ପଲଉ
ଅନ୍ୟ ନାମ | ପିଲାୱ, ପଲାଓ, ପିଲାଓ, ପୁଲାଓ, ପୁଲାୱ, ପଲଭୁ, ପ୍ଲୋଭ୍, ପୋଲୋ, ପୋଲୁ ଇତ୍ୟାଦି |
---|---|
ପରଷା | ମୁଖ୍ୟଖାଦ୍ୟ |
ଅଞ୍ଚଳ ବା ରାଜ୍ୟ | ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆ, ଭୁମଧ୍ୟ ସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳ, ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା |
ପରଷିବା ଉତ୍ତାପ | ଗରମ |
ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ | ଚାଉଳ, ଗୋଟା ମସଲା, ମାଂସ or ମାଛ, ପନିପରିବା, କାଜୁ, କିଶ୍ମିଶ୍ |
|
ପଲଉ ଏକ ପ୍ରକାରର ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଗରମ ପାଣିରେ ଚାଉଳକୁ ଶିଝାଇ ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।[୧] କେତେକ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଚାଉଳକୁ ପ୍ରଥମେ ଟିକେ ତେଲରେ ଭାଜି ତାହା ସୁନେଲି ରଙ୍ଗର ହୋଇଯିବା ପରେ ତାହାକୁ ଗରମପାଣିରେ ଶିଝାଯାଏ । ପଲଉରେ ଭଜା ପିଆଜ, ଅନ୍ୟ ଭଜା ପରିବା, ମସଲା ଆଦି ମଧ୍ୟ ମିଶାଯାଏ । ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ ପସନ୍ଦ ଅନୁସାରେ ପଲଉରେ ମାଛ, ମାଂସ, ପାସ୍ତା, କାଜୁ, କିଶ୍ମିଶ୍ ଆଦି ମଧ୍ୟ ମିଶାଯାଇପାରେ ।
ବଲ୍କାନ୍, ଭୁମଧ୍ୟ ସାଗର, କକେଶିୟାନ୍, ମଧ୍ୟ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ, ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା, ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକା ଓ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତୀୟ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ପଲଉ ଓ ପଲଉ ପରି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଖାଦ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଆଫଗାନିସ୍ତାନ, ଆଜେର୍ବାଇଜାନ୍, ଆର୍ମେନିଆ, ଇରାନ, ଉଇଘୁର୍, ଉଜବେକିସ୍ତାନ[୨][୩], କାଜାକିସ୍ତାନ, କିର୍ଗିଜସ୍ତାନ, କୁର୍ଦିଶ୍, କ୍ରେଟା, ତାଜିକିସ୍ତାନ[୪], ତୁର୍କୀ, ନେପାଳ, ପାକିସ୍ତାନ, ବଙ୍ଗଳାଦେଶ, ବୁଖାରା ଜିଉ,[୫] ବେଲୁଚିସ୍ତାନ, ଭାରତ ଓ ସ୍ୱାହିଲି ଇତ୍ୟାଦି ଦେଶରେ ଭାରି ଲୋକପ୍ରିୟ ତଥା ସାଧାରଣ ଖାଦ୍ୟ ।
ନାମକରଣ ଓ ନିରୁକ୍ତି
[ସମ୍ପାଦନା]“ପଲଉ” ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମରେ ବୋଲାଯାଏ । ସଂସ୍କୃତରେ ପୁଲାକ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଲା ଭାତର ଗୋଲା । ଏହି ଶବ୍ଦରୁ ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦ ପୁଲାଓ ଓ ପର୍ସିୀୟ ଶବ୍ଦ ପୋଲୋ (پلو)ର ସୃଷ୍ଟି । ପୁଣି ପର୍ସୀୟ ଶବ୍ଦରୁ ତୁର୍କୀ ଶବ୍ଦ ପିଲାୱ[୬] ଓ ସେଥିରୁ ଗ୍ରୀକ୍ ଶବ୍ଦ ପିଲାଫି (πιλάφι)ର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଛି । ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ପୁଲାକ ଏକ ଦ୍ରାବିଡ଼ୀୟ ଶବ୍ଦରୁ ଗୃହୀତ ହୋଇଥାଇପାରେ ।[୭]
ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ଭାରତୀୟ ମହାକାବ୍ୟ ମହାଭାରତରେ ଭାତ ଓ ମାଂସକୁ ମିଶାଇ ରାନ୍ଧିବାର ଏକ ବର୍ଣ୍ଣନ ରହିଛି । ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତ ରଚନା ଯଥା ଯାଜ୍ଞବାଲ୍କ୍ୟ ସ୍ମୃତିରେ ଏକ ବ୍ୟଞ୍ଜନକୁ “ପୁଲାଓ” ବା “ପଲଉ” ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ।[୮][୯] ମହାନ ଗ୍ରୀକ୍ ସମ୍ରାଟ୍ ଆଲେକ୍ଜାଣ୍ଡାର୍ ସୋଗଡୀୟ ରାଜଧାନୀ ମରକନ୍ଦ (ଆଧୁନିକ ସମରକନ୍ଦ) ଅକ୍ତିଆର କରିବା ପରେ ଏକ ରାଜକୀୟ ଭୋଜିର ଆୟୋଜନ ହୋଇଥିଲା ଓ ଏହି ଭୋଜିରେ ଆଲେକ୍ଜାଣ୍ଡାର୍ଙ୍କୁ ପଲଉ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ପରଷା ଯାଇଥିଲା ।
ଦଶମ ଶତାବ୍ଦୀର ପର୍ସୀୟ ଜ୍ଞାନୀ ଅବୁ ଅଲି ଇବନ୍ ସିନା (ଅବିସେନା) ନିଜର ଚିକିତ୍ସା ଶାସ୍ତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପୁସ୍ତକର ଗୋଟିଏ ଅଧ୍ୟାୟରେ ଅନେକ ଅନ୍ନ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ସେଥିରେ ସେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପଲଉ, ତାହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ, ପଲଉରେ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଉପାଦାନର ଉପକାରିତା ଓ ଅପକାରିତା ଇତ୍ୟାଦି ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ କେହି କେହି ଇବନ୍ ସିନାଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ପଲଉର ଜନକ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି ।
ପର୍ସିଆ, ଆରବ, ତୁର୍କ୍ ଓ ଆର୍ମେନୀୟ ଲୋକଙ୍କ କ୍ରମାଗତ ବ୍ୟବହାର ଓ ନୂତନ ପ୍ରୟୋଗ ଯୋଗୁଁ ପଲଉର ବିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଛି ଓ ଭୁମଧ୍ୟ ସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହା ଖୁବ୍ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୋଇଛି । ବୁଆରା ଓ ପର୍ସିଆର ଜିଉ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲୋକଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ପଲଉ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପ୍ତି ଲାଭ କରିଥିଲା ।
ମିଳିତ ସୋଭିଏତ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରସଂଘ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଏସିଆର ଏହି ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସୋଭିଏତ୍ ଗଣରାଜ୍ୟମନଙ୍କ ଗହଣରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ତାହା ପରଠାରୁ ଏହା ସୋଭିଏତ୍ ସମାଜରେ ଏକ ସାଧାରଣ ଖାଦ୍ୟ ଭାବେ ପରିଗଣିତ ହୋଇଆସୁଛି ।
ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରକାର ଭେଦ
