Bahasa Kurdi
Bahasa Kurdi | |
---|---|
کوردی Kurdî | |
Dipakay bak | Jolma Kurdi |
Jumlah Panutur | 26 juta |
Wilayah | Kurdistan |
Kaluwarga Basa | Indo-Eropa • Indo-Iran • Bahasa Kurdi |
Huruf | Latin (Hawar) Arab (Sorani) |
Status | |
Resmi di | Iraq |
Diatur bak | |
Status Basa | Lokok tipakay |
Kode Basa | |
ISO 639-1 | ku |
ISO 639-2 | kur |
ISO 639-3 | kur |
Basa Kurdi joda da salah osay basa say dituturko Jolma Kurdi di nagara Turki, Iraq, Iran, rik Suriah.
Huruf
[dandani | Sunting sumbor]Pabandingan
[dandani | Sunting sumbor]Latin | Sirilik | Arab | Yezidi | IPA | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hawar | Soviet | (Posay) | (Uncuk) | (Tongah) | (Pangkal) | |||
A, a | А, а | А, а | ا | ـا | — | 𐺀 | [aː] | |
B, b | B, b | Б, б | ب | ـب | ـبـ | بـ | 𐺁 | [b] |
C, c | Ç, ç | Щ, щ | ج | ـج | ـجـ | جـ | 𐺆 | [d͡ʒ] |
Ç, ç | C, c | Ч, ч | چ | ـچ | ـچـ | چـ | 𐺇 | [t͡ʃ] |
Ç, ç[1] | Ꞓ, ꞓ | Чʼ, чʼ | — | 𐺈 | [t͡ʃʰ][1] | |||
D, d | D, d | Д, д | د | ـد | د | 𐺋 | [d] | |
E, e | Ә, ә | Ә, ә | ە | ـە | ە | 𐺦 | [ɛ] | |
Ê, ê | E, e | (Э, э)[3]; (E, e) | ێ | ـێ | ـێـ | ێـ | 𐺩 | [eː] |
F, f | F, f | Ф, ф | ف | ـف | ـفـ | فـ | 𐺙 | [f] |
G, g | G, g | Г, г | گ | ـگ | ـگـ | گـ | 𐺟 | [ɡ] |
H, h | H, h | Һ, һ | ھ | — | ـھـ | ھ | 𐺧 | [h] |
H, h[4][5] | Ħ, ħ | Һʼ, һʼ | ح | ـح | ـحـ | حـ | 𐺉 | [ħ] |
I, i | Ь, ь | Ь, ь | — | — | [ɘ], [ɘ̝],[6] [ɪ] | |||
Î, î | I, i | И, и | ی | ـی | ـیـ | یـ | 𐺨 | [iː] |
J, j | Ƶ, ƶ | Ж, ж | ژ | ـژ | ژ | 𐺐 | [ʒ] | |
K, k | K, k | К, к | ک | ـک | ـکـ | کـ | 𐺝 | [k] |
K, k[7] | Ⱪ, ⱪ | Кʼ, кʼ | — | — | [c] | |||
L, l | L, l | Л, л | ل | ـل | ـلـ | لـ | 𐺠 | [l] |
L, l; (ll)[8] | L, l | Лʼ, лʼ | ڵ | ـڵ | ـڵـ | — | 𐺰 | [ɫ] |
M, m | M, m | М, м | م | ـم | ـمـ | مـ | 𐺡 | [m] |
N, n | N, n | Н, н | ن | ـن | ـنـ | نـ | 𐺢 | [n] |
O, o | O, o | O, o | ۆ | ـۆ | ۆ | 𐺥 | [o], [o̟ː], [o̽ː],[9] [oː] | |
— | Ɵ, ɵ[10] | — | — | — | [o̽ː] | |||
P, p | P, p | П, п | پ | ـپ | ـپـ | پـ | 𐺂 | [p], [pʰ][11] |
P, p[11] | Ҏ, ҏ | Пʼ, пʼ | — | 𐺃 | [pˤ] | |||
Q, q | Q, q | Ԛ, ԛ | ق | ـق | ـقـ | قـ | 𐺜 | [q] |
R, r | R, r | Р, р | ر | ـر | — | 𐺍 | [ɾ] | |
R, r; (rr)[12] | R, r | Рʼ, рʼ | ڕ | ـڕ | ڕ | 𐺎 | [r] | |
S, s | S, s | С, с | س | ـس | ـسـ | سـ | 𐺑 | [s] |
Ş, ş | Ş, ş | Ш, ш | ش | ـش | ـشـ | شـ | 𐺒 | [ʃ] |
T, t | T, t | Т, т | ت | ـت | ـتـ | تـ | 𐺕 | [t] |
T, t[13] | Ţ, ţ | Тʼ, тʼ | — | — | [tʰ] | |||
U, u | U, u | Ӧ, ӧ | و | ـو | و | 𐺣 | [u] | |
Û, û | Y, y | У, у | وو | ـوو | — | 𐺣𐺣 | [uː], [ʉː][14] | |
— | — | — | ۊ | ـۊ | ـۊ | — | [yː] | |
V, v | V, v | В, в | ڤ | ـڤ | ـڤـ | ڤـ | 𐺚 𐺛 | [v] |
W, w | W, w | Ԝ, ԝ | و | ـو | و | 𐺤 | [w] | |
X, x | X, x | Х, х | خ | ـخ | ـخـ | خـ | 𐺊 | [x] |
X, x[15] | Ƣ, ƣ | Гʼ, гʼ | غ | ـغ | ـغـ | غـ | 𐺘 | [ɣ] |
Y, y | J, j | Й, й | ی | ـی | ـیـ | یـ | 𐺨 | [j] |
Z, z | Z, z | З, з | ز | ز | ـز | 𐺏 | [z] | |
— | Ə́, ə́ | Әʼ, әʼ | ع | ـع | ـعـ | عـ | 𐺗 | [ʕ] |
Huruf Hawar
[dandani | Sunting sumbor]1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Huruf Balak | ||||||||||||||||||||||||||||||
A | B | C | Ç | D | E | Ê | F | G | H | I | Î | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | Ş | T | U | Û | V | W | X | Y | Z |
