Terry Pratchett

Terry Pratchett

Terence David John Pratchett
Fæddur:	28. apríl 1948(1948-04-28) Beaconsfield, Buckinghamshire, England
Látinn:	12. mars 2015 Broad Chalke, Wiltshire, England
Starf/staða:	Skáldsagnahöfundur
Þjóðerni:	Enskur
Tegundir bókmennta:	Skopskáldsögur
Maki/ar:	Lyn Purves 1968–2015
Börn:	Rhianna Pratchett
Heimasíða:	https://www.terrypratchett.co.uk

Sir Terence David John Pratchett OBE (Order of the British Empire) (28. apríl 1948 - 12. mars 2015) var enskur ævintýrarithöfundur, líklega þekktastur fyrir Discworld bókaröðina. Af öðrum verkum hans má nefna Johnny Maxwell þríleikinn og Bromeliad þríleikinn. Hann vann einnig náið með þeim sem yfirfóru verk hans á önnur form, til dæmis. tölvuleiki og leikrit.

Pratchett hóf að skrifa 13 ára gamall, og 15 ára gamall hafði hann fengið sín fyrstu verk birt opinberlega. Fyrsta skáldsagan hans, The Carpet People, var gefin út 1971. Fyrsta Discworld bókin, The Colour of Magic, kom út 1983, og síðan þá hefur Pratchett skrifað u.þ.b. tvær bækur á ári.

Terry Pratchett var söluhæsti rithöfundur Bretlandseyja á tíunda áratug 20. aldar. Í febrúar 2007 höfðu bækur hans selst í u.þ.b. 50 milljónum eintaka á heimsvísu og verið þýddar á 33 tungumál. Um þessar mundir er Pratchett næstmest lesni rithöfundurinn í Bretlandi, og í sjöunda sæti yfir erlenda rithöfunda í Bandaríkjunum. Lesendahópi Pratchetts er oft lýst sem "költ" (e. cult).

Þann 13. desember 2007 var það tilkynnt að Terry Pratchett væri með Alzheimer sjúkdóminn og lést hann af honum 12 mars 2015

Íslenskar þýðingar

Mál og Menning gaf út ,,Flóttinn" (e. Truckers) árið 1997 og ,,Undir berum himni" (e. Diggers) árið 2000 í ritröðinni ,,Ævintýri Nálfanna". Báðar bækurnar eru í þýðingu Þorgerðar Jörundsdóttur (f.1969).

Tónleikur gaf út ,,Litbrigði galdranna" (e. The Colour of Magic) árið 2007 í þýðingu Jóns Daníelssonar (f.1949) og Furðuljósið árið eftir.

Íslenskar leikgerðir

Leikfélag Menntaskólans við Hamrahlíð setti upp Örlagasystur eftir bók Terry Pratchett, Wyrd Systers, árið 2003 í Austurbæ. Leikgerðin, sem er eftir Stephen Briggs, var þýdd af Gunnari Frey Steinssyni. Leikstjórar voru Atli Rafn Sigurðsson og Brynhildur Guðjónsdóttir.

