Territorios do Noroeste

Territorios do Noroeste

Northwest Territories (en) Territoires du Nord-Ouest (fr) ᓄᓇᑦᓯᐊᖅ (iu) Dënéndeh (mis)
Bandeira Brasón
Lema	«sen valor»
Epónimo	noroeste e Dene
Localización
67°N 121°O
Estado	Canadá
Capital	Yellowknife, Canadá (1967–)
Contén a división administrativa	Distrito de Alberta (1882–1905) Distrito de Assiniboia (1882–1905) Distrito de Athabasca (pt) (1882–1905) Distrito de Franklin (pt) (1895–1999) Distrito de Mackenzie (Canadá) (pt) (1895–1999) Distrito de Saskatchewan (pt) (1882–1905) Distrito de Ungava (pt) (1895–1920) Keewatin District (en) (1905–1999) Região de Dehcho (pt) (1999–) Região de Inuvik (pt) (valor descoñecido–) Região de North Slave (pt) (1999–) Região de Sahtu (pt) (1999–) Rexión Slave do Sur (1999–) Yukon District (en) (1895–1898)
Poboación
Poboación	41.070 (2021) (0,03 hab./km²)
Lingua oficial	lingua chipewyan Lingua cree lingua inglesa lingua francesa Língua gwich’in (pt) Lingua inuinnaqtun Lingua inuktitut Língua inuvialuktun (pt) North Slavey (en) Denetaca (en) Lingua dogrib
Xeografía
Superficie	1.346.106 km²
Bañado por	Océano Ártico
Punto máis alto	Monte Nirvana (pt) (2.773 m)
Punto máis baixo	Océano Ártico (0 m)
Comparte fronteira con	Columbia Británica, Suroeste (1871–) Yukón, oeste (1898–) Alberta, sur (1905–) Saskatchewan, sueste (1905–) Nunavut, leste (1999–)
Datos históricos
Precedido por	Terra de Rupert, Território do Noroeste (América do Norte Britânica) (pt) , Distrito de Keewatin (pt) , Territórios Árticos Britânicos (pt) e Distrito de Mackenzie (Canadá) (pt)
Creación	15 de xullo de 1870
Día festivo	National Aboriginal Day (en) (21 de xuño)
Organización política
Forma de goberno	parliamentary system (en) consensus government in Canada (en)
Órgano executivo	Government of the Northwest Territories (en)
• Premier of the Northwest Territories (en)	R. J. Simpson (en) (2023–)
Órgano lexislativo	Legislature of the Northwest Territories (en) ,
PIB nominal	4.322.000.000 C$ (2020)
Moeda	Dólar canadense
Identificador descritivo
Código postal	X0E, X1A e X0G
Fuso horario	Zona horaria da montaña (→ America/Yellowknife (en) , America/Inuvik (en) )
ISO 3166-2	CA-NT
Sitio web	gov.nt.ca

Os Territorios do Noroeste (en francés: les Territoires du Nord-Ouest; en inglés: Northwest Territories; en inuktitut: ᓄᓇᑦᓯᐊᖅ) é un dos tres territorios federais do Canadá. Cunha superficie terrestre de aproximadamente 1 144 000 km² e unha poboación do censo de 2016 de 41 790 habitantes, é o segundo máis grande e o máis poboado dos tres territorios do norte do Canadá. A súa poboación estimada en 2023 é de 45 668 habitantes. Yellowknife é a capital, comunidade máis poboada e única cidade do territorio; a súa poboación era de 19 569 segundo o censo de 2016. Converteuse na capital territorial en 1967, seguindo as recomendacións da Comisión Carrothers.

