Eibhir
Tha eibhir no clach-ghràin na seòrsa de na clachan teinnteach a tha gu math cumanta air feadh an t-saoghail. Tha i na pàirt mòr de rùsg na Talmhainn. Thàinig am facal clach-ghràin bhon fhacal Laideann "granum", (gràinne) is a' toirt iomradh air structar na cloiche.
Chaidh eibhir a chruthachadh nuair a bha magma teas leaghta a' sgaoileadh fo bhàrr na talmhainn far an deach e eadar clachan eile. Tro fhuarachadh den mhagma dh' atharraich an structar gu clach chruaidh. Mar is trice thachair am pròiseas seo anns an doimhne eadar 1.5 cilemeatair is 50 km am broinn rùsg na talmhainn. Ged a chaidh clachan gràine a chruthachadh fo bharr na talmhainn chaidh an toirt gu barr le gluasad ann an rùsg na talmhainn agus nochdaidh iad gu math tric mar bheanntan àrda, mar eisimpleir: am Monadh Ruadh.
Tha clach-ghràin a' gabhail a-steach 20% èiteag air a' char as lugha den tomhas-lìonaidh, mioca agus feldspar.
San fharsaingeachd seo an co-dhèanamh ceimigeach a th' ann an cloich-ghràin: [1]
- SiO2 — 72.04% (silica)
- Al2O3 — 14.42% (alumina)
- K2O — 4.12%
- Na2O — 3.69%
- CaO — 1.82%
- FeO — 1.68%
- Fe2O3 — 1.22%
- MgO — 0.71%
- TiO2 — 0.30%
- P2O5 — 0.12%
- MnO — 0.05%
Tha clach-ghràin a' nochdadh ann an iomadh dath, bho phinc gu liath. Tha sin a' crochadh air na gràinnean mèinnireach a th' innte agus a bha air an atharrachadh gu criostalan. Chithear iad ma thèid a' clach a ghearradh agus a lìomhrachadh.
Tha clach-ghràin gu math cruaidh, cha dèan uisge no truailleadh mòran cron don chloich, mar sin thèid i a chleachdadh ann an iomadh dòigh. Cleachdar i airson taighean a thogail no mar clach lìomhte anns a' chidsin no mar làr. Tha cuaraidhean ann airson clachan-gràine le dath agus/no structar sònraichte a mhargaideach.
Iomraidhean
[deasaich | deasaich an tùs]- ↑ Harvey Blatt and Robert J. Tracy (1997): Petrology, 2nd deas., New York: Freeman, td. 66. ISBN 0-7167-2438-3.