[ସମ୍ପାଦନା]ଭାରତ
[ସମ୍ପାଦନା]ପୁଲାଓ, ପୁଲାୱ, ପଲଉ ଇତ୍ୟାଦି ବିଭିନ୍ନ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଏହି ଖାଦ୍ୟ ଭାରତ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ପ୍ରାଚୀନ ସମୟରୁ ଅତି ପରିଚିତ । ପଲଉରେ ଚାଉଳ ସହିତ ମଟର, ବିନ୍ସ୍, ଆଳୁ, ଗାଜର, ମାଂସ, ମାଛ, ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ଏପରି ଅନେକ ଉପାଦାନ ରହିପାରେ । ଭାରତରେ ଲୋକେ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ବା ରାତ୍ରି ଭୋଜନ ପାଇଁ କେବେ କେବେ ପଲଉ ଉପଭୋଗ କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଭୋଜି ଓ ଉତ୍ସବରେ ପ୍ରାୟତଃ ପଲଉ ରନ୍ଧା ହୋଇଥାଏ । ପଲଉରୁ ବହୁ ପରିମାଣର ଶ୍ୱେତସାର ଓ ସ୍ନେହସାର ମିଳିଥାଏ । ପଲଉ ସହିତ କେହି କେହି ଦହି ବା ରାଇତା ଖାଇବା ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ବିରିୟାନି ପଲଉ ପରି ଦେଖାଗଲେ ମଧ୍ୟ ଉଭୟଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ । ବିରିୟାନିରେ ଚାଉଳ ଓ ମାଂସ ପରସ୍ତ ପରସ୍ତ ହୋଇ ମିଶାଗଲା ପରେ ତାହାକୁ ରନ୍ଧାଯାଏ ଓ ଏଥିରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ମସଲା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । କିନ୍ତୁ ପଲଉରେ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭାବେ କମ୍ ମସଲା ପଡ଼େ ଓ ଏଥିରେ ପରସ୍ତ ପରସ୍ତ ଭାବେ ଉପାଦାନ ମିଶାଇବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନଥାଏ ।[୧୦]
ଘରରନ୍ଧା ପଲଉ
[ସମ୍ପାଦନା]ପଲଉର ଉପାଦାନ : ଚାଉଳ-୨ କପ୍, ପାଣି-୪ କପ୍, ଗାଜର, କଞ୍ଚା ମଟର, କ୍ୟାପ୍ସିକମ୍ ବା ଶିମଳା ମରିଚ, ତେଜପତ୍ର-୨ଟି, ତେଲ-୪ ଚାମଚ, ଘିଅ-୪ ଚାମଚ, ଲଙ୍କା- ୫, ଡାଲଚିନି-୧, ଅଲେଇଚ-୨ଟା, କାଜୁ-୧୦ରୁ୧୫ଟା, ଅଦା-ଅଳ୍ପ, ଗରମ ମସଲା, ଲୁଣ-ସ୍ୱାଦ ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ : ତେଲ ଓ ଘିଅ ଗରମ ହେଲେ ସେଥିରେ ଅଦା, ଲଙ୍କା, ତେଜପତ୍ର, ଅଳେଇଚ, ଡାଲଚିନି ପକାଇ ଭଜାଯାଏ । ତା’ପରେ କଞ୍ଚା ମଟର, କଟା ଗାଜର, କଟା ବିଟ୍ ଆଦି ପରିବାକୁ ଧୋଇ ସେଥିରେ ମିଶାଇ ଭାଜି ଦିଆଯାଏ । ପରିବା ଭାଜି ହୋଇଗଲେ ସେଥିରେ ଚାଉଳକୁ ୨ରୁ ୩ ମିନିଟ୍ ହାଲୁକାରେ ଭାଜି ଦେଇ ପାଣି ଢାଳି ଦିଆଯାଏ । ପାଣି ଫୁଟି ଗଲେ ସେଥିରେ ଲୁଣ ମିଶାଯାଏ ଓ ଚୁଲିର ଜାଳକୁ କମ୍ କରି ଦିଆଯାଏ । ଶେଷରେ ସେଥିରେ କାଜୁ, ୧ ଚାମଚ ଘିଅ ଓ ଅଳପ ଗରମ ମସଲା ଦେଇ ଚୁଲିକୁ ବନ୍ଦ କରି କିଛି ସମୟ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ ।
-
ବଙ୍ଗଳା ଶୈଳୀ ପଲଉ
-
କାଶ୍ମୀରୀ ପଲଉ
-
କନ୍ନଡ଼ ନିରାମିଶ ପଲଉ ଓ ରାଇତା
-
ପରିବା ପଲଉ, ଭାରତ
-
ଓଡ଼ିଆ ସିମେଇ ପଲଉ
ଇରାନ୍
