Breda

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Breda (Braobants: Brédao) is 'n stad in de provincie Noord-Braobant. Mèt 167.908 einwoners op 1 januari 2005 is 't de derde stad vaan Noord-Braobant en de negende vaan Nederland. De vastelaovendsnaom vaan Breda is Kielegat.

Stadsfuncties

Breda functioneert es verzörgingscentrum veur Wes-Braobant. 't Karakter is minder industrieel es dat van Tilburg. Breda hoesvès de Keuninklike Militair Academie (KMA) en 'n arrondissemintstribunaal. 't CSM-sókkerfebrik is in dees stad gevesteg.

Stadsbild

Breda heet 'n good bewoerd historisch centrum, mèt es veurnaomste bouwwèrk de Groete Kèrk. Aon de Merret stoon inkel markante gebouwe, wie 't stadhoes. 't Begijnhof geneet ouch bekindheid.

Historie

Breda, Brei A, ligk aon de samevleujing vaan Mark en Aa, boedeur de stroum (Aa) hei inderdaod väöl breier weurt. Op dees plek oontstoont in de twelfde iew 'n nederzetting, die in 1125 veur 't iers geneump weurt. In 1252 kraog 't stadsrechte, en in de volgende iewe bleef 't greuje. In 1403 woort de Baronie van Breda gestiech, e gebeed mèt Breda es centrum, geïnspireerd op de Meierij van de Bosj. Tijens d'n Tachtegjaoregen Oorlog woort de stad neet minder es drei kier door de Staotse legers vereuverd: in 1572 bij 't begin vaan d'n Opstand, in 1591 (door de lis mèt 't Törfsjip vaan Breda) en in 1637. De bevölking bleef evels gooddeils katheliek.