Útgefin rit

Diskheimur

Nr.	Titill	Útgefið	Undirflokkun	Íslensk þýðing	Athugasemdir
1	The Colour of Magic	1983	Rincewind	Litbrigði galdranna
2	The Light Fantastic	1986		Furðuljósið	Framhald af The Colour of Magic
3	Equal Rites	1987	Witches
4	Mort		Death
5	Sourcery	1988	Rincewind
6	Wyrd Sisters		Witches
7	Pyramids	1989	Djelibeybi		Vinningshafi í British Science Fiction Award, 1989
8	Guards! Guards!		City Watch
9	Eric	1990	Rincewind		Einnig gefin út í stærra broti og myndskreytt af Josh Kirby
10	Moving Pictures		Iðnaðarbylting
11	Reaper Man	1991	Death
12	Witches Abroad		Witches
13	Small Gods	1992	Omnia
14	Lords and Ladies		Witches
15	Men at Arms	1993	City Watch		148da í Big Read
16	Soul Music	1994	Death
17	Interesting Times		Rincewind
18	Maskerade	1995	Witches
19	Feet of Clay	1996	City Watch
20	Hogfather		Death		137da í Big Read; tilnefnd til British Fantasy Award, 1997
21	Jingo	1997	City Watch
22	The Last Continent	1998	Rincewind
23	Carpe Jugulum		Witches
24	The Fifth Elephant	1999	City Watch		153ja í Big Read; Locus Fantasy Award nominee, 2000
25	The Truth	2000	Iðnbylting		193ja í Big Read
26	Thief of Time	2001	Death		152ur í Big Read; tilnefnd til Locus Award, 2002
27	The Last Hero		Rincewind		Einnig gefin út í stærra broti og myndskreytt af Paul Kidby
28	The Amazing Maurice and his Educated Rodents		Überwald		Er "YA" (young adult- unglinga eða barna) Discworld bók; vinningshafi 2001 Carnegie Medal
29	Night Watch	2002	City Watch		Fékk Prometheus Award 2003; var 73ja í Big Read; tilnefnd til Locus Award, 2003
30	The Wee Free Men	2003	Tiffany Aching		Önnur "YA" Discworld bókin; einnig útgefin í stærra broti og myndskreytt af Stephen Player
31	Monstrous Regiment		Iðnbylting		Titillinn er tilvísun í The First Blast of the Trumpet Against the Monstruous Regiment of Women; 2004 nominee for Locus Award for Best Fantasy Novel.
32	A Hat Full of Sky	2004	Tiffany Aching		Þriðja "YA" Discworld bókin
33	Going Postal		Moist von Lipwig		Tilnefnd til Locus og Nebula Awards, 2005
34	Thud!	2005	City Watch		Tilnefnd til Locus Award, 2006
35	Wintersmith	2006	Tiffany Aching		Fjórða YA bókin.
36	Making Money	2007	Moist von Lipwig		Vann Locus Award, tilnefnd til Nebula, 2008
37	Unseen Academicals	2009	Rincewind		Locus Award Nominee, 2010
38	I Shall Wear Midnight	2010	Tiffany Aching		Fimmta YA bókin, Andre Norton vinningshafi, 2010
39	Snuff	2011	City Watch		Þriðja söluhæsta bók fyrstu viku útgáfu
40	Raising Steam	2013	Moist von Lipwig
41	The Shepherd's Crown	2015	Tiffany Aching		Lokið við um mitt ár-2014 og gefin út eftir andlát 2015

Pratchett skrifaði og vann einnig með öðrum höfundum fjölda annarra Discworld bóka sem eru ekki eiginlegar skáldsögur.

Smásögur

Það er einnig nokkuð af smásögum eftir Pratchett byggðar á Discworld, svo sem sagan af sagan af uppruna skáldaða leiknum Thud. Allar eru í safninu ("anthology") A Blink of the Screen (2012) eins og í eftirfarandi ritum:

• "Troll Bridge" – í After The King: Stories in honour of J. R. R. Tolkien (1992); endurútgefið í The Mammoth Book of Comic Fantasy ritstýrt af Mike Ashley (1998); available online
• "Theatre of Cruelty" (1993); fáanleg á netinu:
• "The Sea and Little Fishes" – í Legends (1998), safni ("anthology") af smásögum ritstýrt Robert Silverberg
• "Death and What Comes Next" (2002); fáanleg á netinu
• "A Collegiate Casting-Out of Devilish Devices" (2005); fáanleg á netinu

Sjö smásögur voru einnig í safni af styttri verkum (meirihluta) Pratchetts, sem heitir Once More* With Footnotes (2004).

Að auki, er ein smásaga "Turntables of the Night" (1989) látin gerast í Englandi en með Death sem persónu; fánaleg á netinu og í báðum söfnunum.

"Mapps"

Þó að Terry Pratchett hafi sagt, "There are no maps. You can't map a sense of humour," þá eru fjögur "Mapps" (korrt): The Streets of Ankh-Morpork (1993), The Discworld Mapp (1995), A Tourist Guide to Lancre (1998), og Death's Domain (1999).Fyrstu tvö voru teiknuð af Stephen Player, byggð á plans by Pratchett og Stephen Briggs, þriðja er samvinna Briggs and Kidby, og það síðasta er eftir Paul Kidby. Öll innihalda bæklinga skrifaða af Pratchett og Briggs.

