the type described, the multiplier circuit comprises a charged capacitor connected in series with an emitter resistor and with an emitter transition. the collector of the emitter follower transistor, and a charge transistor connected through the collector to the second electrode of the charged capacitor. If the timer is constructed in the manner described above, the continuous reduction of the elongation factor of the multiplier circuit is achieved by the fact that, according to another embodiment of the apparatus of the invention, the collector of the second transistor is connected to the base of the charge transistor, for example via diodes. and possibly through a resistor connected in series thereto, a resistor connected in parallel to the emitter-base junction of the charge transistor and to the emitter resistor, which, in connection with the gate transistor I, maintains a certain base potential of the charge transistor during the base pulse. The subject of the invention is described, for example, on the basis of the drawing, in which Fig. 1 shows a diagram of an injector control system of an internal combustion engine, Fig. 2 - a timing diagram of the operation of a time element belonging to the system of Fig. 1, Fig. time operating in a similar way, and Fig. 4 - variation of the time segment shown in Fig. 1 The fuel injector of FIG. 1 is intended to feed a four-cylinder internal combustion engine 11, the spark plugs 12 of which are connected to a high-drive ignition system, not shown. In the immediate vicinity of the intake valves, not shown, belonging to the individual engine cylinders and connected to these cylinders. Electromagnetically actuated injection valves 14. Each injection valve is connected to a fuel distributor 16 by a fuel line 15 through the nozzles of the suction pipes 13. In the distributor and in the fuel lines 15, the fuel is held by an electromechanically actuated pump 7 under an approximately constant pressure of about three atmospheres, regulated by a pressure regulator 1 & each of the injection valves 14 contains a magnetizing coil not shown, one of which one end is connected to ground and the other end is connected via a connection line 19 to one of the four resistors 20. In the embodiment shown, all four injection valves are opened in sequence synchronized with the rotation of the crankshaft. This is related to the electrical opening impulse Ig, which determines the opening period of the injection valve and makes the power stage 22 of the control system described in detail conductive during the injection. The electronic control system has as main parts a single-switch 25, a reverser phases 26 followed by a multiplication circuit 27 and an OR gate 28, for which a power stage 81427 6 22 and a timer 39 according to the invention are switched on. The trigger 25 comprises an input transistor 31 and an output transistor 33 connected to its collector. The collector of the output transistor is connected to the common positive conductor 33 via the primary winding of the transformer 36 with an adjustable core 37. This core is connected by a linkage 38 by means of a linkage 38. The diaphragm of the pressure box 33, which is located on the suction pipe 13 behind the throttle 41 shown in the suction direction, is not shown in the figure. The input transistor 31 of the trigger 25 in the idle state of the trigger is held in a conduction state by the connecting resistor 31 its base with a common positive conductor 33. The secondary winding 45 of the transformer 36 is connected to its base via a diode 44, the second free end of the secondary winding is connected to the point of connection of the two voltage dividers 46 and 47. In order to make the flip-flop 25 unstable synchronously with the rotation of the shaft In the crank motor 11, for the duration of the basic impulse In, a cam 51 is coupled to the camshaft 50 of the engine, which cooperates with the movable contact 53 of the switch, connected to the minus line 52 of the power source, not shown, the fixed contact 54 of the said switch it is connected to resistor 55 and to capacitor 53. On the other hand, this capacitor is connected via resistor 57 to minus conductor 52 and via diode 58 to the base of input transistor 31. When moving contact 53 is in the shown opening position capacitor 56 is charged via resistors 55 and 57 to the supply voltage existing between the minus conductor 52 and the plus conductor 33. As soon as the moving contact 53 is pressed by the cam 51 to the fixed contact 54 and connects the overcharged electrode capacitor 56 with a negative potential, the base of transistor 31 becomes a strongly negative potential, so that the transistor is blocked and the state of The output transistor 32 passes through the primary winding 35, the collector current of the output transistor 33 induces a voltage in the secondary winding, and keeps the transistor 31 blocked, the duration of this blocking depends on the pressure in the suction pipe 13 of the motor If the pressure is at. The closed or nearly closed throttle 41 is significantly less than the atmospheric pressure, the pressure can 39 raises the core 37 in the direction of the arrow and increases the air gap in the transistor 33, as a result of which the inductance of the primary winding 35 is significantly lowered. The input transistor 31, due to the low induced voltage, quickly returns to the normal conduction state, thereby blocking the output transistor 32. As a result, the fundamental pulse In existing on the collector of the output transistor has a small duration of about 1.2 m / sec. however, the pedal 40 is depressed and thus the throttle 41 is open, even at high revs there is a pressure downstream of the throttle which is only slightly less than the atmospheric pressure. Since the core 37 is only slightly raised in this case, the primary winding 35 has a high inductance, which causes a slow build-up of the collector current in the primary winding 35 and a long duration of the basic pulse In, up to 4.2 msec. the fundamental pulse In is collected from the output transistor 32 by the phase inverter 26 and fed to the multiplier circuit 27, which produces I5 immediately after the fundamental pulse, an extension pulse Iv, with an adjustable duration greater than that of the fundamental pulse. This value is varied according to the operating conditions of the engine, for example the temperature of the cooling water. The multiplication circuit includes a charged capacitor 60, a charge transistor 61, a discharge transistor 62 and a switching transistor 63, the emitter of which is connected directly to the conductor. On the other hand, the base of transistor 63 is connected via a resistor 64 to the minus conductor and to one electrode of the charged capacitor 60 as well as to the collector of the discharge transistor 62. The base of transistor 62 is connected to the connection point 30 of the two resistors 65, 66, constituting a voltage divider and the emitter of the transistor 62 is connected through a resistor 67 to a common pluggable conductor 33. The charge transistor 61 is its collector connected to the second electrode of the charged capacitor 60. This transistor operates in an emitter follower circuit, because its emitter is through an emitter resistor. 69 is connected to positive conductor 33 and its base is connected directly on average with the collector of transistor 70 40 of the phase inverter 26. Transistor 70 has a load resistor 73 and its base is connected through a resistor 71 to the minus conductor 52 and through a resistor 72 to the collector of the output transistor 33. 45 To the collector of transistor 70 through the first resistor. The base of the transistor 75 of the OR gate 28 is connected, the base of this transistor is further connected by a resistor 77 to the negative conductor and by a second coupling resistor 50 78 to the collector of the transistor 63 of the multiplication circuit 27. The collector of transistor 75 is connected to the negative conductor. a common positive wire 33 through a resistor 79, while a resistor 80 connected between the emitter 55 of this transistor and the negative wire serves as a leakage resistor, to which the base is connected by a power transistor 81 of the NPN type, which together with the power transistor 82 of the pnp type forms a step At power 23. 60 The system described so far is basically known. Its operation can therefore be briefly described as follows. When the running motor causes the moving contact 53 to be brought to the short-circuit position 65 by means of the cam 51 once, with each rotation of the crankshaft, to the short-circuit position 65, the idle-conductive input transistor 31 is blocked and a fundamental pulse In is generated in the manner described above. the duration of which depends on the rotation of the engine and the position of the throttle. During the fundamental impulse, the I-gate transistor 70, which conducts in the idle state, is blocked, with the result that the transistor 75 of the OR gate 28 is made conductive. through the first coupling resistor 76 and conducts transistors 81 and 82. In the idle state, the collector potential of transistor 61 as well as the collector potential of transistor 70 are almost equal to the potential of the negative conductor 52. The voltage Uc of the charged capacitor 60 is thus practically equal to zero. However, as soon as the fundamental pulse In begins, the potential basis The y of transistor 61, due to the base current of transistor 75 flowing through resistor 73, lies almost in the middle between the potential of the positive conductor 33 and the value of the potential of the negative conductor, so that transistor 61 gives a constant charge current to the charged capacitor 60. During the fundamental pulse In the voltage Uc on the capacitor 60 increases linearly as shown in FIG. 2 for the time span from the start of the fundamental pulse to the end of this pulse t2. As soon as transistor 70 begins to conduct again at the end of the fundamental pulse, its collector and consequently the collector of transistor 61 receives a strongly negative potential, whereby the charge collected on capacitor 60 gives a strongly negative potential at the base of transistor 63 and blocks it until the charge flows away through transistor 62. Transistor 62 ensures that the discharge current has a constant value. In the conditions shown in FIG. 2, discharge continues from time t2 to time tg, after which transistor 63 is again conductive. Since transistor 63 is held conductive by the coupling resistor 78 and the collector resistor 68 during the blocking of transistor 63, an extension pulse Iv is added to the basic pulse In, which together with the basic pulse In creates a summation pulse Ig, which determines