Paria
| Paria | |
|---|---|
| |
Taksonomia 
| |
| Pagarian: | Plantae |
| Klado: | Tracheophytes |
| Klado: | Angiospermae |
| Klado: | Eudicotidae |
| Klado: | Rosids |
| Urnos: | Cucurbitales |
| Pamilia: | Cucurbitaceae |
| Henero: | Momordica |
| Sebbangan: | M. charantia
|
| Dua a nagan | |
| Momordica charantia | |
Ti paria (Ingles: bitter gourd, Tagalog: ampalaya), ket ti masida a bunga ti tropikal ken subtropikal a mula a Momordica charantia, a maibilang a kapapaitan iti amin a masida a nateng. Ti bunga ken dagiti naganus nga uggot ken bulong ti paria ket mabalin a sidaen. Ti bunga ti paria ket isu ti maysa a kangrunaan a ramen a nateng ti pinakbet, nalatak a luto iti nateng dagiti Ilokano.
Ti nagtaudan a lugar ti paria ket saan a masinunuo malaksid a naisigud daytoy a mula kadagiti tropiko a lugar. Kaaduan a maimulmula ti paria iti Abagatan nga Asia ken Abagatan-a-Daya nga Asia, kasta met iti Tsina ken iti Karibe. Maar-aramat iti luto dagiti Intsik kas napait a pangtempla. Matartaraken met iti intero nga India ket sadiay maar-aramid kas maysa a chip wenno sangkap a maawagan iti karela chips a paggugusto unay dagiti Indiano. Manmano ketdi a mailaok iti dadduma pay a nateng gapu iti nakaro a kinapait daytoy.
Iti sangalubongan, adu ti pakaaramatan ti paria a kas tradisional nga agas. Adda samayna a pangagas iti impeksion ti HIV. Iti medisina nga ayurvedic iti India, nalatak ti paria kas "mula nga insulin" ket maisingsingasing kadagiti addaan diabetes.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Paria iti Wikimedia Commons
- Rain-tree
- ITIS report Naiyarkibo 2006-09-30 iti Wayback Machine
 | Daytoy nga artikulo ti biolohia ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |