20000 Varuna

20000 Varuna
Oppdaging
Oppdaga av	R. McMillan (Spacewatch)
Oppdagingsdato	28. november 2000
Baneskildring
	Epoke 14. juli 2004 (JD 2453200,5)
Aphel	6781,985 mill. km (45,335 AE)
Perihel	6120,810 mill. km (40,915 AE)
Eksentrisitet	0,051
Banehelling	17,2°
Fysiske eigenskapar
Dimensjonar	874 km (gjennomsnitt ifrå infraraudmålingar)
Masse	~5,9×1020 kg
Snittettleik	0,992 g/cm³
Unnsleppingsfart	0,39 km/s
Rotasjonsperiode	0,13216 d (3,17 t)
Albedo	0,037-0,21

20000 Varuna (overgangsnamn 2000 WR₁₀₆; symbol: ) er eit stort klassisk kuiperbelte-objekt. Objektet har ein estimert diameter på 800–1000 km og blei oppdaga 28. november 2000 av Spacewatch-prosjektet. Dersom det viser seg at Varuna er sfærisk forma vil objektet få dvergplanetstatus.

Namn

Varuna er kalla opp etter den vediske guden Varuna. Han herska over havet og vatna i himmelen, og er blitt likna med Poseidon og Neptun.

Fysiske karakteristikkar

Varuna samanlikna med Eris, Pluto, (136472) 2005 FY₉, (136108) 2003 EL₆₁, Sedna, Orcus, Quaoar, og jorda.

Varuna har ein rotasjonsperiod på omtrent 3,17 timar (6,34 timar dersom lyskurva har dobbelt maksimum). Gitt den hurtige rotasjonen, som er sjeldsynt for så store objekt, er Varuna kanskje noko avlang i forma. Seinare har eit endå større og avlangt objekt, (136108) 2003 EL₆₁, blitt funne; dette òg i kuiperbeltet.^[3]

Overflata til Varuna er moderat raudleg (lik 50000 Quaoar si), men er uvanleg mørk samanlikna med andre klassiske kuiperbelte-objekt (albedoen er mindre enn 0,04). Dette tyder på at det finst lite is på overflata. Likevel har ein identifisert små mengder vassis der.^[4]

Bane

Varuna er klassifisert som eit klassisk kuiperbelte-objekt og følgjer ein nestensirkulær bane med ein store halvakse på omtrent 43 AE; lik Quaoar, men med ei større banehelling. Omløpstida er òg lik Quaoar si og er på 283 jordår.

Ved 43 AE og med ein nær sirkulær bane blir ikkje Varuna påverka i noko særleg grad av Neptun; i motsetnad til Pluto som har ein 2:3 baneresonans med planeten.

Kjelder

Denne artikkelen bygger på «20000 Varuna» frå Wikipedia på engelsk, den 26. april 2008.

Fotnotar

↑ Stansberry (2005). «TNO/Centaur diameters and albedos». Henta 08.11.2006.
↑ Lightcurves Lacerda P, Jewitt D, Dentisities Of Solar System Objects From Their Rotational Lightcurves, akseptert hos Astrophysical Journal 2006 Preprint
↑ D. L. Rabinowitz, K. M. Barkume, M. E. Brown, H. G. Roe, M. Schwartz, S. W. Tourtellotte, C. A. Trujillo (2005), Photometric Observations Constraining the Size, Shape, and Albedo of 2003 EL₆₁, a Rapidly Rotating, Pluto-Sized Object in the Kuiper Belt, The Astrophysical Journal (2006), 639, Utgåve 2, pp. 1238-1251 Preprint (pdf)
↑ Licandro J; Oliva E; Di Martino M (2001). «NICS-TNG infrared spectroscopy of trans-neptunian objects 2000 EB173 and 2000 WR106». Astronomy & Astrophysics (July utg.) 373: 29-32L.

[1] Stansberry (2005). «TNO/Centaur diameters and albedos». Henta 08.11.2006.

[LacerdaJewitt2007-2] Lightcurves Lacerda P, Jewitt D, Dentisities Of Solar System Objects From Their Rotational Lightcurves, akseptert hos Astrophysical Journal 2006 Preprint

[Rabinowitz2006-3] D. L. Rabinowitz, K. M. Barkume, M. E. Brown, H. G. Roe, M. Schwartz, S. W. Tourtellotte, C. A. Trujillo (2005), Photometric Observations Constraining the Size, Shape, and Albedo of 2003 EL₆₁, a Rapidly Rotating, Pluto-Sized Object in the Kuiper Belt, The Astrophysical Journal (2006), 639, Utgåve 2, pp. 1238-1251 Preprint (pdf)

[Licandro2001-4] Licandro J; Oliva E; Di Martino M (2001). «NICS-TNG infrared spectroscopy of trans-neptunian objects 2000 EB173 and 2000 WR106». Astronomy & Astrophysics (July utg.) 373: 29-32L.

[1]

[2]

[3]

[4]