Շվանի բջիջ
Շվանի բջիջ | |
---|---|
Լատիներեն անվանում | Schwann cell |
Շվանի բջիջ (նեյրոլեմոցիտ), նեյրոգլիայի բջիջների տեսակ ծայրամասային նյարդային համակարգում։ Կոչվում են գերմանացի ֆիզիոլոգ Թեոդոր Շվանի (նկար) անունով։ Շվանի բջիջները լինում են երկու տեսակի՝ միելինացնող և չմիելինացնող։
Շվանի բջիջները մասնակցում են աքսոններով նյարդային ազդակի (գործողության պոտենցիալ) հաղորդմանը, նյարդային բջիջների զարգացմանը, վերականգնմանն ու սնուցմանը, նյարդային արտաբջջային մատրիքսի ստեղծմանը, սինապսային հաղորդման կարգավորմանը, հակածինների ներկայացմանը T-լիմֆոցիտներին։ Շվանի բջիջների ախտահարումով ուղեկցվում են տարբեր հիվանդություններ։
Միելինապատ աքսոններում Շվանի բջիջները ստեղծում են միելինային թաղանթ, որը տեղ-տեղ ընդհատվում է Ռանվեի հանգույցներով[1]։ Մեկ Շվանի բջիջը ծածկում է աքսոնի մոտաորապես 100 մկմ տարածք։ Միելինապատման հատկությամբ Շվանի բջիջնեը նման են կենտրոնական նյարդային համակարգի օլիգոդենդրոցիտներին։
Չմիելինացնող Շվանի բջիջները ներգրավված են աքսոնների պահպանմանը։ Նրանք շրջապատում են բարակ աքսոններին (նկարի արտաքին հղում) և ձևավորում Ռեմակի հանգույցներ[2]։ Շվանի բջիջներով միելինապատումը սկսվում է սաղմնային զարգացման շրջանում և ընթանում է աքսոնի առանցքի շուրջ այս բջիջների մինչև 100 անգամ պարուրմամբ։
Մասնակցությունը նեյրոնների վերականգնմանը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Որոշ հետազոտություններ վկայում են, որ Շվանի բջիջները փորձում են վերականգնել տարբեր պատճառներով վնասված աքսոնների միելինային հատվածները[3]։ Բազմաթիվ հետազոտություններ վկայում են, որ Շվանի բջիջները կարող են մասնակցել ողնուղեղի վանսվածքների բուժմանը[4][5]։ Ակնհայտ է Շվանի բջիջենրի մասնակցության փաստը նեյրոների վերականգնման գործընթացում[6]։ Շվանի բջիջները միաժամանակ կարող են ուղղորդել աքսոնների աճը[7]։ Շվանի բջիջները միաժամանակ արտադրում են տարբեր գործոններ, ներառյալ՝ նեյրոտրոֆիններ։
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Diagram at clc.uc.edu Արխիվացված 2006-12-07 Wayback Machine
- Cell Centered Database - Schwann cell
- Schwann cell
- Schwann cell transplantation for repair of the adult spinal cord.
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Kalat, James W. Biological Psychology, 9th ed. USA: Thompson Learning, 2007.
- ↑ "Medical Student Named Rhodes Scholar" Արխիվացված 2008-07-24 Wayback Machine - FOCUS - News from Harvard Medical, Dental and Public Health Schools - Copyright © 2010 President and Fellows of Harvard College.
- ↑ «First surgical transplant attempted to repair myelin». Inside MS. 2001. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 29-ին.
- ↑ Oudega, Martin; Xu, Xiao-Ming (2006). «Schwann Cell Transplantation for Repair of the Adult Spinal Cord». Journal of Neurotrauma. 23 (3–4): 453–67. doi:10.1089/neu.2006.23.453. PMID 16629629.
- ↑ Fouad, Karim; Lisa Schnell; Mary B. Bunge; Martin E. Schwab; Thomas Liebscher; Damien D. Pearse (2005 թ․ փետրվարի 2). «Combining Schwann Cell Bridges and Olfactory-Ensheathing Glia Grafts with Chondroitinase Promotes Locomotor Recovery after Complete Transection of the Spinal Cord». The Journal of Neuroscience. 25 (5): 1169–78. doi:10.1523/JNEUROSCI.3562-04.2005. PMID 15689553. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 15-ին.
- ↑ Bhatheja, Kanav; Field, Jeffrey (2006). «Schwann cells: Origins and role in axonal maintenance and regeneration». The International Journal of Biochemistry & Cell Biology. 38 (12): 1995–9. doi:10.1016/j.biocel.2006.05.007. PMID 16807057.
- ↑ Carlson, Neil R. Physiology of Behavior, 9th ed. USA: Pearson Education, Inc., 2007.