[ସମ୍ପାଦନା]ପର୍ସିଆରେ ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରସ୍ତୁତି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅନେକ ଶବ୍ଦ ରହିଛି ଓ ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କରେ କାଳକ୍ରମେ ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା । ଯେଉଁ ପଲଉରେ ପ୍ରତିଟି ଦାନା ପୃଥକ୍ ରହିଥାଏ ତାକୁ ପୋଲୋ କୁହାଯାଏ । ପୋଲୋରେ ଦରଶିଝା ଚାଉଳର ପାଣି ନିଗାଡ଼ି ଦେଇ ତାହାକୁ ପୁଣି ଗରମ ପାଣି ବା ଷ୍ଟକ୍ ପାଣିରେ ଶିଝାଯାଏ । ଯେଉଁ ଧଳାଭାତରେ ପ୍ରତି ଦାନା ପୃଥକ୍ ହୋଇ ଦେଖାଯାଏ ତାହାକୁ ଚେଲୋ କୁହନ୍ତି । ଅଠାଳିଆ ବା ଚିକିଟା ଭାତକୁ କାଟେଃ କୁହାଯାଏ । ପରିବା, ମାଂସ ଓ ଚାଉଳକୁ କମ୍ ଜାଳରେ ବହୁ ସମୟ ଧରି ରାନ୍ଧି ଯେଉଁ ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ତାହାକୁ ତାଜିନେ କୁହନ୍ତି । ଇରାନୀୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଏପରି ଚାଉଳ, ପତ୍ର, ପରିବା ପଡ଼ିଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ।
ଇରାନ୍ରେ ୪ଟି ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଭାତ ବା ପଲଉ ପ୍ରସ୍ତୁତିର ପ୍ରଣାଳୀ ହେଲା :
- ଚେଲୋ: ଓଦା ଚାଉଳକୁ ବହୁ ଯତ୍ନର ସହିତ ଦରଶିଝା ଅବସ୍ଥା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଝାଯାଏ ଓ ତାହା ପରେ ପାଣି ନିଗାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ । ତାହା ପରେ ଚାଉଳକୁ ପୁଣି ବାମ୍ଫ ଦେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହି ପ୍ରକାରର ଭାତ ବା ପଲଉରେ ଚାଉଳର ଦାନା ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ହୋଇ ରହିଥାଏ । ହାଣ୍ଡିତଳ ପଟେ ରହିଥିବା ପଲଉରେ ଏକ ସୁନେଲି ରଙ୍ଗ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଓ ସେହି ଭାତକୁ ତାଃଦିଗ୍ କୁହାଯାଏ ।
- ପୋଲୋ: ଏହି ପ୍ରକାରର ପଲଉ ବା ଭାତ ଠିକ୍ ଚେଲୋ ପରି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । କିନ୍ତୁ ପୋଲୋରେ ଅନ୍ୟ ପରିବା ମଧ୍ୟ ମିଶାଇ ଭାତକୁ ବାମ୍ଫରେ ତିଆରି କରାଯାଏ ।
- କାଟେଃ: ପାତ୍ରର ପାଣି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ଶୁଖିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାତକୁ ଶିଝାଯାଏ । ଏହା ଉତ୍ତର ଇରାନ୍ର ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଖାଦ୍ୟ ।
- ଡାମି: ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଶୈଳୀ କାଟେଃ ପରି । ଡାମିରେ ଭାତ ଶିଝି ଆସୁଥିବା ବେଳକୁ ଜାଳ କମ୍ କରିଦିଆଯାଏ ଓ ଏକ କନାଦ୍ୱାରା ହାଣ୍ଡିକୁ ଘୋଡ଼ାଇ ତା’ ଉପରେ ଘୋଡ଼ଣୀ ରଖି ଦିଆଯାଏ । ଏପରି କଲେ ବାମ୍ଫ ବାହାରି ଯାଇପାରେ ନାହିଁ । ଡାମିର ଶବ୍ଦାର୍ଥ ହେଲା “ଅଳ୍ପ ଜାଳରେ ରନ୍ଧା” ।
ପର୍ସୀୟ ଖାଇବାରେ ପଲଉ ସହିତ ରଃକ୍ଷି ବା ୟହନି ନାମକ ଏକ ସୁପ୍ ମଧ୍ୟ ପରଷାଯାଏ ।
ମଧ୍ୟ ଏସିଆ
