Sembat II Tiezerakal
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. |
  | |
| Nome orixinal | (hy) Սմբատ Բ |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | século X |
| Morte | 989 (Gregoriano) Ani, Turquía (pt)  |
| Rei de Armenia | |
| | |
| Datos persoais | |
| Relixión | Igrexa apostólica armenia |
| Actividade | |
| Ocupación | monarca |
| Familia | |
| Familia | Dinastia Bagrátida (pt) |
| Pais | Ashot III da Arménia e Khosrovanuysh |
| Irmáns | Kiurike I Gagik I da Arménia |
Sembat II Tiezerakal (Amo do mundo) foi rei de Armenia bagrátida en Ani do 977 ao 989.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Ao comezo do seu reinado Bardas Skleros, xeneral e cuñado do emperador bizantino Xoán Tzimiscés, e gobernador do thema de Mesopotamia, sublevouse (976) contra Basilio II e obtivo unha vitoria sobre os imperiais no thema de Likandos (finais do 976) supostamente gobernado por Sakhakios Brakhamios (Sahak Bahram) que sería de orixe armenia e favorable a Skleros. Este último obtivo tamén o apoio dos príncipes espoliados de Taron, Grigor e Pankratios (fillos de Ashot e netos de Gregorigos) e do seu curmán Romanos (fillo de Bagarat ou Pankratios), e tamén dun príncipe denominado Zaphraki, señor de Mokq ou Moxoene. En 978 Skleros derrotou en Amorium a Bardas Focas, enviado contra el. Bardas retirouse ao thema de Kharsianos, e despois a Sebaste onde pediu axuda ao curopalata de Klardjetia David, ao que, a cambio da axuda, lle cederon uns cantos distritos fronteirizos que foron Khaltoyarish, Tshormairi ou Tzurmere, Karin, Basean ou Fasiana, a fortaleza de Sevuk ou Mardali (hoxe Tekman), e prometéronlle tamén Harq e Apahuniq, é dicir, as terras do antigo emirato de Manazkert. David enviou doce mil homes dirixidos por Xoán Thornik e cun lugartenente de nome Djodjk, grazas aos cales Bardas Focas esmagou a Skleros na batalla de Pankalia o 24 de marzo de 979.
Reformou a cidade de Ani e no último ano do reinado empezou unha catedral (que acabou a súa irmá Katramida). Tamén construíu un mosteiro en Marmashen (un afluente oriental do Akhurean) construción encargada a Bahram Pahlavuni (foi acabado máis tarde do 994).
En 982 o seu irmán Gurgen, que recibira do pai o feudo de Tashir con Lorri como capital, (incluíndo o Tzoroget, o país do Sevordiq, os distritos de Kaien, Kaidzon, Khorkhoruniq e Bazkert (territorios denominados polos xeorxianos Somkhetia) tomou o título real (Thagavor = rei) sen que Sembat II puidese evitalo. Esta dinastía (reis Korikian de Lorri e tamén reis dos Aluanq ou Aghuans e reis de Tzoroget) durou do 982 ata a metade do século XIII. Gurgen morreu sobre o 989 e sucedeuno o seu fillo David Anholin (989-1048).
As relacións de Sembat II co seu tío Mushel rei de Kars foron tensas. A fortaleza de Shatik, que era de Mushel, foi ocupada por Sembat e Mushel pediu axuda ao curopalata de Klardjetia David (990-1001) que veu a Armenia e acampou en Bavatsdzor ao Shirak. Sembat tivo que devolver a Mushel a fortaleza de Shatik, e estableceuse a paz. Pero Mushel non quedou satisfeito e aliouse co musafírida Abul Haidja (Abelhadj) emir de Dwin e Arran. Este entrou en Vanad (Kars) pero fixo destrucións de igrexas; entón atacou o emir de Goltn (Ordubad, ao sueste de Nakhichevan), Abu Dulaf al-Shaybani (dinastía Shaybànida de Goltn), que o derrotou e tomoulle as súas posesións armenias, principalmente Dwin e máis tarde Arran.
