Heerlijkheid Beek
De Heerlijkheid Beek is een natuurgebied en voormalige bestuurseenheid in de buurt van Berg en Dal in de gelijknamige gemeente. Het natuurgebied wordt beheerd door de stichting Het Geldersch Landschap.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Van oorsprong is de heerlijkheid Beek een leen van de graven van Kleef. Rond 1350 werd het eigendom van de Heren van Groesbeek. Vanaf 1660 tot 1941 was het landgoed in het bezit van de familie Van Randwijck. Zij verbleven in het huis Het Spijker. In de loop der tijd verkocht de familie delen van hun grondbezit. In 1941 verkochten zij de gronden langs de heuvelrand aan Het Geldersch Landschap.[1]
Omschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Het beslaat een heuvelachtig gebied van 49 hectare, dat onderdeel vormt van de stuwwal rond Nijmegen. Het landschap bestaat uit bebossing in de hoger gelegen delen en weilanden in de lagere gedeelten die ook wel de Elyzeese velden worden genoemd. Verder is er een bron, een beek en een paar vijvers. In het landschap herinneren de kastanjebomen nog aan de Romeinen. Zij importeerden de boom zo’n 2000 jaar geleden vanwege de tamme kastanjes, die dienden als proviand.
Uit de stuwwal sijpelen verschillende beken.
Op het hoogste gedeelte werd in 1880 het landhuis, Huys te Schengen gebouwd.
Kabouterboom
[bewerken | brontekst bewerken]In de bossen is een tamme kastanjeboom te vinden met een omtrek van 850 centimeter. Deze wordt de Kabouterboom genoemd en staat daar al sinds het begin van de 16e eeuw. Het is mogelijk de oudste boom van Nederland.
In januari 2005 werd de boom in brand gestoken. De binnenkant van de stam brandde daardoor uit. De schade is nog steeds duidelijk te zien maar de boom heeft het wel overleefd. De Kabouterboom is opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen onder nummer 1678473.
Er zijn meerdere wandelroutes in het gebied. Een daarvan is de Natuurwandelroute N70 van ongeveer 16 kilometer.[2]
- GLK | Heerlijkheid Beek. www.glk.nl. Gearchiveerd op 13 april 2021. Geraadpleegd op 4 april 2021.
- Erfgoed Gelderland, Heerlijkheid Beek | Mijn Gelderland. mijngelderland.nl. Gearchiveerd op 28 januari 2021. Geraadpleegd op 4 april 2021.
- ↑ Schulte, A.G. (1983). Het Rijk van Nijmegen. Oostelijk gedeelte en de Duffelt. Staatsuitgeverij, Den Haag / Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist, "Beek", pp. 110-111. Gearchiveerd op 2 januari 2023.
- ↑ Wandelroute N70 Natuur - Rijk van Nijmegen. Staatsbosbeheer. Geraadpleegd op 4 april 2021.