Vísindabækur

Pratchett vann einnig með Ian Stewart og Jack Cohen við fjórar bækur, og notuðu Diskheim til að lýsa almennum viðfangsefnum vísinda. Í hverri bók skiftast á kaflar af Discworld sögu og útskýringum á vísindinum sem tengjast henni. Bækurnar eru:

• The Science of Discworld (1999)
• The Science of Discworld II: The Globe (2002)
• The Science of Discworld III: Darwin's Watch (2005)
• The Science of Discworld IV: Judgement Day (2013)

Þrautabækur

David Langford hefur sett saman tvær Discworld ("quiz") þrauta bækur:

• The Unseen University Challenge (1996), skopstæling af "TV quiz show" University Challenge
• The Wyrdest Link (2002), skopstæling af "TV quiz show" The Weakest Link

Aðrar bækur

Aðrar Discworld útgáfur eru:

• The Discworld Almanak – The Year of The Prawn
• The Josh Kirby Discworld Portfolio (1993) A collection of Josh Kirby's artwork, published by Paper Tiger.
• The Discworld Companion (1994) An encyclopaedia of Discworld information, compiled by Pratchett and Briggs. An updated version was released in 2003, titled The New Discworld Companion. A further updated version was released in 2012, titled Turtle Recall: The Discworld Companion . . . So Far.
• The Discworld Portfolio (1996) A collection of Paul Kidby's artwork, with notes by Pratchett.
• Nanny Ogg's Cookbook (2002) A collection of Discworld recipes, combined with etiquette, language of flowers etc., written by Pratchett with Stephen Briggs and Tina Hannan.
• The Art of Discworld (2004) Another collection of Paul Kidby's art.
• The Discworld Almanak (2004) An almanac for the Discworld year, in the style of the Diaries and the Cookbook, written by Pratchett with Bernard Pearson.
• Where's My Cow? (2005) A Discworld picture book referenced in Thud! and Wintersmith, written by Pratchett with illustrations by Melvyn Grant
• The Unseen University Cut Out Book (2006) Build your own Unseen University, written by Pratchett with Alan Batley and Bernard Pearson, published 1 October 2006.
• The Wit and Wisdom of Discworld (2007) A collection of quotations from the series.
• The Folklore of Discworld (2008) A collaboration with British folklorist Jacqueline Simpson, discussing the myths and folklore used in Discworld.
• The World of Poo (2012) Another in-universe children's book (similar to Where's My Cow), referenced in Snuff.
• The Compleat Ankh-Morpork: City Guide (2012) The complete guide to the city of Ankh-Morpork
• Mrs Bradshaw's Handbook (2014)
• The Discworld Atlas (2015)

Ævintýri nálfanna

Á ensku heitir serían The Nome Trilogy eða The Bromeliad Trilogy

Nr	Titill	Útgefið	Íslensk þýðing	Athugasemdir
1	Truckers	1989	Flóttinn (1997)
2	Diggers	1990	Undir berum himni (2000)
3	Wings	1990

Johnny Maxwell

Nr	Titill	Útgefið	Athugasemdir
1	Only You Can Save Mankind	1992
2	Johnny and the Dead	1993
3	Johnny and the Bomb	1996

The Long Earth

Sería sem var sameiginlegt verk Terry Pratchetts og Stephen Baxters

Nr	Titill	Útgefið	Athugasemdir
1	The Long Earth	2012
2	The Long War	2013
3	The Long Mars	2014
4	The Long Utopia	2015
5	The Long Cosmos	2016

Aðrar bækur

Titill	Útgefið	Meðhöfundur	Íslensk þýðing	Athugasemdir
The Carpet People	1971
Dark Side of the Sun	1976
Strata	1981
The Unadulterated Cat	1989
Good Omens	1990	Neil Gaiman
Nation	2008
Dodger	2012
Jack Dodger's Guide to London	2013

Heimildir

• Leikdómur Þorgeirs Tryggvasonar um Örlagasystur - skoðað 19. nóvember 2007.
• Leit að íslenskum þýðingum á bókum Terry Pratchett í Gegni^{[óvirkur tengill]} - skoðað 21. nóvember 2007
• Terry Pratchett með Alzheimer, mbl.is - skoðað 13. desember 2007