[ସମ୍ପାଦନା]ମଧ୍ୟ ଏସିଆର ତାଜିକିସ୍ତାନ ଓ ଉଜ୍ବେକିସ୍ତାନରେ ପ୍ଲୋଭ୍ (ତାଜିକ୍ ଭାଷାରେ : палав) ଏବଂ ଓଶ୍ ଏପରି ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ପଲଉ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ । ଓଶ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ ଅନ୍ୟ ଅନ୍ନ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟରୁ ଭିନ୍ନ । ଏଥିରେ ଚାଉଳକୁ ଗରମ ବାମ୍ଫରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନ କରି କମ୍ ଜାଳରେ ଅନ୍ୟ ପନିପରିବା (ଜିର୍ଭାକ୍) ଓ ମାଂସର ଷ୍ଟ୍ୟୁ ସହିତ ଅଧିକ ସମୟ ଯାଏଁ ରନ୍ଧାଯାଏ । ଚାଉଳ ଷ୍ଟ୍ୟୁର ସୁସ୍ୱାଦୁ ପାଣିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଶୋଷିନିଏ । ରାନ୍ଧିବା ସମୟରେ ପାତ୍ରକୁ ଘୋଡ଼ାଇ ରଖିବାଦ୍ୱାରା କିଛି ପରିମାଣର ବାମ୍ଫ ମଧ୍ୟ ଚାଉଳକୁ ଶିଝାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଖୋଲା ଚୁଲିରେ କଜାନ୍ ବା ଡେଘି ନାମକ ପାତ୍ରରେ ଓଶ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ବେଳେବେଳେ ଏହି ପଲଉରେ ସଥାନୀୟ ଭିନ୍ନତା ଦେଖାଦିଏ ।[୧୧] ସାଧାରଣତଃ ମେଣ୍ଢା ମାଂସକୁ ମେଣ୍ଢା ଚର୍ବି ବା ତେଲରେ ରାନ୍ଧି ଓଶ୍ ପଲଉରେ ବ୍ୟବହୃତ ଷ୍ଟ୍ୟୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହି ଷ୍ଟ୍ୟୁରେ ପିଆଜ, ରସୁଣ, ଗାଜର ଆଦି ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାଏ । ପାରମ୍ପରିକ ରୋଷେଇରେ ଅଚିହ୍ନା କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ପଲଉ ବୁଖାରାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଏହି ପଲଉରେ କଳା ଜୀରା, ଧନିଆ, ଲାଲ୍ ଗୋଲ ମରିଚ, ଗୋଲ ମରିଚ, ଗେଣ୍ଡୁ ଫୁଲର କିଛି ଅଂଶ ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ମିଶାଯାଏ । ଭାତରେ ଛୋଟ ଖଣ୍ଡ ଅଦା ମଧ୍ୟ ଲୁଚି ରହିଥାଏ । ଏକ ପ୍ରକାରର ମିଠା ପଲଉ ମଧ୍ୟ ବିଶେଷ ଅବସରରେ ରନ୍ଧାଯାଇଥାଏ ।
ଯଜମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅତିଥିଙ୍କ ପାଇଁ ବା ମା’ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଘରେ ଖାଇବା ପାଇଁ ପଲଉ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଓଶ୍ପାଜ୍ (ମୁଖ୍ୟ ଓଶ୍ ରୋଷେୟା) ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ପାତ୍ରରେ ଏହାକୁ ବିଶେଷ ଅବସରରେ ବା ଉତ୍ସବ ଭୋଜିରେ ବହୁ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ତିଆରି କରନ୍ତି । ବାହାଘର ଭୋଜିରେ ଅତିଥିମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସକାଳ ପଲଉ ବା ଓଶି ନାହୋର ସକାଳ ୬ଟାରୁ ୯ଟା ମଧ୍ୟରେ ଜଳଖିଆ ଭାବେ ପରଷା ଯାଇଥାଏ ।
ଉଜବେକି ପଲଉ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ସୋଭିଏତ ଋଷ ବିଭାଜନରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଜନାଦୃତ ହୋଇଛି ।
ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଫଗାନିସ୍ଥାନର କାବୁଲି ପଲଉ (ଦାରି : قابلی پلو ) ବସୁମତୀ ଚାଉଳ ଓ ବିଭିନ୍ନ ମାଂସକୁ ତେଲରେ ଭାଜି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । କାବୁଲି ପଲଉ ମୋଟା ଓ ଅଳ୍ପ ଖାଲୁଆ ପାତ୍ରରେ ରନ୍ଧାଯାଏ । ଭଜା ଗାଜର ଓ କିଶ୍ମିଶ୍ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ ମିଶାଯାଏ । ପିସ୍ତା ବାଦାମ, ଆଲ୍ମଣ୍ଡ୍, ୱାଲ୍ନଟ୍ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ସେଥିରେ ପକାଇ ଦିଆଯାଏ । ମାଂସ ଖଣ୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଭାତରେ ଘୋଡ଼ାଇ ରଖାଯାଏ । ଏହି କାବୁଲି ପଲଉକୁ ସାଉଦି ଆରବରେ ରୋଜ୍ ବୁଖାରି (ଆରବୀ ଭାଷାରେ: رز بخاري ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଲା ବୁଖାରାର ଭାତ) ବୋଲି କୁହାଯାଏ ଓ ଏହା ଆରବ ଦେଶରେ ଖୁବ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ମଧ୍ୟ ।
ପାକିସ୍ତାନ
[ସମ୍ପାଦନା]ପାକିସ୍ତାନରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା ପଲଉର ଭାତକୁ ମାଂସ ଶିଝା ପାଣିରେ ଶିଝା ହୁଏ ଓ ଏଥିରେ ମାଂସ ଓ ବିଭିନ୍ନ ମସଲା ପଡ଼େ । ପାକିସ୍ତାନରେ ପଲଉକୁ ପୁଲାଓ (پلاؤ) କୁହନ୍ତି ଓ ଏଥିରେ ବସୁମତୀ ଚାଉଳ ଓ ଗୋମାଂସ ମୁଖ୍ୟ ଉପାଦାନ । ପଲଉ ସହିତ ସାଧାରଣତଃ ରାଇତା ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଯାଏ ।
ଆଜେର୍ବାଇଜାନ୍
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଜେର୍ବାଇଜାନୀ ଖାଦ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୪୦ ପ୍ରକାରର ପଲଉ ରହିଛି ।[୧୨] ପ୍ଲୋଭ୍ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଖ୍ୟାତ । ଏଥିରେ କେଶର ଭାତ ସହିତ ପତ୍ର, ଶାଗ ଇତ୍ୟାଦି ପଡ଼ିଥାଏ ଯାହାକି ଉଜ୍ବେକୀ ପ୍ଲୋଭ୍ଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଭିନ୍ନ । ପାରମ୍ପରିକ ଆଜେର୍ବାଇଜାନୀ ପଲଉର ତିନୋଟି ମୁଖ୍ୟ ବିଶେଷତ୍ତ୍ୱ ହେଲା : ପ୍ରଥମ - ଭାତ ଅତି ଗରମ ନ ହୋଇ ଉଷୁମ ହୋଇଥାଏ, ଦ୍ୱିତୀୟତଃ ଛଣା ଯାଇଥିବା ମାଂସ, ମାଛ, ଅଣ୍ଡା ଇତ୍ୟାଦି ପଲଉ ସାଙ୍ଗରେ ଖାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରି ରଖାଯାଏ ଓ ତୃତୀୟ – ପଲଉରେ ବିଭିନ୍ନ ବାସ୍ନା ପତ୍ର ପଡ଼ିଥାଏ । ପଲଉ ଖାଇବା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ପଲଉକୁ ଅନ୍ୟ ଉପାଦାନ ସହିତ ମିଶା ଯାଏନାହିଁ ।[୧୩]
ଗ୍ରୀସ୍
[ସମ୍ପାଦନା]ଗ୍ରୀସ୍ ଦେଶରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା ପଲଉକୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକେ ପିଲାଫି (πιλάφι) କୁହନ୍ତି । ମାଂସ ଶିଝା ହୋଇଥିବା ପାଣି (ଷ୍ଟକ୍)ରେ ଚାଉଳକୁ ଶିଝାଇ ଏହି ପଲଉ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏହି ପଲଉ ସୁପ୍ ବା ଜାଉ ପରି ନୁହେଁ ବରଂ ଶୁଖିଲା ଓ ନରମ । ଉତ୍ତର ଗ୍ରୀସ୍ର ଖାନପାନରେ ଚୁଲି