Diele

Diele
Resten fan de Dieler Skâns, dy't noch it bêste fan út de loft te besjen is
Bestjoer
Lân	Dútslân
Dielsteat	Nedersaksen
Lânkring	Lier
Gemeente	Weener
Sifers
Ynwennertal	582 (31 desimber 2017)
Oerflak	6,63 km²
Befolkingsticht.	88 / km²
Hichte	0,4–7,5 meter
Offisjele webside
Webstee fan de gemeente Weener

Kaart fan it Reiderlân

Heechspanningsmêsten by Diele

Diele is in doarp yn it Dútske diel fan it Reiderlân (Nedersaksen) en is in Ortsteil fan de gemeente Weener. Diele leit tusken Stapelmoor en Vellage.

Skiednis

Diele heart ta de âldst bewenne plakken fan East-Fryslân. Yn 1994 waarden der oerbliuwsels fan in delsetting út de jonge stientiid ûntdutsen. Ut de iere brûnstiid is in stiennen bile fûn. Dêrnei bleau, lykas yn grutte dielen fan East-Fryslân, it plak oant de iere midsiuwen ûnbewenne. Nei it Grutte Folkeferfarren wie Diele ien fan de earste plakken in East-Fryslân, dêr't de lju harren wer nei wenjen setten.

Yn de midsiuwen lei hjir in hannelswei fan it Munsterlân nei East-Fryslân oer in hege, drûge geast. Dy wei bleau lang de iennichste mooglikheid om fan it Iemslân nei East-Fryslân te kommen. Diele lei dêr tusken in bocht yn de Iems en in grut feangebiet.

It doarp kaam foar it earst yn de njoggende iuw yn in register fan de Abdij Werden foar as Dilnumarcha. De namme is nei alle gedachten ôflaat fan it Aldfryske wurd dele of dile, itjinge sokssawat "bulte" betsjut en nei de ferhege geastrêch yn de Iemsdelte, dêr't Diele op leit, ferwiist.

Nei alle gedachten waard der yn de 14e iuw begûn mei de oanlis fan de Dielerskâns om it gebiet tsjin oanfallen fan Múnsterlân te beskermjen. Doe't yn de Tachtichjierrige oarloch Nederlânske troepen nei East-Fryslân útwykten, krige Diele in bysûnder strategyske betsjutting. Om't men bang wie foar in ynfal fan de Spanjerts liet men it plak fierder fersterkje en de skânsen fergrutsje. Nei de kriich ferlear de fêsting gaueftich syn betsjutting. It ferdigeningswurk waard noch ferskillende kearen troch bûtenlânske troepen beset, benammen yn de Tritichjierrige Oarloch, doe't earst Hessen, en letter Sweden en Nederlân de fêsting yn hannen hiene. Lang om let waard de fêsting yn 1672 troch Múnsterske troepen ferwoastge.

Healwei de 19e iuw rekke Diele grutten dielen van de ynwenners kwyt troch emigraasje nei de Feriene Steaten. De flechtlingen as gefolch fan de ferdriuwing fan de Dútske befolking út East-Jeropa soarge nei de Twadde Wrâldoarloch wer foar in tydlike oanwaaks fan de Dieler befolking.

Untwikkeling ynwennertal

Jier	1823	1848	1867	1885	1905	1925	1933	1946	1961	2001	2009	2017
Ynwennertal	314	487	814	719	590	616	683	801	665	746	574	561	582

Sjoch ek

• Dielerskâns

Keppeling om utens

• (dú) Ostfriesische Landschaft: Diele
• (dú) Ynformaasje oer de Dielerskâns