Mɔʋ
Mɔʋ kɛna tɔɔnasɩ nzɩ sɩkɛ pe yɔ sɩ-taa nakɛyɛ. Pahayɩɣ-kʋ hɔɔlɩŋ weyi ɛ-taa soŋgaɣ nɛ niikaɣ pɛwɛɛ yɔ. Papɩzɩɣ pahayɩ-kʋ ɖɔɖɔ hɔɔlɩŋ weyi ɛ-taa niikaɣ nɛ wɩsɩ pɛwɛ pazɩ pazɩ yɔ. Pahayɩɣ mɔʋ fɛɛŋ taa, pɩkɩlɩna ɖenɖe lɩm wɛ fɛndɛlɛɛɛ yɔ. Payaɣ pɩ-tɛ hayɩm se mɔʋ ɛjɛŋ. Pahayɩɣ-kʋ ki-pe yɔɔ. Kɩ-taa n̄ɩm ɖɔ pɩdɩɩfɛyɩ.
Mɔʋ wɛna hɩla ndɩ ndɩ. Payaɣ Aazii tɛtʋ wandamm taa mɔʋ se "Oryza sativa", payaa Afrika wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa mɔʋ se "Oryza glaberrima" yaa "Casamance" mɔʋ.
Ɛyaa sakɩyɛ sɔɔlɩ mɔʋ pɩkɩlɩ tɔɔnasɩ lɛɛsɩ, kɔzɩ kɔzɩ Amerika nɛ hadɛ kiŋ tɛtʋ taa n̄ɩma nɛ Afrika nɛ Aasii pɛ-tɛtʋ taa n̄ɩma. Mɔʋ kɛna kajalaɣ tɔɔnaɣ ŋga ɛyaa kɩlɩɣ tɔɔʋ kedeŋa yɔɔ cɩnɛ yɔ. Pʋ-yɔɔ pakɩlɩɣ-kʋ hayʋʋ kedeŋa yɔɔ cɩnɛ. Huŋ nʋmɔʋ taa lɛ, saamɩla wayɩ lɛ, mɔʋ tɩŋɩɣna tɔɔnasɩ pe n̄ɩnzɩ ɛsɩndaa. Siini nɛ Ɛɛndɩ nɛ Sapɔŋ pa-ajɛya taa pakɩlɩɣ mɔʋ tɔɔʋ.