ଉପରେ ପାତ୍ର ରଖି ପଲଉ ରାନ୍ଧିଲେ ତାହାକୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଏନାହିଁ । ତେଣୁ ଓଭେନ୍ ମଧ୍ୟରେ ପଲଉ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ । ଗାମୋପିଲାଫୋ ବା ବାହାଘର ପଲଉ କେବଳ ବିଶେଷ ଅବସରରେ ରନ୍ଧାଯାଏ । ମାଂସ ଶିଝା ପାଣିରେ ଭାତ ରନ୍ଧାଯିବା ପରେ ତାହା ଉପରେ ଲେମ୍ବୁ ଚିପୁଡ଼ି ଦିଆଯାଏ । ଗାମୋପିଲାଫୋକୁ ପଲଉର ନାମ ମିଳିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ଓ ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପ୍ରଣାଳୀ ରିସୋତ୍ତୋ ପରି ।
ପଶ୍ଚିମ ଭାରତୀୟ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ
[ସମ୍ପାଦନା]ପୂର୍ବ କ୍ୟାରିବିୟାନ୍ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତୀୟ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପଲଉ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଏଠାକାର ବିଭିନ୍ନ ପଲଉରେ ପିଜନ୍ ପି (Pegion Pea – କାନ୍ଦୁଲ ପରି ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ମଟର), କଞ୍ଚା ମଟର, ଫରାସୀ ବିନ୍ସ୍, ମକା, ଗାଜର, କଖାରୁ, ମାଂସ ଇତ୍ୟାଦି ଉପାଦାନ ରୂପେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ମାଂସକୁ ପ୍ରଥମେ ଷ୍ଟ୍ୟୁ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାନ୍ଧିବା ପରେ ପରିବା ଓ ଭାତ ପରେ ମିଶାଯାଏ । କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ନଡ଼ିଆ କ୍ଷୀର ଓ ମସଲା ମଧ୍ୟ ମିଶାଯାଇଥାଏ ।
ବ୍ରାଜିଲ୍
[ସମ୍ପାଦନା]ବ୍ରାଜିଲ୍ ପହଞ୍ଚିବା ବେଳକୁ ପଲଉରେ ଅନେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଛି । ଅରୋଜ୍ ପଲଉରୁ ପ୍ରଭାବିତ ବ୍ରାଜିଲ୍ର ପଲଉ ଅରୋଜ୍ ଡି ଫ୍ରାଂଗୋ ଦେସ୍ଫିଆଡୋ, ରିସୋତ୍ତୋ ଦି ଫ୍ରାଂଗୋ (ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍: [aˈʁoʒ dʒi ˈfɾɐ̃gu dʒisfiˈadu], "କୁକୁଡ଼ା ମାଂସର ଛୋଟ ଟୁକୁଡ଼ା ପଡ଼ିଥିବା ପଲଉ", [ʁiˈzotu], "କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ରିସୋତ୍ତୋ") ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା । ଭାତକୁ ଅଳ୍ପ ଭାଜିବା ପରେ ସେଥିରେ ଲୁଣ ପକାଇ ଭାତ ନରମ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରନ୍ଧାଯାଏ । ଚାଉଳ ଦାନା ଅଲଗା ଅଲଗା ରହିଥାନ୍ତି । ଗରମ ପାଣି ବା କୁକୁଡ଼ା ଶିଝା ପାଣିରେ ଭାତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ଭାତରେ ପିଆଜ, କଟା ଶିମଳା ଲଙ୍କା, ଛୋଟ କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ଖଣ୍ଡ, କଞ୍ଚା ମଟର, ଟମାଟ ସସ୍, ସୋୟା ଓ ପରିବା ଇତ୍ୟାଦି ମଧ୍ୟ ମିଶାଯାଏ । ମିଠା ମକା, କଟା ଗାଜର, ବ୍ରୋକୋଲି ଫୁଲ, କଟା ବ୍ରୋକୋଲି ଇତ୍ୟାଦି ଅନେକ ପରିବା ଓ ପୁଦିନା ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ଏହି ପଲଉ ରିସୋତ୍ତୋଠାରୁ ଯଥେଷ୍ଟ ଭିନ୍ନ ଓ ଏତେ ମବୁ ଉପାଦାନ ରହି ମଧ୍ୟ ରିସୋତ୍ତୋ ପରି ଅଠାଳିଆ ନୁହେଁ । ସବୁ ଉପାଦାନ ପଡ଼ିଲା ପରେ ଭାତକୁ ମିନିଟିରୁ ଅଧିକ ଶିଝାଯାଏ ନାହିଁ । ଅରୋଜ୍ ସୁପ୍ରିମୋ ଡି ଫ୍ରାଂଗୋ (ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ୍: [ɐˈʁo s(ː)uˈpɾẽm(i) dʒi ˈfɾɐ̃gu] ନାମକ ଏକ ପଲଉରେ କୁକୁଡ଼ା ମାଂସ ଖଣ୍ଡ ଭାତରେ ନ ପଡ଼ି ପଲଉ ସହିତ ବଢ଼ାଯାଏ ।
ପଲଉ ଗ୍ୟାଲେରି
[ସମ୍ପାଦନା]-
କାବୁଲି ପଲଉ, ଆଫ୍ଗାନିସ୍ଥାନରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା ପଲଉ
-
ଲୁବିଆ ପୋଲୋ, କଞ୍ଚା ମଟର ପଡିଥିବା ଇରାନୀୟ ପଲଉ
-
ଉଜ୍ବେକିସ୍ଥାନରେ ତିଆରି ହେଉଥିବା ଓଶି ପଲଉ
-
ତୁର୍କୀ ପଲଉରେ ଚାଉଳ ସହିତ ଆର୍ପା ସେହେରିଏ ମିଶାଯାଏ
-
ଭାରତରେ ତିଆରି ସୋୟା ପଲଉ
-
ପାକିସ୍ତାନରେ ତିଆରି ଓଟମାଂସ ପଲଉ
-
ମୋଗଲାଇ ପଲଉ
-
କେଶର ପଲଉ
-
ତୁର୍କୀର ବଲ୍ଗର୍ ପଲଉ
-
ଇଥିଓପିଆର ପଲଉ
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "Rice Pilaf". Accessed May 2010.
- ↑ Bruce Kraig, Colleen Taylor Sen. Street Food Around the World: An Encyclopedia of Food and Culture. ABC-CLIO, 2013, p. 384. ISBN 9781598849554
- ↑ Russell Zanca. Life in a Muslim Uzbek Village: Cotton Farming After Communism CSCA. Cengage Learning, 2010, p. 92–96. ISBN 9780495092810
- ↑ Marshall Cavendish. World and Its Peoples. Marshall Cavendish, 2006, p. 662. ISBN 9780761475712
- ↑ Gil Marks. Encyclopedia of Jewish Food. Houghton Mifflin Harcourt, 2010. ISBN 9780544186316
- ↑ Harper, Douglas. "Pilaf". Online Etymology Dictionary. Retrieved 5 June 2012.
- ↑ Oxford English Dictionary, 3rd edition, 2006 s.v. 'pilau' Archived 2016-06-12 at the Wayback Machine.
- ↑ K. T. Achaya (1994). Indian food: a historical companion. Oxford University Press. p. 11.
- ↑ Priti Narain (14 October 2000). The Essential Delhi Cookbook. Penguin Books Limited. p. 116. ISBN 978-93-5118-114-9.
- ↑ Vir Sanghvi. "Biryani Nation". Archived from the original on 2014-08-17. Retrieved 2016-06-03.
- ↑ "Uzbek Cuisine Photos: Pilaf". Retrieved 2013-05-23.
- ↑ Азербайджанская кухня, (Azerbaijani Cuisine, Ishyg Publ. House, Baku (Russian))
- ↑ Interview with Jabar Mamedov Archived 2008-12-21 at the Wayback Machine., Head Chef at the "Shirvan Shah" Azerbaijani restaurant in Kiev, 31 January 2005.