Os Territorios do Noroeste, unha parte do antigo Territorio do Noroeste, entraron na Confederación Canadense o 15 de xullo de 1870. Desde entón, o territorio dividiuse catro veces para crear novas provincias e territorios ou ampliar os existentes. As súas fronteiras actuais datan do 1 de abril de 1999, cando o tamaño do territorio volveu diminuír pola creación do novo territorio de Nunavut ao leste, a través da Lei de Nunavut e do Acordo de Reclamacións de Terras de Nunavut. Aínda que Nunavut é principalmente tundra ártica, os Territorios do Noroeste teñen un clima lixeiramente máis cálido e é á vez bosque boreal (taiga) e tundra, e as súas rexións máis setentrionais forman parte do arquipélago ártico.

Os Territorios do Noroeste teñen o maior número de fronteiras terrestres interprovinciais e interterritoriais entre todas as provincias e territorios do Canadá. Limita cos territorios de Nunavut ao leste e Yukón ao oeste, e coas provincias de Columbia Británica, Alberta e Saskatchewan ao sur; tamén toca Manitoba ao sueste nun cuadripunto que inclúe Nunavut e Saskatchewan. A superficie terrestre dos Territorios do Noroeste é aproximadamente igual á de Francia, Portugal e España xuntos, aínda que a súa superficie global é aínda maior debido aos seus enormes lagos.

Clima

Clasificación climática de Köppen nos Territorios do Noroeste.

Ao igual que Nunavut, os Territorios do Noroeste posúen un clima moi frío, clasificado en case todo o territorio como clima subártico. Os veráns duran unhas semanas, con bastante sol, porén as temperaturas mantéñense baixas. As mínimas durante o verán fican negativas, en torno de -3 °C no sur, -5 °C na rexión central e -9 °C no norte. As máximas moi raramente pasan os 10 °C, acontecendo apenas unha ou dúas veces nun século no extremo sur dos territorios. As máximas no verán fican en torno dos 7 °C no sur, 4 °C na rexión central e 1 °C no norte. Durante o inverno as temperaturas xa se diferencian máis. As mínimas fican en torno de -38 °C no sur, -45 °C na rexión central e -51 °C na rexión norte. As máximas no inverno fican en torno de -20 °C no sur, -30 °C na rexión central e -41 °C na rexión norte. O récord quente foi de 17 °C nas contornas dos lagos ao sur dos territorios e o récord baixo foi de -66,8 °C no litoral dos territorios.

Temperaturas máximas e mínimas medias diarias para determinadas cidades dos Territorios do Noroeste

Cidade	Xullo (°C)	Xaneiro (°C)
Fort Simpson	24/11	−20/−29
Yellowknife	21/13	−22/−30
Inuvik	20/9	−23/−31
Sachs Harbour	10/3	−24/−32

Demografía

Os Territorios do Noroeste é unha das únicas divisións do Canadá (sendo a outra Nunavut) onde a poboación indíxena é maioritaria, constituíndo o 50,4% da poboación.

Segundo o censo canadense de 2016, os dez grupos étnicos principais eran:

• Primeiras Nacións – 36,8%
• Canadenses – 18,6%
• Ingleses – 15,9%
• Escoceses – 14,8%
• Irlandeses – 12,3%
• Inuit (Inuvialuit) – 10,9%
• Franceses – 10,3%
• Alemáns – 8,3%
• Métis – 7,1%
• Ucraínos – 3,1%

Linguas

Sinal dunha clínica oftalmolóxica en Yellowknife nas 11 linguas oficiais do territorio.

O francés converteuse en lingua oficial en 1877 polo daquela goberno territorial. Despois dun longo e amargo debate derivado dun discurso desde o trono en 1888 do tenente gobernador Joseph Royal, os membros da época votaron en máis dunha ocasión para anular isto e converter o inglés na única lingua empregada na asemblea. Despois dalgún conflito co Goberno da Confederación en Otava, e unha votación decisiva o 19 de xaneiro de 1892, os membros da asemblea votaron por un territorio só de fala inglesa.

