A-1
- Véxase tamén: Astérix (satélite).
| A-1 Autovía do Norte | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipoloxía | Autovía |
| Ruta europea |   |
| Lonxitude | 371 km |
| Localización | |
| Inicio | Madrid |
| Fin | Irún (Guipúscoa) |
A Autovía do Norte ou A-1 é unha das seis autovías radiais coas que conta España. Na Rede de Estradas Europeas ten a denominación E-05. O tramo que discorre por Guipúscoa mantén a antiga denominación de N-I. Ten unha lonxitude de 371 km entre Madrid e Irún.
Polo seu trazado, é unha das vías de comunicacións máis transitadas do país, xa que é un dos principais eixos norte-sur. Debido a isto, boa parte do tráfico procedente de Europa Occidental discorre por esta vía.
Historia
[editar | editar a fonte]A A-1 é o resultado do desdobramento da antiga N-I ou a construción de tramos novos nalgúns lugares onde se mantén a antiga estrada nacional paralela á autovía (principalmente variantes a localidades). A N-I comezou a desdobrarse nos anos 70, inicialmente o tramo entre Madrid e San Agustín del Guadalix. Durante os anos 80 desdobrouse o tramo comprendido entre este último e Burgos, a excepción do tramo que discorre polo Porto de Somosierra, o cal mantivo a estrada orixinal e no seu lugar fíxose a autovía mediante un túnel baixo devandito porto, coñecido como túnel de Somosierra, que foi finalizado a finais dos 80. Os tramos do País Vasco tamén foron construídos durante os anos 70 e 80 a excepción do tramo Altsasu-Idiazabal, que se finalizou en 2003.
Expúxose a posibilidade de desdobrar o tramo da N-I entre Burgos e Armiñón, pero o único tramo aberto é o denominado de conexión coa N-I entre o inicio da AP-1 e Villafría (comparte con BU-30) de 10 km . A única alternativa que ten a A-1 é a autoestrada de peaxe AP-1. Con todo, non existe a data de hoxe ningún proxecto para levar a cabo.
Características
[editar | editar a fonte]A A-1 ten dous tramos construídos: o tramo Madrid - Rubena (Burgos) e o tramo Miranda de Ebro (AP-68) - Donostia (AP-8).
O primeiro tramo que se abriu ao tráfico da A-1 foi o de Madrid a Venturada e máis tarde o de Venturada a Santo Tomé del Puerto. Posteriormente construíronse o de Santo Tomé a Aranda de Duero (Burgos), e o de Lerma a Burgos. O primeiro tramo da A-1 acaba no enlace 242 da A-1, na unión coa autoestrada de peaxe AP-1.
A partir de Burgos, para continuar cara a Vitoria é preciso tomar a estrada nacional N-I ou a AP-1. A A-1 reaparece á saída de Miranda de Ebro, iniciándose o segundo tramo da A-1 en servizo.
No seu percorrido polo País Vasco, na provincia de Áraba renomeouse á antiga N-I como A-1, pertencente ao Departamento de Estradas da Deputación Foral de Áraba e na provincia de Guipúscoa ségueselle coñecendo como N-I a pesar de estar desdobrada como autovía (no tramo de Navarra, como pasa no tramo alavés, denomínase A-1) . No ano 2003 inaugurouse o tramo de Vitoria a Altsasu (Navarra) e de aí a Idiazabal, polo porto de Echegarate. O penúltimo tramo chega de Idiazabal ata Donostia, onde a autovía acaba na autoestrada AP-8. Finalmente o último tramo comprende desde a AP-8 ata o leste de Errenteria onde se transforma na estrada ata Francia.
Desde Errenteria ata a fronteira francesa (Irún) a N-I renomeouse como GI-636 por mor de que esta parte da estrada pasou a ser pertencente á Rede de Estradas do País Vasco. Xa que logo, a N-I actual soamente chega ata a localidade de Lasarte-Oria con en enlace do Segundo Cinto de Donostia (AP-8) e a GI-11 (Antigo tramo denominado N-I-A) que enlaza a N-I coa AP-8 e o Primeiro Cinto de Donostia (GI-20).
Ten 137 enlaces deles 117 son totais e 20 parciais.
Tramos
[editar | editar a fonte]| Tramo | Estado (2011) | km |
|---|---|---|
| Madrid Norte (M-30) - El Molar Sur | En servizo | 31,7 |
| Variante Este de El Molar | En servizo | 6,6 |
| El Molar Norte - Somosierra | En servizo | 43 |
| Somosierra - Aranda de Duero | En servizo | 61 |
| Aranda de Duero - Burgos Sur (BU-30) | En servizo | 84,9 |
| Circunvalación de Burgos (BU-30) | En servizo | 11,5 |
| Burgos Este (BU-30) - Rubena | En servizo | 5,8 |
| Rubena - Fresno de Rodilla | Estudo informativo | 5,8 |
| Variante de Monasterio de Rodilla (Fresno de Rodilla-Monasterio de Rodilla) | Estudo informativo | 4,5 |
| Monasterio de Rodilla - Cubo de Bureba | Estudo informativo | 28,6 |
| Variante de Santa María Rivarredonda (Cubo de Bureba-Santa María Rivarredonda) | Estudo informativo | 4,2 |
| Variante de Pancorbo (Santa María Rivarredonda-Pancorbo) | Estudo informativo | 12,3 |
| Pancorbo - Miranda de Ebro Oeste | Estudo informativo | - |
| Variante de Miranda de Ebro | Estudo informativo | - |
| Miranda de Ebro Este - Vitoria Oeste | En servizo | 21,4 |
| Circunvalación Norte de Vitoria | En servizo | 21,7 |
| Vitoria Este - Altsasu | En servizo | 32 |
| Altsasu - Idiazabal | En servizo | 17,4 |
| Idiazabal - Tolosa | En servizo | 20,5 |
| Tolosa - Donostia Sur | En servizo | 23,6 |
| Donostia Sur - Errenteria | En servizo (Comparte con Gi-20) | 7,6 |
| Variente de Errenteria | En servizo | 2,7 |
