mit

Algemein Gesjreve Limburgs

Veurzètsel

mit (Nederlands: mee, met, mede)

• Mestreechs: mèt
• Mofers: †mid > mit

Mofers

Veurzitsel

Lemma

mit /mɪt/

1. in 't gezelsjap van, guuef aan det emes of get aangeslaoten of verbónjen is es 'n einheid

   Kums toe mit dien vrouw of kums toe allein?

2. door gebroek te make van, middels

   Kums toe mitte bös of mitte fietsj?

   Veer zeen mit 't vaer euvergestaoke nao Ingelandj.

   Die flaaj kóns te-n 't bèste snieje mit e broeadmets.

3. dore hulp van emes, guuef aan det get samewirkendj of óngerling gebeurt

   Dan zóds te toch ech mitten dokter mótte gaon kalle, wils toe gehólpe waeren aan det kneen.

   Veer höbbe dae wage mit Pietjen en Cor losgetroch gekrege.

4. es e geveul höbbendj

   Hae haet dae breef mit gif innen dreksbak gesmete.

5. es e gevolg van, euveren doer van

   Mit vief waeken is det daak neet gemaak.

   Mitte kóms van die boetelenjers is 't neet gezelliger geworen in 't landj.

6. óngeren doer van, tiejes

   Kump eine bie uch euvere floer mitte fieësdaag?

7. (synoniem) (mit e bestump lidwaord) anger waord veur te (guuef 't middel aan)

   Gister zeentj geer toch mitte voot nao de kirk gegange, woh?

8. in 't gelaeg van

   Veer höbbe mitte begraefenis van Sjan uch ouch e printje gesjik.

Raod

Wo in Naord-Limbörg 't waord mit aafwèsseltj mitte biewäördelike vorm mei (juus wie in 't Nederlandjs met en mee), gebeurt det in 't Mofers neet. Ummer wuuert mit gebroek.

Veur oearsprónk is dit e veurzitsel det d'n datief noom.

Aafbraeking

• mit

Net get anges gesjreve

• mitj

Variaasje

• †mid

Synoniem

• [2] ↓per

Antonieme

• sónger, †aone

Aafleijinge

• medein, mit-, mitein, mittertied
• daomit, d'rmit, hiemit, womit
• mitgezel, mitmiens, mitreiziger, mitsjöljig, mitstenjer, mitstried, mitvraeter, vot-mit-oeare

Verwantje wäörd

• door, same

Zagswies

• get mit ein höbbe > get mitein höbbe
• mit emes get/nieks op höbbe: waal/neet ómgank mit emes höbbe, 't good/slech mit emes kónne vinje
• mit e gesjèldj stekske: bedruuef det get neet is oetgekómme; meugelikerwies 'n toespeling oppe besniejenis bie manskaerele
• mit ein > mitein
• mit fekansie gaon (Nederlandjs: op vakantie gaan)

  Veur wieväöl daag gaontj geer mit fekansie, en wohaer?

• mit Kroedwien
• mit nuujjaor
• mitte ... (gevolg door 'ne fieësdaag)

  mitte Paose

  mitte Pingste

  mitte Sinterklaos: op of róndj 6 desember

• mitte stert tösse de bein (mv.):
  1. hieël erg engstig
  2. hieël erg bedruuef (mit naam ómdet verwachtinge neet zeen oetgekómme)
• mit veur en nao: inne luip vannen tied
• (de) windj mit höbbe: De windj steit zoea det t'r taenge de rögk wejtj (in 't veurdeil bie 't fietsje).

Verbuging

		predikatief		inkelvaad mannelik		inkelvaad vrouwelik	inkelvaad ónziejig		mieëvaad
		radikaal	liaison	radikaal	liaison		radikaal	liaison
nom.	sjrif	mit		mitte	mitten	mitte	mit 't		mitte
	IPA	/mɪt/	/mɪd/	/mɪte/	/mɪten/	/mɪte/	/mɪtet/	/mɪted/	/mɪte/
dat.	sjrif	mit		†mitgene	†mitgenen	†mitgen	†mitge	†mitgen	†mitgen †mitge
	IPA	/mɪt/	/mɪd/	/mɪdɣene/	/mɪdɣenen/	/mɪdɣen/	/mɪdɣe/	/mɪdɣen/	/mɪdɣen/ /mɪdɣe/

In anger spraoke

[1]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: mit

Aadkirkslavisch: съ(cu:) Arabisch: مع(ar:) Baskisch: -ekin(eu:) Bengaals: সঙ্গে(bn:), সাথে(bn:) Bölgaars: с(bg:), със(bg:) Frans: avec(fr:) Grieks (nuuj): με(el:) Hindi: से(hi:) Ieslandjs: með(is:), við(is:) Ingels: with(en:) Japans: と(ja:) Koreaans: 같이(ko:)

Litouws: su(lt:) Macedonisch: со(mk:) Nederlandjs: met, mee, mede Oekraïens: з(uk:), із(uk:) Pruus: mit Russisch: при(ru:), с(ru:), со(ru:) Servisch: при(sr:), pri(sr:), с(sr:), s(sr:) Spaans: con(es:) Viëtnamees: với(vi:) Witrussisch: з(be:) Zweeds: med

Biewaord

Lemma

mit /mɪt/

1. op 't zelvendje moment

   Dao koom 'n sjoel aangezitten en mit kraakdje 't daak van 't sjöpken in.

2. oppe zelvendjen doer

   Mit des se-n ajer wuuers, kries te dónkerder haor.

3. in samewirking, biestandj van emes of aandeil in get höbbendj

   Det bedrief is mit opgerich door mienen ome.

4. behuuerendje toet 'n kattegorie of 'n verzameling

   Hieës is mit van 't lekkerste vleis.

5. in emes zie biezeen

   Höb geer de sleutele mit? Anges staontj g'r aan 'n toe deur dalik.

6. (synoniem) anger waord veur ónmiddellik

Aafbraeking

• mit

Net get anges gesjreve

• mitj

Variaasje

• †mid

Synonieme

• geliek

Aafleijinge

• mitdet

Verwantje wäörd

• ouch, tegeliekertied, vlak

Zagswies

• emes mit höbbe (naodrök op mit):
  1. emes es 'ne mitstenjer höbbe
  2. emes mitgenómmen höbbe (wie inne wage)
• get mit höbbe (naodrök op mit): get höbbe det e veurdeil is
• mit en mit: mittertied
• mit van 't bèste/riekste/ermste/... / mit vanne bèste/riekste/ermste/...: behuuerendje toet 't bèste/riekste/ermste/..., behuuerendje toette bèste/riekste/ermste/...

In anger spraoke

[3]

• Ingels: along^(en:)
• Nederlandjs: mede

[6]

bewirk

• Algemein Gesjreve Limbörgs: drek en metein

Albanees: menjëherë(sq:), përnjëherësh(sq:) Cherokee: ᎲᎴᏊ(chr:) Fins: heti Frans: immédiatement, tout de suite, aussitôt Grieks (nuuj): ακαριαία(el:), ακαριαίως(el:), αμέσως(el:) Ieslandjs: strax Ingels: immediately(en:), right away, at once, instantly(en:) Japans: 今すぐ(ja:), 早速(ja:), 直ぐに(ja:)

Letien: subinde(la:) Nederlandjs: onmiddellijk, meteen, direct Pruus: sofort, alsbald, unverzüglich Sjekkisch: hned(cs:), ihned(cs:) Spaans: inmediatamente Tagalog: kaagad(tl:) Viëtnamees: liền tay(vi:), lập tức(vi:) Zweeds: omedelbart, ögonblickligen, genast