Keftar

Keftar Temporal range: 26–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N Miyosînê zû - dema niha
Cureyên keftaran gor mezinahiya wan: Keftarê deqdeqî, keftarê qehweyî, keftarê xêzxêzok û gurê erdê
Dabeşandina zanistî
Cîhan:	Animalia
Filûm:	Chordata
Çîn:	Mammalia
Kom:	Carnivora
Binekom:	Feliformia
Famîle:	Hyaenidae Gray, 1821
Cinsên Keftaran
Crocuta - ser zeytûnî Hyaena - Hêşîn Proteles - sorê polatî
Hevwate
Protelidae Flower, 1869

Keftar, kemtiyar, eftar, heftar an jî heftiyar (Hyaenidae), famîleyekî guhandarên goştxweran. Li Kurdistanê li deşt û çiyayên nizim dijîn; li çolên Erebistan, Afrîka û Asyayê jî têne dîtin. Di qulên kûr, nev keviran û bin keviran dijîn.

Fîziyolojiya keftaran

Tevî ku keftar ji aliyê fîziyolojiyê ve çend rûdemin ku mîna famîleya kuçikan wek gur, kûçik, rûvî, hwd., xuya dikin, lê famîleyeke serbixwe çêdikin: ji famîleya Herpestidae wek banbankeyê nêzîktir in.

Keftar xwedî lem û diranên tewr û tûj e, di şaneşîna ajalan de ku dikare goşt biçirîne. Keftar li gorî dîtina zanistan, weke Meymûnan di nev caneweran ji aliyê awayê nêçîrkirina xwe ve gelekî jîr e.

Di hinek deveran mîna Bagok û Behdînan jêra heftar an heftiyar tête gotin. Çîroka navê wî jî eve ku heft nikarin wî.

Keftarên Kurdistanê

Keftarê xêzxêzok (keftarê xêzokî, keftarê bi xêz) ku li Kurdistanê têta dîtin wek kûçikekî mezin e. Milên wî bilindtir in û ji ber wê yekê xwar û maro digere.

Tenê digere, rev çê nake û şevger e. Keftar pêz nakuje, kelaxxur e û gelek caran li cihên çepal xwarina xwe peyda dike. Ev keftar di 2016an li gundê Dêrika Miqûrê yê Farqînê hatibû dîtin.

Cureyên keftaran

• Keftarê deqdeqî (Crocuta crocuta)
• Keftarê qehweyî (Parahyaena brunnea)
• Keftarê xêzxêzok (Hyaena hyaena), keraxan dixwe, carinan li cihên çepal tête dîtin.
• Gurê erdê an aardwolf (Proteles cristatus)

Pêşangeh

• 
  Keftarê deqdeqî (Crocuta crocuta) li Afrîkayê dijî.
• 
  Keftarê qehweyî (Parahyaena brunnea) li Afrîkaya başûr tête dîtin.
• 
  Keftarê xêzxêzok (Hyaena hyaena), bi tenê ev Keftar li Kurdistanê tête dîtin.
• 
  Gurê erdê an aardwolf (Proteles cristatus), li Afrîkaya başûr û rojhilatê tête dîtin.

Girêdanên derve

Li Wikimedia Commons medyayên di warê Keftar de hene

 Hyaenidae, ser Wîkîcureyê.

 Wîkîferheng: keftar – Mane, etîmolojî, werger û bêhtir

• https://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/Hyaenidae/
• https://www.hyaenidae.org/ ^{Girêdana arşîvê 2011-05-07 li ser Wayback Machine}
• https://www.hyaenidae.org/ancient-hyaenas.html ^{Girêdana arşîvê 2008-10-02 li ser Wayback Machine}