1655
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 25 mieërt - Christiaan Huygens óntdèk Titan, de groatste maon van Saturnus.
- 7 april – Fabio Chigi wirt es Paus Alexander VII geïnaugureert
- 10 mei – Jamaica wirt door de Èngelsje veraovert.
- 29 juli - In Amsterdam wirt 't sjtadhoes op de Dam in gebruuk genómme. D'r is 7 jaor aan geboewd.
- september – Nederlandjse Koleniste oet Nuuj Nederlandj ónger Petrus Stuyvesant veraovere Fort Casimir op de Zjwede. Dees in 1638 es Nya Sverige gesjtichde Zjweedse kolenie heuërt daomit op te besjtaon.
- 4 december – In Middelburg wirt de boew van ein synagoge verbaoje.
- 23 december - Ex-keuningin Christina van Zjwede hilt häör triomfale intoch in Roame.
- Raodspensionaris Johan de Witt en de Friese sjtadhawwer Willem Frederik kómme tot ein vergeliek. Willem Frederik maog opperbevelhöbber van 't leger waere, mer hae mót ophawte zich lutenant-sjtadhawwer van Euveriesel te neume. Daomit erkènt hae in feite de Akte van Seclusie van Willem III.
- Èngelandj begint de Èngelsj-Sjpaanse Aorlog mèt ein Zeëblokkade van Cádiz en mèt eine aanval op de Sjpaanse Zilvervloat.
- De Perzikkeaorlog tösje de Wappinger-Indiane van de sjtam van Lenni Lenape en de Hollesje koleniste van Nuuj Nederlandj begint.
- 't Èngelsje Aorlogs- en Vlaggesjeep Naseby wirt geboewd. Dit geldj es prototype veur de aorlogssjepe van de volgende 150 jaor.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 1 jannewarie - Christian Thomasius, Duutsje juris en filosoof (gesjtórve 1728)
- 8 april – Lodewijk Willem van Baden-Baden, Duutsje Markgraaf, bekènd es de Türkenlouis (gesjtórve 1707)
- 24 november - Karel XI van Zjwede, keuning van Zjwede (gesjtórve 1697)
- 4 mei - Bartolomeo Cristofori, Italiaanse meziekinsjtrumenteboewer.
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 5 jannewarie - Paus Innocentius X (80), paus van 1644 pes 1655
- 21 fibberwarie - Johan X van Lübeck
- 25 fibberwarie – Daniel Heinsius (74), Nederlandjse weitesjapper
- 28 juli – Cyrano de Bergerac (36), Franse sjriever en militair
- 24 oktober - Pierre Gassendi (63), Franse filosoof en wiskundige
- Nicolaus Knüpfer (46), kunssjilder
Meziek
[bewirk | brón bewèrke]- Jean-Baptiste Lully compeneert 't ballèt Les plaisirs
- Giovanni Legrenzi compeneert de Sonata a due, e tre, Opus 2
Literatuur
[bewirk | brón bewèrke]- Oetgaaf van L'Étourdi ou les Contretemps (De doordraver) van Molière
Beeldende Kuns
[bewirk | brón bewèrke]-
't Concert (1655) Gerard ter Borch (II), Gemäldegalerie, Berlien
-
Man in waopeoetrösting (1655) Rembrandt van Rijn
Boewkuns
[bewirk | brón bewèrke]-
Palies op de Dam (1655) Jacob van Campen
-
Bibliotheca Thysiana, Leide (1655) Arent van 's-Gravesande