Pergi ke kandungan

Undekana

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Undekana
Formula rangka undekana
Formula rangka undekana dengan semua atom
Model bola dan batang molekul undekana
Nama
Nama IUPAC pilihan
Undekana[1]
Pengecam
Imej model 3D Jmol
1697099
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
ECHA InfoCard 100.013.001
Nombor EC
  • 214-300-6
MeSH undecane
Nombor RTECS
  • YQ1525000
UNII
Nombor PBB 2330
  • InChI=1S/C11H24/c1-3-5-7-9-11-10-8-6-4-2/h3-11H2,1-2H3 ☑Y
    Key: RSJKGSCJYJTIGS-UHFFFAOYSA-N ☑Y
  • CCCCCCCCCCC
Sifat
C11H24
Jisim molar 156.31 g·mol−1
Rupa bentuk Cecair tak berwarna
Bau Seperti petrol atau tiada bau
Ketumpatan 740 mg mL−1
Takat lebur −26.6 hingga −25.0 °C; −15.8 hingga −12.9 °F; 246.6 hingga 248.2 K
Takat didih 193 hingga 197 °C; 379 hingga 386 °F; 466 hingga 470 K
log P 6.312
Tekanan wap 55 Pa (25 °C)[2]
5.4 nmol Pa−1 kg−1
-131.84·10−6 cm3/mol
1.417
Termokimia
Muatan haba tentu, C 345.05 J K−1 mol−1
Entropi molar
piawai
So298
458.15 J K−1 mol−1
−329.8–−324.6 kJ mol−1
−7.4339–−7.4287 MJ mol−1
Bahaya
Piktogram GHS GHS06: Toxic GHS08: Health hazard
Perkataan isyarat GHS Danger
H304, H315, H319, H331, H335
P261, P301+310, P305+351+338, P311, P331
Takat kilat 62.0 °C (143.6 °F; 335.1 K)
Sebatian berkaitan
Alkana berkaitan
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
 ☑Y pengesahan (apa yang perlu☑Y/N?)
Rujukan kotak info

Undekana (juga hendekana) ialah sebatian hidrokarbon alkana cecair dengan formula kimia CH3(CH2)9CH3. Ia digunakan sebagai penarik seksual ringan dalam pelbagai organisma rama-rama dan lipas serta bahan isyarat amaran bagi sebilangan semut.[3] Ia memiliki 159 buah isomer.[4]

Undekana juga boleh digunakan sebagai piawai dalaman dalam kromatografi gas apabila menguruskan hidrokarbon lain. Oleh kerana takat didih undekana (196 °C) banyak dikenali, ia boleh digunakan sebagai perbandingan dalam masa pengekalan dalam kromatografi gas bagi molekul dengan struktur yang baru diketahui. Sebagai contoh, jika seseorang bekerja dengan lajur kapilari metil silikon bersambung silang 50 m dengan suhu ketuhar meningkat perlahan, bermula sekitar 60 °C, molekul 11 karbon seperti undekana boleh digunakan sebagai standard dalaman untuk dibandingkan dengan masa pengekalan molekul 10, 11 atau 12 karbon lain, bergantung pada strukturnya.

  1. ^ "undecane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Dicapai pada 5 January 2012.
  2. ^ Yaws, Carl L. (1999). Chemical Properties Handbook. New York: McGraw-Hill. m/s. 159–179. ISBN 0-07-073401-1.
  3. ^ Hölldobler B, Wilson EO (1990). The Ants. Harvard University Press. m/s. 287. ISBN 0-674-04075-9.
  4. ^ Stoermer, Martin (2023). "Undecane Isomers". figshare. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.24309724.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
  • Undecane at Dr. Duke's Phytochemical and Ethnobotanical Databases