Խարթում
| Քաղաք | |||
|---|---|---|---|
| Խարթում | |||
| արաբերէն՝ الخرطوم | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |
 Սուտան[1] | ||
| Քաղաքապետ | Ապտուլ Հալիմ Ալ-Մութաֆի | ||
| Տարածութիւն | 30 000 քմ² | ||
| ԲԾՄ | 382 մեթր | ||
| Բնակչութիւն | 5 345 000 մարդ (2018)[2] | ||
| Ագլոմերացիա | 7 830 479 | ||
| Կը գտնուի ափին | Նեղոս, Սպիտակ Նեղոս? եւ Կապույտ Նեղոս? | ||
| Տեղաբնականուն | խարթումցի | ||
| Ժամային գօտի | UTC+2 | ||
Խարթումը (արաբերէն՝ الخرطوم al-Kharṭūm), Սուտանի մայրաքաղաքն է։ Կը գտնուի Սպիտակ Նեղոս եւ Երկնագոյն Նեղոս գետերու միախառնման վայրին մէջ։ Այստեղէն կը հոսի Նեղոս գետը դէպի հիւսիս՝ Եգիպտոսով մինչեւ Միջերկրական ծով։
Օմդուրմանի, հիւսիսային Խարթումի եւ արուարձաններու հետ կը կազմէ միասնական՝ «եռեակ քաղաք», մօտ 1,000,000 բնակիչով (1976)։ Գետային նաւահանգիստ է Սպիտակ եւ Երկնագոյն Նեղոսներու միախառնման վայրին մէջ, երկաթուղային եւ ինքնաշարժներու ճանապարհներու հանգոյց։ Երկրի քաղաքական, մշակութային եւ առեւտրական կեդրոնն է։ Կայ թեքսթիլ, սնունդի, թրիքոյի արդիւնաբերութիւն։ Ունի օդակայան, համալսարան։ Խարթումի մէջ է Սուտանի թանգարանը։ Խարթում քաղաքը հիմնադրած է Եգիպտոսի թուրք կառավարիչ Մուհամետ Ալիի որդի Իսմայիլը, 1820-ական թուականներուն։
1830 թուականէն՝ Սուտանի մայրաքաղաքն է։ 19–րդ դարու կեսէն դարձած է Սուտանի եւ հիւսիս-արեւելեան Ափրիկէի առեւտրական կարեւոր կեդրոն է։
1881-1898 թուականի Մահտիսթներու ապստամբութեան ժամանակ աւերուած է եւ մայրաքաղաքը տեղափոխուած է Օմդուրման։ Անգլիացիները ապստամբութիւնը ճնշելէ ետք (1898), Խարթումը դարձուցին Անգլօ-Եգիպտական Սուտանի մայրաքաղաքը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմին (1914-1918) եւ յատկապէս Երկրորդ համաշխարհային պատերազմէն (1939 - 1945) ետք, Խարթումը Սուտանի ազգային-ազատագրական շարժման կարեւոր կեդրոններէն էր։
Բնակչութիւն
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]Քոյր-քաղաքներ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- Կաղապար:Country data Հորդանան Ամման, Յորդանան
Եգիպտոս Գահիրէ, Եգիպտոս
Թուրքիա Ստամպուլ, Թուրքիա- Թուրքիա Անգարա, Թուրքիա
Ռուսաստան Սան Փեթերսպուրկ, Ռուսաստան (2002)- Կաղապար:Country data ՉԺՀ Ուհան, ՉԺՀ
- Կաղապար:Country data Էրիտրեա Ասմերա, Էրիթրիա
- Կաղապար:Country data Սուդան Օմտուրման, Սուտան
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ archINFORM — 1994.
- ↑ 2,0 2,1 https://www.demographia.com/db-worldua.pdf
| ||||||||||
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|