Ziliziar Ateak

Ziliziar Ateak
Ziliziar Ateak
Datu orokorrak
Garaiera	1.280 m
Mota	mendate
Geografia
Koordenatuak	37°17′07″N 34°47′10″E / 37.2853°N 34.7861°E
Mendikatea	Taurus

Ziliziar Ateak edo Gülek mendatea (turkieraz: Gülek Boğazı) hego-ekialdeko Turkiako Taurus mendikatetik igarotzen den mendate nagusia dira. Ziliziar Ateek Ziliziako kostaldeko lautadak Anatoliako ordokiarekin lotzen dituzte. Mendatearen hegoaldeko muturra Tarsotik 44 km iparraldera dago. Antzinaroan hamar metro pasatxoko zabalera zuten.

Igarobide hori arroila estu bat besterik ez da, eta bertatik Gökoluk ibaia isurtzen da, Bolkar eta Aladağ mendien artean, eta egokiagoa da mandoen karabanak ibiltzeko ibilgailuentzat baino. Antzinatik, ehunka armada igaro dira urrats honetatik:^[1] Xenofontek Anabasian deskribatutako Hamar Milen espedizioa, Alexandro Handia, Lehen Gurutzada... Paulo Tarsokoa ere, Galazia erromatar probintziarako bere bidean (komunitate horri idatzi zien gero bere gutuna), pasabide horretatik ibili ziren.

Marmara itsasoaren eta Bagdaden arteko trenbidea eraiki zuten ingeniari alemaniarrek pasabide hori gainditu behar izan zutenean, ez zuten bide zaharra denbora guztian jarraitu, alderik haizetsuena eta maldatsuena saihestuz. Horretarako, trenbide-ingeniaritzaren mirarien artean dauden bidezubiak eta tunelak (hogeita hamazazpi) eraiki behar izan zituzten. Bide estuko linea bat ere eraiki behar izan zuten langileak, ekipamendua eta materiala garraiatzeko. Trenbidea 1918an ireki zuten, baina zerbitzuko trenbideak, bide estukoak, tropa turkiarrak eta gerrako materiala eraman zituen Mesopotamiako frontera Lehen Mundu Gerraren azken hilabeteetan.

Gaur egun, sei erreiko (E-90) autobide handi batek zeharkatzen ditu Ziliziar Ateak. Aurreikusita dago E-90 errepidea Ankara eta hegoaldeko Mediterraneo korridorearen arteko lotunea izatea, eta han O-92 autobidearekin bat egitea, Mersin eta Şanlıurfa artean, Tarsotik gertu. Iparraldean, autobidea Konya probintziaraino amaitzen da.