the amount of time. opening of the injection valve1 and therefore the amount of fuel injected. Tv With a warm engine, the factor f = - has a value Tn adjustable from 0 to 5, and after many 50 practical experiments this value is approximately one. The duration of the extension pulse Iv was denoted by Tv, and the duration of the basic pulse In of the metastotor was denoted by Tn. Since it is desirable to supply it with more fuel immediately after starting the engine than is needed when the engine has been running for a long time, a timer 30 is provided according to the invention, which electronically for a period of about 60 seconds. It significantly increases the extension factor f of the multiplication circuit 27, explained above, whereby in the embodiment example shown, this factor continuously decreases at the end of the mentioned period of time to the value that is to be at continuous operation of the engine, and this value is The electronic timer comprises a first transistor 85 and a second transistor 86 which, like the first transistor is NPN and its emitter, is connected to the common minus 52 of the circuit. The base of the second transistor 86 is connected to the emitter of the first transistor 85 and to a resistor 87, the second lead of which is connected to the negative wire. So that both quiescent transistors are blocked between the base of the first transistor 85 and the negative wire 52 is connected. resistor 88. The base of this transistor is further connected to the collector of the second transistor 86 by means of a capacitor 89 with a capacity of about 3 µF, the collector of the second transistor 86 being connected to the positive conductor via a resistor 90, and further connected to the collector in series. the connection of the resistor 91 and the diode 92, the anode of which is connected to the base of the landing transistor 61 or to the collector of the transistor 70. The base of the first transistor 85, the collector of which through a resistor 93 is connected to the positive wire 33, is connected via a resistor 94 to the switch circuit 96, the second terminal of which is connected to the positive conductor 33. The circuit is that the resistor 94 at point P is connected to the end of the magnetizing winding 97 of a starting contactor, not shown, which receives a current when the starter switch 96 is pressed and also starts a starter, not shown. In addition, a resistor 98 is connected between the connection point of resistor 94 and diode 95. on the other side to the negative conductor 52. When the motor is started and the start switch 96 is closed for this purpose, the first transistor receives the base current through this switch, through resistor 94 and diode 95, and is made conductive. At the same time, transistor 86 also begins to conduct. Consequently, capacitor 89, which is charged to full operating voltage prior to starting the start-up, discharges, because when the second transistor 86 is conducted, its collector has a potential close to the potential of the minus conductor. 52. Since the resistor 91 is then also at a potential close to that of the minus wire, a much greater charge current is obtained through transistor 61 as soon as transistor 70 goes into lockout during the fundamental pulse In. As a result, during the start-up, a series of extension pulses Iv of equal length are generated, which cause a corresponding extension of the injection time and therefore facilitate the engine start-up. In the practical embodiment, the above-specified extension factor f is approximately 5 for the duration of the pulse baseline 2.5 msec. hence the summation pulse has a Tg duration of 15 msec. for each injection. In the selected timer 30 arrangement, care was taken that after opening the start switch 96 for about 20 seconds. the elongation factor-81427 10 was greater than the value needed for continuous operation, amounting to about fo = l, and from the large initial value f = 5, this factor continuously decreases to the value proper for continuous operation. Namely, as soon as the start switch 96 is released, the two transistors 85 and 83 of the timer 30 attempt to return to a blocked state, in which the discharged capacitor W is in a 'steady state of full charge' even when the start switch is open. To charge this capacitor, a charge current Ic is needed, which is basically the sum of the emitter-base voltages of transistors 85, 83 and resistances 88. This charge current is approximately constant and is intended to the path of transistor 86 increased linearly and reached after 20 sec. the value at which diode 92 is reverse biased. With the base potential of transistor 61 increasing in the positive direction, the charging current for capacitor 60 supplied by this transistor is, however, smaller. As a result, the voltage Uc across the capacitor during the fundamental impulse following the release of the starter switch, for example, for a fundamental impulse starting at tl9, increases more slowly than for the previous fundamental impulse. With equal lengths of the fundamental pulses, this has the effect that the charge time decreases accordingly, thereby reducing the elongation factor f. In Fig. 2, for the substituted pulse starting at time t31, a state is shown in which the elongation factor w set by a time member of 30 over a period of 20 sec. it is reduced to the value fo = l, which is appropriate