Huruf Ronik | ||||||||||||||||||||||||||||||
a | b | c | ç | d | e | ê | f | g | h | i | î | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | ş | t | u | û | v | w | x | y | z |
Nilay IPA | ||||||||||||||||||||||||||||||
/aː/ | /b/ | /dʒ/ | /tʃ/ | /d/ | /ɛ/ | /eː/ | /f/ | /g/ | /ħ/ | /ɪ/ | /iː/ | /ʒ/ | /k/ | /ɫ/ | /m/ | /n/ | /o/ | /p/ | /q/ | /ɾ/ | /s/ | /ʃ/ | /t/ | /u/ | /ʉ/ | /v/ | /w/ | /x/ | /j/ | /z/ |
Latin Soviet
[dandani | Sunting sumbor]A a | B b | C c | Ꞓ ꞓ | Ç ç | D d | E e | Ə ə |
Ə́ ə́ | F f | G g | Ƣ ƣ | H h | Ħ ħ | I i | J j |
K k | Ⱪ ⱪ | L l | M m | N n | O o | Ɵ ɵ | P p |
Ҏ ҏ | Q q | R r | S s | Ş ş | T t | Ţ ţ | U u |
V v | W w | X x | Y y | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
Arab
[dandani | Sunting sumbor]ع | ش | س | ژ | ز | ڕ | ر | د | خ | ح | چ | ج | ت | پ | ب | ا | ئـ |
17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 2 | 1 |
ێ | ی | وو | ۆ | و | ە | ھ | ن | م | ڵ | ل | گ | ک | ق | ڤ | ف | غ |
34 | 33 | 32 | 31 | 30 | 29 | 28 | 27 | 26 | 25 | 24 | 23 | 22 | 21 | 20 | 19 | 18 |
Numur | Huruf | IPA | Cuntuh |
---|---|---|---|
1 | ا | aː (ɑː) | با/baː/ "angin" |
2 | ە | ə (a, ɛ, æ) | مەزن/məzɪn/ "hibat/agung" |
3 | و | u, ʊ | کورد/kʊɾd/ "Kurdi" |
4 | ۆ | oː, o | توٚ/toː/ "niku" |
5 | وو | uː, u | دوور/duːɾ/ "jawoh" |
6 | ی | iː | شین/ʃiːn/ "biru" |
7 | ێ | eː | دێ/deː/ "tiyuh" |
Sirilik
[dandani | Sunting sumbor]А а | Б б | В в | Г г | Гʼ гʼ | Д д | Е е | Ә ә | Әʼ әʼ | Ж ж |
З з | И и | Й й | К к | Кʼ кʼ | Л л | М м | Н н | О о | Ӧ ӧ |
П п | Пʼ пʼ | Р р | Рʼ рʼ | С с | Т т | Тʼ тʼ | У у | Ф ф | Х х |
Һ һ | Һʼ һʼ | Ч ч | Чʼ чʼ | Ш ш | Щ щ | Ь ь | Э э | Ԛ ԛ | Ԝ ԝ |
Cuntuh Tulisan
[dandani | Sunting sumbor]UDHR Pasal 1
[dandani | Sunting sumbor]Hemû mirov azad û di weqar û mafan de wekhev tên dinyayê. Ew xwedî hiş û şuûr in û divê li hember hev bi zihniyeteke bratiyê bilivin.
هەموو مرۆڤ ازاد و دوەقار و مافان دە وەکهەڤ تێن دنیایێ. ئەو خوەدی هش و شوئوورن و دڤێ لهەمبەر هەڤ بزهنیەتەکە براتیێ بلڤن.
Һәму мьров азад у дь ԝәԛар у мафан дә ԝәкһәв тен дьнйайе. Әԝ хԝәди һьш у шӧур ьн у дьве ль һәмбәр һәв бь зьһньйәтәкә братьйе бьльвьн.
Һәму мьров азад у дь ԝәԛар у мафан дә ԝәкһәв тен дьнйайе. Әԝ хԝәди һьш у шӧур ьн у дьве ль һәмбәр һәв бь зьһньйәтәкә братьйе бьльвьн.
Հՠմու մըրով ազատ տը ւՠքար ու մաֆան տՠ ւՠգհեվ դեն տընյայե։ ՠւ խւՠտի հըշ ու շւուր ըն ու տըվե լը հՠմպՠր հՠվ պը զըհնըյՠդՠգՠ պրադըյե պըլըվըն։
Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.
Dialek
[dandani | Sunting sumbor]Rujukan
[dandani | Sunting sumbor]- ↑ 1,0 1,1 Citakan:Citation
- ↑ "Different Kurdish Scripts' Comparison" (PDF).
- ↑ At the beginning of a word.[2]
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Unofficially, (Ḧ, ḧ) is used to distinguish the sound.
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Argues for the distinction of the letters. As can be used in the spelling of "Xoşe" instead of "Xweşe", for example. Soviet Latin: Xөşә.
- ↑ 11,0 11,1 Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Citakan:Citation
- ↑ Unofficially, (Ẍ, ẍ) is used to distinguish the sound.