Korsika

Corse
Corsica





Chefurbo	Ajaccio



Oficala linguo	Franca. Altra linguo: Korsikana
Surfaco	8 680 km²

Habitanti Denseso di habitantaro	326 898 (2015) 38 hab./km²
Guberniestro	Gilles Simeoni



Horala zono	UTC+1 UTC+2 dum la somero

TNP (yaro)	8,17 miliardi €

Reto	www.corse.fr

Korsika (en la Franca: Corse; pron. kors) esas insulo en Mediteraneo ed un ek la 13 regioni di Francia. Ol jacas weste de l'Italiana penisulo, sud-weste de kontinentala Francia e norde del insulo Sardinia, qua apartenas ad Italia.

Mem esanta parto de la teritorio di Francia, ol titulizesas "ensemblo teritoriala" segun la lego Franca. "Ensemblo teritoriala" esas regiono kun plua autonomio politikala kam l'altra regioni di Francia, exemple la lokala legifala povo, l'Asemblajo Korsikana, anke havas limitizita exekutiva povi.

Bazala fakti pri Korsika.

Historio

Korsika habitesas de Mezolitiko. Prehistoriala populi de Sardinia trairis la Stretajo Bonifacio (inter la du insuli) cirkume 9000 yari aK. Pos kurta okupo da Kartagani, koloniigo dal anciena Greki ed okupo dal Etruriani, ol divenis parto di la Romana Republiko pos l'unesma Punika milito, ensemble kun Sardinia. En 260 aK, ol divenis provinco de Romana Republiko. An l'insulo produktesis mutoni, mielo, rezino e vaxo, ed exportacesis sklavi.

Quale altra loki de Romana imperio, Korsika invadesis dal Vandali en 550, e dal Lombardi dum la 7ma yarcento. Dum Mezepoko l'insulo apartenis al rejio Aragon de 1325 til lua konquesto dal republiko Genova en 1447. Sub la guvernado da Pascal Paoli Korsika esis nedependanta dum kurta periodo, de 1755 til 1769, pos qua Korsika kompresis da Francia e pozesis sub Francian administrado.

Dum la yari 60 di la 20ma yarcento kom protesto kontre la projeti di Francia exekutar nukleala probi en l'olima arjento-mineyi di Korsika, projeti por plen-konstruktar la litoro, e desaparo di la Korsikana linguo e kulturo, komencis existar la deziro ad autonomeso. En 2015 la partiso di nacionalisti Femu a Corsica vinkis l'elekti.

En 2022 mortis la nacionalisto Yvan Colonna. Ol incitis multa violenteso kontre la Franca trupi di ordino. En 2024 Macron, la prezidanto di Francia, elaboris texto qua devas donar autonomeso a Korsika, olqua aceptesis da la parlamento e qua devas posibligar olua konfirmo en la konstituco di Francia.^[1]