Actualmente, a Lei de linguas oficiais dos Territorios do Noroeste recoñece as seguintes once linguas oficiais:

• Chipewyan/Dené
• Cree
• Inglés
• Francés
• Gwich’in
• Inuinnaqtun
• Inuktitut
• Inuvialuktun
• Slavey do norte
• Slavey do sur
• Tłı̨chǫ (Dogrib)

Os residentes dos Territorios do Noroeste teñen dereito a usar calquera das linguas anteriores nun tribunal territorial e nos debates e procedementos da lexislatura. Non obstante, as leis son xuridicamente vinculantes só nas súas versións francesa e inglesa, e o goberno de NWT só publica leis e outros documentos nas outras linguas oficiais do territorio cando así o solicite a lexislatura. Ademais, o acceso aos servizos en calquera lingua está limitado ás institucións e circunstancias nas que existe unha demanda importante para esa lingua ou onde é razoable esperala dada a natureza dos servizos solicitados. En termos prácticos, os servizos de lingua inglesa están dispoñibles universalmente e non hai garantía de que outros idiomas, incluído o francés, sexan utilizados por calquera servizo gobernamental en particular, agás nos tribunais.

Os resultados do censo de 2016 mostraron unha poboación de 41 786 habitantes. Das 40 565 respostas únicas á pregunta do censo sobre a "lingua materna" de cada habitante, as linguas máis faladas eran as seguintes (as cursivas indican unha lingua oficial dos Territorios do Noroeste):

1	Inglés	31 765	78,3%
2	Dogrib (Tłı̨chǫ)	1 600	3,9%
3	Francés	1 175	2,9%
4	Slavey do sur	775	1,9%
5	Slavey do norte	745	1,8%
6	Tagalo	745	1,8%
7	Inuinnaqtun	470	1,1%
8	Dené	440	1,1%
9	Slavey (sen especificar máis)	175	0,4%
10	Gwich'in	140	0,3%
11	Cree	130	0,3%

Tamén houbo 630 respostas duplas tanto de inglés como dunha "lingua non oficial"; 35 tanto de francés como dunha "lingua non oficial"; 145 tanto en inglés como en francés, e unhas 400 persoas que non responderon á pregunta, ou informaron de varios idiomas non oficiais, ou ben deron algunha outra resposta innumerable. (As cifras mostradas na táboa corresponden ao número de respostas nun só idioma e á porcentaxe do total de respostas nun só idioma.)

Relixión

No censo de 2021, o 55,2% da poboación era cristiá (principalmente o católica romana); isto supón un descenso con respecto ao censo de 2001, no que o 67,6% profesaba esa relixión. Ao mesmo tempo, a poboación que indicou non ter afiliación relixiosa duplicouse, pasando do 17,4% en 2001 ao 39,8% no censo de 2021. Ao redor do 5,0% informou doutras afiliacións relixiosas.

Comunidades

As cinco maiores localidades por poboación

Concello	2016
Yellowknife	19 569
Hay River	3 528
Inuvik	3 243
Fort Smith	2 542
Behchokǫ̀	1 874

A partir de 2014, hai 33 comunidades oficiais nos Territorios do Noroeste. Estes varían en tamaño desde Yellowknife cunha poboación de 19 569 ata Kakisa con 36 persoas. O goberno de cada comunidade difire, algunhas están dirixidas a varios tipos de control das Primeiras Nacións, mentres que outras son designadas como cidade, vila, aldea ou asentamento, pero a maioría das comunidades teñen corporacións municipais. Yellowknife é a comunidade máis numerosa e ten o maior número de poboación indíxena, 4 520 persoas (23,4% do total). Non obstante, Behchokǫ̀, cunha poboación de 1 874 habitantes, é a maior comunidade das Primeiras Nacións, 1 696 (90,9% do total), e Inuvik con 3 243 persoas é a maior comunidade inuvialuit, 1 315 (40,5% do total). Hai unha reserva india nos Territorios do Noroeste, a reserva Hay River, situada na beira sur do río Hay.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina oficial dos Territorios do Noroeste