Aaliyah

Aaliyah
Aaliyah di sala 2000an de
Navê rastî	Aaliyah Dana Haughton
Jidayikbûn	16ê kanûna paşîn a 1979an(1979-01-16) New York City, U.S.
Mirin	25ê tebaxa 2001an Marsh Harbour, Abaco Islands, The Bahamas
Hevwelatî	DYA
Kariyera muzîkê
Cureyê muzîkê	* R&B pop hip hop alternative R&B progressive soul neo soul
Amûr	Vokal
Etîketa qeydê	Blackground Jive Atlantic Virgin
Malper	www.aaliyah.com
biguhêre

Aaliyah Dana Haughton (/ɑːˈliːə/; 16'ê rêbendanê 1979 - 25'ê gelawêjê, 2001), bi yeknavî wekî Aaliyah tê zanîn, stranbêj, lîstikvan, dansera û modelek Amerîkî bû. Wê R&B, pop û hip hopê ya hemdem ji nû ve pênase kir, [2] loma jê re dibêjin "Princess of R&B" û "Queen of Urban Pop".

Ew li Brooklyn ji dayik bû lê ciwantiya xwe li Detroitê derbas kir, ew yekem car di 10 saliya xwe de xwe da nasîn, dema ku di pêşandana televîzyonê ya Star Search de xuya bû û ligel Gladys Knight kete ser dikê. Di 12 saliya xwe de, Aaliyah imzeya xwe da Jive Records û Blackground Records (xwediyê wê apê xwe Barry Hankerson bû). Hankerson wê bi R. Kelly re da nasîn, yê ku bû şêwirmendê wê û di heman demê de stranbêjê wê yê sereke û hilberînerê albûma wê ya pêşîn "Age Ain't Nothing But a Number" bû. Album li Dewletên Yekbûyî sê mîlyon car hat firotin û ji hêla Komeleya Pîşesaziya Tomarkirinê ya Amerîkî (RIAA) ve du qat platîn girt. Piştî îdiayên zewaca neqanûnî bi Kelly re, Aaliyah peymana xwe bi Jive re qedand û bi Atlantic Records re îmze kir.

Aaliyah bi hilberînerên tomar Timbaland û Missy Elliott re xebitî ji bo albûma xwe ya duyemîn, One in a Million, ku sê mîlyon car li Dewletên Yekbûyî û zêdetirî heşt mîlyon car li seranserê cîhanê hate firotin. Di sala 2000 de, Aaliyah di yekem filmê xwe yê bi navê Romeo Must Die de xuya bû. Wê beşdarî amadekirina muzîka fîlimê bû, ku di nav de strana xwe "Try Again" (Dîsa Biceribîne) jî hebû. Stran bi tenê bi lîstina radyoyê ve di rêza Billboard Hot 100 de derket pêş, û bi vê yekê Aaliyah kir hunermendê yekem di dîroka Billboard de ku bigihîje vê armancê. Piştî qedandina Romeo Must Die, Aaliyah rola xwe di Queen of the Damned de lîst, û di sala 2001-an de, albûma xwe ya sêyem û dawîn a stûdyoyê ya bi navê xwe derxist, ku di rêza Billboard 200 de derket pêş.

Di 25ê Tebaxa 2001ê de, Aaliyah di 22 saliya xwe de di qezayeke balafirê de li Bahamas mir. Balafira zêde barkirî ya ku ew tê de difiriya, demek kin piştî rabûnê ket xwarê û her 9 kesên di balafirê de mirin. Paşê hat dîtin ku di laşê pîlotê de şopên kokaîn û alkolê hene û lîsansa wî nîne. Malbata Aaliyah paşê li dijî operatorê balafirê, Blackhawk International Airways, doza mirina bi neheqî vekir, ku li derveyî dadgehê hate çareser kirin. Di dehsalên piştî mirina wê de, muzîka Aaliyah berdewam kir ku serkeftina bazirganî bi dest bixe. Piştî wefata wê jî gelek stranên wê derketin piyasê. Wê 8,1 mîlyon albûm li Dewletên Yekbûyî û li seranserê cîhanê 24 û 32 mîlyon albûm firotiye. Billboard wê wekî dehemîn hunermenda jin a R&B ya herî serketî ya 25 salên borî, û ya 27emîn a herî serfiraz a dîrokê destnîşan dike. Sê xelatên wê wek Xelatên Muzîka Amerîkî û du MTV VMA, ligel pênc berendamên Xelata Grammy hene.