Fara í innihald

Rafspenna

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu

Rafspenna, oftast aðeins spenna, er styrkur rafmagns. Í rafmagnsfræðum er oftast átt við mismun á styrk mættisins milli tveggja punkta í rafsviði, þar sem annar punkturinn er jörð, sem samkvæmt skilgreiningu hefur rafmætti núll. SI-mælieining er volt, táknuð með V.

Stærðfræðileg skilgreining rafspennu, U: Styrkur rafmættis, eða sú vinna, sem þarf til að hliðra einingarrafhleðslu í rafsviði, frá punkti a til punkts b, má setja fram með ferilheildinu

Jafnspenna er föst í tíma, en riðspenna sveiflast reglulega milli tveggja útgilda.

Jafnspennan V, milli tveggja punkta í rafrás er hlutfall afls W og rafstraums I, sem um hana fer:

Samband straums og spennu

[breyta | breyta frumkóða]

Lögmál Ohms gefur samband rafspennu og -straums í rafrás með því að skilgreina rafviðnám.

Spennulögmál

[breyta | breyta frumkóða]

Spennulögmálið segir að summa allra spennugjafa rafrásar sé jöfn summu spennulfallanna.

Jöfnur Maxwells

[breyta | breyta frumkóða]

Jöfnur Maxwells gefa samband rafsegulsviðs og rafspennu.

Alþjóðlegt viðvörunarmerki vegna háspennu (ISO 3864), Háspennumerkið.

Háspenna kallast rafspenna sem er nægjanlega há til geta valdið skammhlaupi í lofti og er hættuleg mönnum og dýrum.

Rafspenna á heimilum

[breyta | breyta frumkóða]

Íslensk heimili nota 230 volta riðspennu, með sveiflutíðnina 50 rið, sem strangt tekið telst ekki háspenna, en getur samt verið banvæn. Um raflagnir á heimilum og í fyrirtækjum gilda lög, sem ætlað er að koma í veg fyrir slys af völdum rafmagns.