Vejatz lo contengut

Arjusan

Aqueth article qu'ei redigit en gascon.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

Vila d'Occitània
Arjusan
Arjuzanx
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
La glèisa de Sent Joan Baptista.
Geografia fisica
geolocalizacion
Coordenadas 44° 00′ 48″ N, 0° 51′ 16″ O
Superfícia 29,20 km²
Altituds
 · Maximala
 · Mejana
 · Minimala
 
103 m
60 m
41 m
Geografia politica
País  Gasconha
Parçan Lana Gran
Estat Bandièra de França França
Region
75
Navèra Aquitània
Departament
40
Lanas Escut de Lanas
Arrondiment
402
Lo Mont
Canton
4013
Lo País Morcenés Tarusate (Morcens avant 2015)
Intercom
244000691
Comunautat de comunas deu Pais de Morcens ?
Cònsol Pierre Darmante
(2014-2020)
Geografia umana
Densitat 7,4 ab./km²
Autras informacions
Còde postal 40110
Còde INSEE 40009

Arjusan[1] (Arjuzanx en francés) qu'ei ua anciana comuna occitana de Gasconha situada dens lo departament de las Lanas e la region de Navèra Aquitània, ancianament d'Aquitània. Lo 1èr de genèr de 2019, que fusionè dens la comuna navèra de Morcens la Navèra.

Comuna situada dens la Lana Gran en l'ahorèst de las Lanas suu Bes.

Comunas a l'entorn.

Perimètre deu territòri

[modificar | Modificar lo còdi]
Ròsa dels vents Ròsa dels vents
Morcens N Arangòssa
O    Arjusan    E
S
Arrion quadripunt Vilanava

Las fòrmas ancianas que son : Juzan (Sanctus Johannes de As ~), aus sègles XI-XII, Asjusan (boni homines d'~), en 1246, Asjuzan (apud ~), en 1255, Astiusan (apud ~in Bracengo), en 1276, Aas Juzan (casale vocatum Boerria castri prope ~), en 1289, Arjusan (ville et territori d'~), dens la prumèra meitat deu sègle XIV), Ariusã, en 1638 (mapa), Arusen, en 1647 (mapa), Ariusan, en 1651 (mapa), Arjusan, en 1714 (mapa), Arrio uzean, en 1733 (mapa) [2]. Tots los toponimistas (Dauzat, Negre, Astor, etc) qu'explican lo segon element deu nom per l'adjectiu gascon jusan, de deorsu + anu, « inferior, en devath ». Mès Bénédicte Boyrie-Fénié qu'indica qu'aqueth mot qu'a pres lo sens de « au nòrd » (en oposicion aus Pirenèus). La question qu'ei donc la deu prumèr element. Jean-Baptiste Orpustan, citat per B. Boyrie-Fénié, qu'explica As- per ua varianta deu basco aitz, « ròc », çò qui supausa ua fòrma mixta damb lo gascon jusan. Arjusan que seré au nòrd d'un lòc As. B. Boyrie-Fénié qu'i ved meileu arcs jusan, « au nòrd deu pont » de l'arriu Bes, com Susan, qui seré « au sud deu pont ». La preséncia d'un camin de tropèths e d'un lòc Careyre ( = Carrèira) sus la mapa de Cassini que justificarén la d'un pont. Dens Arcs, r que's seré assimilada a s. Negre, citat per B. Boyrie-Fénié, explicava As- per aigàs, agàs[2],[3], mès la tombada de -g- intervocalic que hè pensar mèi au lengadocian qu'au gascon. L'explica per arcs que sembla un chic suggerida per la fòrma modèrna (Ar- apareish pas abans lo sègle XIV), mès qu'es possibla pr'aquò.

  • Arjusan qu'ei lo caplòc istoric de la baronia deu Brassencs.
  • Anciana centrala termica EDF e mina de lignit.
  • Arjusan qu'estó caplòc de son canton de la Revolucion Francesa a 1888 [4]. Après, lo canton qu'anè a Morcens.

Administracion

[modificar | Modificar lo còdi]
Lista deus cònsols successius
Periòde Identitat Etiqueta Qualitat
2006 2020 Pierre Darmante divèrs esquèrra cap d'entrepresa
1995 2006 Jean-Claude Couloudou   retirat de l'ensenhament
  1995      
Totas las donadas non son pas encara conegudas.
  • Abans la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna qu'èra deu canton de Morcens; qu'es adara deu canton de Pays morcenais tarusate (en francés).


modificar « persona »
 v · d · m 
Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 216, totala:

1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
563 559 588 811 648 635 630 726 671

1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
728 758 795 750 752 742 736 728 699

1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
645 653 616 586 528 476 410 404 423

1962 1968 1975 1982 1990 1999 2006 2007 2008
364
294
238
228
229
214
206
204
203
204
2009 2010
211
212
212
213
Fonts
Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE
Evolucion de la populacion 1962-2008
Evolucion de la populacion 1962-2008


Lòcs e monuments

[modificar | Modificar lo còdi]

Personalitats ligadas dab la comuna

[modificar | Modificar lo còdi]

Véder tanben

[modificar | Modificar lo còdi]

Ligams extèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Top'Òc Diccionari toponimic occitan del Congrès permanent de la lenga occitana.
  2. 2,0 et 2,1 Bénédicte Boyrie-Fénié, Dictionnaire toponymique des communes, Landes et Bas-Adour, ed. Institut occitan e CAIRN, Pau, 2005, p. 39-40
  3. Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 27
  4. https://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=1249