for the further operation of the engine. It should be noted, however, that in Fig. 2 the time scale for the pulse train is very tight. In fact, at the idle speed of 600 revolutions per minute or 10 revolutions per second during these 20 sec. there are 200 injections, the duration of one injection with a progressive decrease in the elongation factor f is shorter. The timer 30 shown in Fig. 1 is a preferred embodiment, the advantages of which are that a time period of 20 sec. is maintained irrespective of the motor speed and the length of the fundamental pulse In. Fig. 3 shows a greatly simplified circuit of the time element, which essentially consists only of a transistor Tr with an emitter connected to the minus conductor 52, a collector resistor R1, with capacitor C connected to the base and collector of the transistor, and from two base resistors R2, R3 of the base, the first of which is the base connection to the minus conductor 52, and the second is the base connection of the transistor to the point P of the winding 97 connection with the starting switch 98. In this circuit, the voltage overload of the transistor base Tr, which may occur after the start-up at the moment of opening the switch 96, is on, between the point P and the minus conductor 52 the diode D is switched on. The time period shown in Fig. 4, does not differ much from the time stage from Fig. 1. The only difference from it is that there is no collector resistor 90 of the second transistor 86. Due to this, the capacitance of the capacitor 89, connected between the base of the first transistor 85 and the collector of the second transistor 86 can be reduced tenfold compared to the arrangement of FIG. 1, to a value of about 0.3 µF. The given time by the time loop of FIG. 4 has a time period of 20 seconds. however, in contrast to the circuit of FIG. 1, it is dependent on both the rotation and the length of the fundamental pulse, since only the equalizing current is used to discharge the capacitor 89 in this case and the reversing transistor 26 is blocked during the fundamental pulse. The advantage of the described timer is that by automatically increasing the amount of fuel compared to the amount supplied to the engine during its continuous operation, in the hot state a more reliable rotation of the engine is ensured without any action by the driver. 25 55 Z a s t r z e | Patent 1. Electronic control of an injector for an internal combustion engine comprising at least one electromagnetic injection valve which is opened by a rectangular electric impulse synchronously with the rotation of the crankshaft and remains open for a period determined by the control system depending on at least one engine working size, in particular depending on the pressure in the suction pipe, that is to say that it includes a timer (30) adjustable for 5 to 30 seconds, for example about 25 seconds, which during this time it acts on the duration of the extension pulse, this timer being engaged when the engine is started. 2. System according to claim A multiplication circuit (27) comprising a charge capacitor (60), a charge transistor (61), a discharge transistor (62), and a switching transistor (63), the charge transistor (61) as claimed in claim 1, wherein the charge transistor (61) conducts the electric current during the duration of the fundamental pulse (In) and thus charges the capacitor (60) and the constant discharge current flowing through the transistor (62) until the discharge of the charged capacitor (60) to form an extension pulse (Iv) following immediately after the primary pulse (In), it controls the switching transistor (63). 3. System according to claim The method of claim 1, wherein the timer (39) is connected to the base of the landing transistor (61). 4. System according to claim The timer as claimed in claim 1, characterized in that the timer comprises one transistor (Tr), which in the idle state of the circuit is blocked, 60 the base of the transistor being connected, for example by a diode, to a starting switch (96) for activating the starter. and furthermore with one of the electrodes of the time determining capacitor (6), the other electrode of which is connected to the collector. The timer of claim 1, wherein the timer has a first transistor (85) and a second transistor (86) of the same type of conductivity, the first transistor in both the collector circuit and the emitter circuit having resistors (87, 93) and maintained. in the blocked state by the biasing base resistor (88) parallel to the emitter-base junction and to the emitter resistor (87), the base of this transistor (85), for example via a diode, connected to the starter switch (96) for actuating the starter, and furthermore one of the electrodes of the time setting capacitor (89), the second electrode of which is connected to the collector of the second transistor (86). 6. System according to claim 5. A method as claimed in claim 5, characterized in that the collector of the second timer transistor (86) is connected to the base of the charging transistor (61), for example via a decoupling diode (92) and possibly via a resistor (91) connected in series with the diode. a resistor (73) .AlM is connected in parallel to the emitter-base junction of the charge transistor (61) and to the emitter resistor (69). 'v * 3 RSW Zakl. Graph. Warsaw, Srebrna 16, residing in 7-76 O - 105 + 20 copies Price PLN 10 PL