O emir kurdo de Ardjesh e Khelat, o marwanida Badh (Abu Abdallah al-Husain ben Daustak al-Tsharbukhti), mentres, conquistara en 983 Diyar Bakr, Mayyafariquin e Nisibe, que antes posuíran os emires búyidas ou Buwayihdes de Djibal e aproveitou as guerras dos bizantinos para fortificar Manazkert. Entón atacou e saqueou Mush no Taron e conservou Apahuniq (Manazkert) e Diyar Bakr ata a súa morte en 990 ó 991.
Sobre 987 o emir rawwádida Abul Haidja ben Rawwad (non confundir co musafírida Abul Haidja de Dwin e Arran, derrotado por Abu Dulaf e despois refuxiado en Constantinopla e devolto a Armenia, onde foi asasinado por un criado) derrotou ao emir Abu Dulaf de Goltn (este de Nakhichevan) e seguiu ata Dwin, que se lle someteu. Entón considerouse ostikan de Armenia como tempo atrás e demandou o tributo aos príncipes armenios. Sembat II, para evitar a guerra, pagou o tributo pedido e logo disto o emir volveu a Acerbaixán. En 988 o emir morreu durante unha expedición a Vaspurakan e o seu fillo e sucesor Mamlam ben Abul Haidja asinou un tratado de paz con Sembat II.
Despois do 979, canto acabou a revolta de Bardas Skleros, a política bizantina dirixiuse a prohibir o culto armenio entre os numerosos armenios do imperio, establecidos en Tracia e Macedonia, Capadocia e Cilicia entre outros lugares. Máis tarde pediuse ao patriarca Khatshik I que se unise á igrexa grega, cousa que non aceptou. En 986 Bardas Skleros volveu do seu exilio a Bagdad e proclamouse emperador en Melitene, e pediu a axuda do emir kurdo marwanida Badh, señor de Diyar Bakr, Khelat, Ardjesh e Manazkert. O emir envioulle ao seu irmán Abu Ali e numerosos soldados. Doutra banda o xeneral bizantino Bardas Focas sublevouse en Kharsian en Capadocia e tamén se proclamou emperador (15 de agosto do 987) e por unha traizón capturou a Skleros e encerrouno na fortaleza de Tyariaion (Ilghin) o 12 de setembro do 987. Os continxentes marwanidas volveron aos seus dominios pero aproveitaron para saquear territorios armenios. Niceforo Focas, fillo de Bardas, foi ao curopalato de Klardjetia e pediu axuda a David, que lle deu dous mil cabaleiros, ás ordes de dous fillos de Bagarat señor de Khaldia, probablemente dous príncipes de Taron (Romanos e un irmán) ou ben o lugartenente de David, Tshordvanel e o seu irmán; en cambio, Grigor, fillo de Ashot, da outra rama taronita, participou na loita ao lado de Constantinopla, e desembarcou con tropas en Trebisonda, que distraeron aos auxiliares xeorxianos de Focas. Entón Bardas puido ser derrotado na batalla de Abidos, nos Dardanelos, o 13 de abril do 989. Mentres os xeorxianos derrotaran a Grigor e apoderáranse de Derxene e Taron. Contra eles enviou o emperador ao patricio Xoán Portiz que gañou aos seus inimigos na chaira de Bagarich no Djerdjan (990). David de Kartli someteuse ao Imperio e prometeu que ao morrer había transferir os seus estados (Taiq ou Taoklardjetia) ao Imperio (David xa era maior e non tiña fillos): Basilio confirmou a David como curopalata.
Logo disto David enfrontouse con Bagrat III o unificador de Abkhazia. Segundo o historiador armenio Asolik (non se menciona nas fontes xeorxianas) David (e o seu aliado Bagrat II Regwan de Kartli) pediu axuda ao rei de Armenia que foi con continxentes propios, do rei de Kars, do de Vaspurakan, do de Siunia e do de Aghuania e Bagrat pediu a paz. Bagrat tivo que ceder como indemnización de guerra a fortaleza de Sakhureth preto de Shamshwilde, que foi dada a Sembat (volveu a Abkhazia á morte do rei).
Ao final da súa vida o historiador Asolik repróchalle unha execución inxusta dun tolo; unha alianza co emir Abul Haidja contra Abu Dulaf, e relacións coa súa sobriña, filla da súa irmá.
